9 მარტს, ოპეკის წევრი-ქვეყნების შეთანხმების ჩაშლის შემდეგ ნავთობის საერთაშორისო ფასების რეკორდული ვარდნა დაფიქსირდა, რომლს მსგავსიც 2008-2009 გლობალური კრიზისის დროსაც კი არ ყოფილა.
კერძოდ, „ბრენტი“-ს ტიპის შავი ოქრო გაიაფდა მესამედით, 31,4 დოლარამდე 1 ბარელზე.WTI-ს სორტის ნავთობის ღირებულება 30,2 დოლარამდე ჩამოიშალა.მოგვიანებით, „ბრენტი“ მცირედით გაძვირდა და 9 მარტის დილისთვის მისმა ფასმა 32, 9 დოლარს მიაღწია.
ნავთობის ღირებულების ასეთი მკვეთრი ვარდნის მიზეზი გახდა კორონავირუსთან დაკავშირებით მსოფლიოში ეკონომიკური აქტიურობის დრამატული შემცირება.მოლაპარაკებები შედგა 6 მარტს და მასში მონაწილეობდნენ ასევე სანავთობო კარტელის არაწევრი-ქვეყნები. მათ ვერ შეძლეს ნავთობმოპოვების ახალი პარამეტრების შეთანხმება, რომლებიც მისცემდნენ მათ ფასების დრამატული ვარდნის თავიდან აცილების საშუალებას.
რუსეთი ემხრობოდა უკვე არსებული პარამეტრების შენარჩუნებას, საუდის არაბეთი კი სთავაზობდა მოპოვების შემცირებას. საბოლოოდ, შეთანხმება ვერ მოხერხდა,ვერც არსებული კვოტების შენარჩუნებაზე და ვერც ახალი ნორმების დადგენაზე.
შედეგად, 1 აპრილიდან ბაზრის მოთამაშეებს მოეხსნათ ყოველგვარი შეზღუდვები - სწორედ ამან მისცა ბიძგი ნავთობის კატასტროფულ გაიაფებას.ზოგადად კი, ოპეკის ფარგლებში რაიმე ტიპის შეთანხმება ყოველთვის ძალიან რთულია . პირველ რიგში იმიტომ, რომ მინიმალურად მისაღები ფასი ყველა ქვეყანას თავისი აქვს. მაგალითად, უდეფიციტო ბიუჯეტისთვის საუდის არაბეთს სჭირდება ნავთობის ფასი მინიმუმ 75 დოლარი ბარელზე, კუვეიტს - 54, ემირატებს - 60, ომანს 75, ყატარს - 47.
სხვა ქვეყნებში სიტუაცია უარესია - მდიდარ სანავთობო მონარქიებს აქვთ ფინანსური საშუალებები იმისთვის, რომ შეინარჩუნონ ეკონომიკური სტაბილურობა რამდენიმე წლის მანძილზე, თუმცა, სხვა, უფრო ღარიბ და მჭიდროდ დასახლებულ ქვეყნებს, ამის ფუფუნება არა აქვთ. ისეთი სახელმწიფოებისთვის, როგორც ალჟირი, ნიგერია, ანგოლა, ვენესუელა და ა.შ, ზედაბალი ფასი ნავთობზე ნიშნავს დაუყოვნებლივ კატასტროფას.
რუსეთს ბიუჯეტის ფორმირებისთვის სჭირდება მინიმალური ფასი 42 დოლარი, თუმცა, ფინანსთა მინისტრის ანტონ სილუანოვის თქმით, ქვეყანას გააჩნია ფინანსური მარაგი, რომელიც მისცემს მთავრობას სტაბილურობის შენარჩუნების საშუალებას 4 წლის მანძილზე.
მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ
ნავთობი
