მომდევნო 3 თვის განმავლობაში საქართველოს ბევრ მოქალაქეს შეუძლია სესხი არ გადაიხადოს. კორონავირუსის გავრცელების რისკებთან დაკავშირებით შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე კომერციული ბანკების გარკვეულმა ნაწილმა მომხმარებლებს სესხების 3 თვით გადავადება შესთავაზა. ბანკების განცხადებით, დეტალური გეგმა თითოეულ მსესხებელს ინდივიდუალურად დაეგზავნება.

რას გულისხმობს საშეღავათო პერიოდთან დაკავშირებული ინიციატივა და რა დამატებით ხარჯს მოიცავს ის, ამ თემაზე დეტალურად „კომერსანტთან“  „საზოგადოება და ბანკების“ საბანკო პროდუქტების ექსპერტმა ანი ალიბეგაშვილმა ისაუბრა და განმარტა, რომ თუ მაგალითად, გვაქვს ერთი წლით (12 თვე) აღებული 10 000 ლარის სესხი, რომელსაც ერიცხება 12% ანუ მთლიანობაში 1200 ლარი, გამოდის რომ ჯამში 11200 ლარის გადახდა გვიწვეს, რაც თითო თვეზე დაახლოებით 888 ლარს უდრის, საიდანაც დაახლოებით 100 ლარი არის პროცენტი. ვინც შეღავათით ისარგებლებს, ეს პროცენტი 3 თვის განმავლობაში დაერიცხებათ და ეს 300 ლარი გადანაწილოდება დარჩენილ პერიოდზე. საბოლოოდ გამოდის რომ, 3 თვის გასვლის შემდეგ მსესხებელს 888 ლარის ნაცვლად, ყოველთვიურად 913 ლარის (დამატებით 25 ლარის) გადახდა მოუწევს.

„კომერციული საბანკო სექტორის არსებული ინიციატივა თითქმის ყველა მსესხებელს ეხება. ეს არის დაახლოებით 16.5 მლრდ. მოცულობის სასესხო პორტფელი, რომელიც დღეს არის აქტიური და 3 მლნ-ზე მეტ ხელშეკრულებას მოიცავს, რომელიც 3 თვის ვადით გადავადდება. მსესხებლებს შეიქმნა მოლოდინი, რომ ამხელა მოცულობის თანხას კომერციული საბანკო სექტორი შეძლებდა, რომ ჩვენთვის უპროცენტოდ გადაევადებინა, აქ კიდევ ერთხელ გამოჩნდა, რომ მოსახლეობაში ფინანსური განათლების დონე დაბალია. შესაბამისად, მნიშვნელოვანია მოსახლეობას ავუხსნათ, რომ ამ პერიოდის განმავლობაში სესხზე პროცენტის დარიცხვა ხდება, რაც გულისხმობს, რომ ვთქვათ მე თუ დღეს მაქვს აღებული სესხი და ხელშეკრულების თანახმად 12 თვის განმავლობაში უნდა დამეფარა, საშეღავათო პერიოდის გასვლის შემდეგ სესხის დასაფარად ისევ ის 12 თვიანი ვადა მექნება, ხოლო ამ  3 თვის პერიოდში სესხის ძირ თანხაზე დამერიცხება პროცენტი, რომელიც ამ დროის გასვლის შემდეგ იმ 12 თვეზე გადანაწილდება. ამის ნახვა მარტივად არის შესაძლებელი, თუ შეხედავენ დაფარვის გრაფიკის მიხედვით მომდევნო თვეს სესხის შენატანიდან რა თანხა მიიმართება სესხის ძირზე და რა თანხა მიიმართება პროცენტზე, პროცენტის ეს რაოდენობა 3 თვის განმავლობაში დაერიცხებათ და დარჩენილ გრაფიკზე გადანაწილდება თვეების მიხედვით - ეს იქნება სწორედ ის თანხა რამდენითაც მათ საშეღავათო პერიოდის გამოყენებისთვის სესხი გაუძვირდებათ“, - აცხადებს ანი ალიბეგაშვილი.

საფინანსო ორგანიზაციები განმარტავენ, რომ სესხების სამთვიანი გადავადებით სარგებლობა ნებაყოფლობითია, ანუ მსესხებელს შეუძლია დათანხმდეს ბანკის პირობებს და ისარგებლოს გადავადებით, ან არ დათანხმდეს შეთავაზებულ პირობებს და სესხის დაფარვა ჩვეულებრივად გააგრძელოს. აქვე საბანკო პროდუქტების ექსპერტი ამბობს, რომ თუ მსესხებელი  დარწმუნებულია, რომ ამ პერიოდში სესხის გადახდა არ გაუჭირდება, რა თქმა უნდა უმჯობესია, რომ გრაფიკის მიხედვით დაფაროს და ის თუნდაც შედარებით მცირე დანახარჯიც თავიდან აირიდოს.

„ეს არის სურვილისამებრ, მაგრამ უნდა გაითვალისწინონ რომ ყველას უაქტიურდება და შეეხება ყველა საკრედიტო პროდუქტს (განვადება, საკრედიტო ბარათი, სამომხმარებლო და იპოთეკურ სესხებს და ა.შ.) თუ არ სურთ ისარგებლონ ამ შეღავათით მან თავად უნდა მიმართონ მომსახურე ბანკს და ამის შესახებ ინფორმაცია მიაწოდონ, თუმცა უარის თქმის შემთხვევაში მათ ყველა პროდუქტზე თუ პარალელურად რამდენიმე სესხით სარგებლობენ, ავტომატურად შეეზღუდებათ შეღავათით სარგებლობა ანუ მომხმარებელი ან ყველა სესხზე სარგებლოს ამ დახმარებით ან არცერთზე. ყველაფერს აქვს თავისი ღირებულება და ის საპროცენტო ხარჯი, რომელიც ძირ თანხაზე ერიცხება მომხმარებელს იქნება სწორედ ეს და შესაბამისად გადაწყვეტილების მიღების დროს შეუძლიათ ეს ფაქტი გაითვალისწინონ და დათვალონ რამდენად უღირთ ამ პერიოდში ასეთი ხარჯის გაწევა. ასევე არის მეორე საკითხი, თუ ისარგებლებენ ამ შეღავათით და 3 თვის განმავლობაში მათი მდგომარეობა არ გაუარესდება და დამატებით ხარჯებთან არ იქნება დაკავშირებული პანდემიის პერიოდი, შეუძლიათ ეს თანხა დაზოგონ ანაბარზე ან ოფსეტზე განთავსებით, 3 თვის გასვლის შემდეგ კი შეძლებენ წინსწრებით სესხის დაფარვას, თუ ხელშეკრულებაში თავიდანვე ჰქონდათ გაწერილი რომ სამმაგ შენატანზე 0% საკომისიოა, მათ ყველანაირი დამატებითი ხარჯის გარეშე შეეძლებათ ამ სერვისით სარგებლობა. თუ დარწმუნებულია მსესხებელი, რომ ამ პერიოდში სესხის გადახდა არ გაუჭირდება რა თქმა უნდა უმჯობესია, რომ გრაფიკის მიხედვით დაფაროს და ის თუნდაც შედარებით მცირე დანახარჯიც არ ჰქონდეს. დადებითი მხარეა, ის რომ ეს ნაწილობრივ ქვეყნის ეკონომიკის სტიმული იქნება, რადგან ამხელა სასესხო პორტფელის ყოველთვიური შენატანი რომელიც მოსახლეობის შემოსავლის 30-40%-მდე მერყეობს, იქნება გამოთავისუფლებული და სხვადასხვა სექტორებისკენ მიმართული“, - განმარტა ანი ალიბეგაშვილმა.

შეგახსენებთ, რომ საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ ეკონომიკური გუნდის, ეროვნული ბანკისა და საბანკო სექტორის წარმომადგენლებთან, ეკონომიკური სტიმულირების გეგმა განიხილა. საბანკო სექტორმა კოორდინირებულ რეჟიმში თანამშრომლობისთვის მზადყოფნა გამოთქვა და მსესხებლებისთვის საშეღავათო პერიოდის შეთავაზება აქტიურად დაიწყო. ბანკები სესხების რესტრუქტურიზაციას  3 თვის მანძილზე უზრუნველყოფენ. შეთავაზება პირველ ეტაპზე საქართველოს ბანკმა და თიბისი ბანკმა გააცნო თავის მომხმარებელს, შემდეგ კი მათ „ლიბერთი ბანკი“, „ბაზისბანკი“ და „ვითიბი ბანკი“ შეუერთდა.

ნინო თამაზაშვილი