პანდემიური ვითარების გათვალისწინებით, მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების საკრედიტო პორტფელის რისკის დონე იზრდება, რაც რამდენიმე კვარტალში სექტორში უმოქმედო სესხების ზრდაში აისახება.

2020 წლის 9 თვეში მისო-ების ჯამურმა მოგებამ 12.7 მილიონი ლარი შეადგინა. წლიურ ჭრილში სექტორის მოგება გაუმჯობესებულია, რადგან 2019 წლის მდგომარეობით სექტორის ჯამურ მოგება-ზარალში შედიოდნენ ონლაინ გამსესხებლები, რომელთაც მილიონობით ლარის ჩამოწერის გამო, მნიშვნელოვანი ფინანსური ზარალი ჰქონდათ. ეს კომპანიები დღეს ბაზარზე აღარ საქმიანობენ, მათ გარეშე კი სექტორის ჯამური ფინანსური შედეგები შედარებით უკეთესია. დღეისთვის საქართველოში სულ  40 მისო საქმიანობს, მათი რაოდენობა 2020 წელს 16-ით შემცირდა. ბაზრიდან გავიდნენ ისეთი მოთამაშეები, რომლებიც წარსულში ძირითადად ონლაინ სესხების მიწოდებით იყვნენ დაკავებული.

„მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების ასოციაციის“ ხელმძღვანელი და „ლაზიკა კაპიტალის“ გენერალური დირექტორი ბესო შენგელია „კომერსანტთან“ გასული წლის პრობლემებზე და მიმდინარე წლის მოლოდინებზე საუბრობს.

„2020 წელი ძალიან მძიმე იყო, რადგან ბევრ ორგანიზაციას დაუდგა ზარალი, რაც ერთის მხრივ გადავადებებით, მეორეს მხრივ კი რისკიანობის გაზრდით იყო გამოწვეული. ძირითადად მიკროსაფინანსო სექტორის პორთფელს დარტყმა მიაყენა იმან, რომ ლოქდაუნი იყო, ჩვენი მომხმარებლების უმრავლესობას კი ეს შეზღუდვები შეეხო. წლის მეორე ნახევარში კი ამ ახალ ლოქდაუნამდე უკვე ის პრობლემა იყო, რომ მსესხებლები იყვნენ დაინფიცირებულები, რამაც შეფერხება გამოიწვია, ამ ყველაფერს წლის ბოლოს ე.წ წერტილოვანი ლოქდაუნი დაემატა.

ერთ-ერთი გამოწვევა ისიც იყო, რომ საერთაშორისო პარტნიორებთან მომხდარიყო მოლაპარაკებები და დაფინანსებების გადავადება, რაც ძირითად შემთხვევაში მოვახერხეთ, საუბარია იმ მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებზე, რომლებიც დაფინანსებას ძირიადად საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან ვიღებთ“, - განაცხადა შენგელიამ.

მისი თქმით, პანდემიის პერიოდში მარეგულირებელი ორგანოს მიერ გადადგმული ნაბიჯები დადებითად აისახა საფინანსო სექტორზე.

„სანამ პანდემიამ გავრცელდებოდა, ის რეგულაციები რაც ეროვნულმა ბანკმა განახორციელა, აღმოჩნდა რომ მნიშვნელოვანი  და დროული იყო. ისინი რომ არ შემოსულიყო, კატასტროფული წელი იქნებოდა, რადგან მან უფრო დაარეგულირა დაკრედიტების წესები და უფრო პასუხისმგებლიანი გახადა ბაზარზე არსებული მოთამაშეები. სებ-მა  შესაძლებლობისამებრ გამოყო ის თანხები რაც ბანკებს წაახალისებდა საფინანსო შიმშილის ფონზე ახალი რესურსების მოწოდებას, თუმცა მართალია ყველა მიკროსაფინანსოს ეს არ შეეხო, რადგან მათი პორტფელი ბანკებისთვის არამიმზიდველი აღმოჩნდა“, - აღნიშნა ბესო შენგელიამ.

მომავალი წლის მოლოდინებზე საუბრისას „მიკროსაფინანსო ორგანიზაციების ასოციაციის“ ხელმძღვანელი ამბობს, რომ ახალი კანონების და  რეგულაციების ფონზე, ზოგიერთმა წვრილმა ორგანიზაციამ ვერ გაუძლო და ბაზარი დატოვა, ამ ტენდენციის გაგრძელება კი 2021 წელსაც მოსალოდნელია.

„„2021 წლისთვის უკეთესი მოლოდინები გვაქვს, მაგრამ უფრო მკაფიო სურათს პირველი კვარტალი დაგვანახებს თუ რა გველის მიმდინარე წელს.

მიკროსაფინანსო ბაზარი ძალიან ფართო სპექტრს მოიცავს, არიან ლომბარდული, შერეული, მხოლოდ გადარიცხვებზე მომუშავე ორგანიზაციები და ასევე არიან მსხვილი ორგანიზაციები, მაგალითად „ლაზიკა კაპიტალი“, „კრისტალი“, „ემ ბი სი“ და სხვა, ანუ ეს ორგანიზაციები სხვადასხვა ჭრილში უნდა განვიხილოთ. ამით იმის თქმა მინდა, რომ ახალი კანონების და  რეგულაციების ფონზე, ზოგიერთმა წვრილმა ორგანიზაციამ ვერ გაუძლო და ბაზარი დატოვა, 2021 წელსაც მოსალოდნელია მიკროსაფინანსო  ორგანიზაციების რაოდენობის შემცირება. 2019 წელს რეგულაციების ფონზე ბევრმა ორგანიზაციამ იზარალა და დატოვა ბაზარი, წელს უკვე პანდემიამ აზარალა ბევრი მიკროსაფინანსო და ყველას არ აქვს იმდენი კაპიტალი რომ ამ ყველაფერს გაუძლოს და არ დაიხუროს.  ამიტომ ვფიქრობ, რომ 2021 წელს უფრო მეტი რისკის წინაშე მცირე მიკროსაფინანსო ორგანიზაციები არიან, რომლებსაც არ გააჩნიათ იმდენი კაპიტალი, რომ წლების განმავლობაში არსებულ ზარალს გაუძლონ“, - განაცხადა ბესო შენგელიამ.