თბილისი მეტროს 2021 წლის მარტის მდგომარეობით 192 ვაგონი ემსახურება. დაგეგმილია 40 ახალი ვაგონის შესყიდვა. განხილვის ეტაპზეა გვირაბებში ინტერნეტკავშირის მხარდაჭერის შესაძლებლობა და სადგურ „ახმეტელის თეატრზე“ მეორე ამოსასვლელის მოწყობა. უახლოეს პერიოდში მეტროში დაგეგმილი სიახლეების შესახებ Commersant-მა ინფორმაცია თბილისის სატრანსპორტო სამსახურიდან გამოითხოვა.
ვაგონების დამატების გარდა, მერია სადგურების განახლებასაც გეგმავს. ამჟამად რესტავრაცია სადგურ „გოცირიძეს“ უტარდება, რომლის ფარგლებშიც მგზავრთა მოსაცდელი ბაქნები გადაიხურება. შშმ პირებისთვის სადგურს სპეციალურ ლიფტებიც დაემატება. ამ ეტაპზე 23-დან არც ერთი სადგური შშმ პირებზე ადაპტირებული არ არის. სატრანსპორტო კომპანიაში აცხადებენ, რომ სხვა მეტროსადგურების დაგეგმილი რეაბილიტაციის პროცესში ტექნიკური შესაძლებლობიდან გამომდინარე მაქსიმალურად იქნება გათვალისწინებული მათი ადაპტირება. თუმცა რას გულისხმომს „მაქსიმალურად გათვალისწინებული ადაპტირება“ უცნობია.
სამ მეტროსადგურს: „ახმეტელის თეატრს,“ „მარჯანიშვილსა“ და „თავისუფლების მოედანს“ შესაძლოა მეორე ამოსასვლელი გაუკეთდეს. გადაწყვეტილება ჯერ მიღებული არაა და განხილვის პროცესშია.
„ახმეტელის თეატრი“ ყველაზე დატვირთული სადგურია. მეორე ამოსავლელის მოწყობა შეშელიძის ქუჩაზეა გათვალისწინებული. გვირაბი უკვე გაკეთებულია საჭიროა მისი სადგურთან მიერთება და ესკალატორის დამონტაჟება. ჯერჯერობითარც ზედა ვისტიბიულის მშენებლობა დაწყებულა. სამუშაოების ნაწილი საბჭოთა დროს ჩატარებულია „მარჯანიშვილის“ მეორე ამოსასვლელზეც.
ყველაზე სწრაფი საზოგადოებრივი ტრანსპორტის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან პრობლემას გვირაბში ინტერნეტისა და მობილრი კავშირის არარსებობა წარმოადგენს. როგორც Commersant-ს სატრანსპორტო კომპანიიდან აცნობეს საკითხი განხილვის ეტაპზეა.
საბოლოო გადაწყვეტილება ჯერ მიღებული არ არის, თუმცა ლილომდე გასაყვანი მიწისზედა მეტროს ამბიციური პროექტი საფრთხის წინაშეა. იდეა პირველად 2018 წელს გახმოვანდა. სამუშაოები 2019 წლის ბოლოდან უნდა დაწყებულიყო. სავარაუდო ბიუჯეტად $90 მლნ სახელდებოდა, რომელიც 2 წლის შემდეგ $150 მლნ-მდე გაიზარდა. გაზრდილი თანხაც კი მეტროს ახალი ხაზისთვის ძალიან იაფია, მაგრამ ხარჯს მისი მიწის ზემოთ განთავსება ამცირებდა. პროექტი საქართველოს მთავრობისა და თბლილისის მერიის ერთობლივი ძალისხმევით უნდა განხორციელებულიყო. ლილოს ბაზრობამდე მეტროს აეროპორტისა და ისტ პოინტისთვის უნდა გაევლო. დაგეგმილი იყო 8 ახალი სადგურის მშენებლობა: „სამგორი 2,“ „კახეთის გზატკეცილი,“ „ისტ პოინტი,“ „ორხევი,“ „აეროპორტის დასახლება,“ „აეროპორტი,“ „ლილოს დასახლება“ და „ლილოს ბაზრობა.“ მოცდის სავარაუდო დროდ 10 წუთი სახელდებოდა, რომელიც შეიძლება შემდეგ შემცირებულიყო. მეტროს ახალი ხაზით ყოველდღიურად 200 000 ადამიანს უნდა ესარგებლა. პროექტის მეორე ეტაპზე თბილისი მიწისზედა მეტროთი რუსთავს უნდა დაკავშირებოდა.
თბილისის ვიცე მერმა ირაკლი ხმალაძემ 2021 წლის მარტში განაცხადა, რომ პროექტი ძვირიანია და გადაწყვეტილება იმის შესახებ პოსტპანდემიურ პერიოდში გამართლებული იქნება თუ არა ამ მოცულობის ხარჯი ჯერ მიღებული არ არის.
თბილისში მეტროს მშენებლობის დადგენილება საბჭოთა კავშირის მინისტრთა საბჭომ 1951 წელს მიიღო. 1953 წელს პირველი შახტის მშენებლობა დაიწყო, 1966 წელს კი ექსპლუატაციაში 6 სადგურიანი ხაზი შევიდა, სადგურებით: „რუსთაველი,“ „მარჯანიშვილი,“ „ვაგზლის მოედანი“ (ამჟამინდელი „სადგურის მოედანი“), „ოქტომბერი“ (ამჟამინდელი „ნაძალადევი“), „ელექტროდეპო“ (ამჟამინდელი „გოცირიძე“) და „დიდუბე.“ იმავე ხაზზე მას 1967 წელს „ლენინის მოედანი“ (ამჟამინდელი „თავისუფლების მოედანი“) „ავლაბარი“ და „300 არაგველი“ დაემატა, 1971 წელს „ისანი“ და „სამგორი,“ 1985 წელს „ვარკეთილი,“ „ღრმაღელე“ და „თემქა“ (ამჟამინდელი „გურამიშვილი“) 1989 წელს „გურამიშვილი“ (ამჟამინდელი „სარაჯიშვილი“) და „გლდანი“ (ამჟამინდელი „ახმეტელის თეატრი“) დაემატა.
მეორე ხაზის 5 სადგურიანი მონაკვეთი: „ვაგზლის მოედანი 2“ (ამჟამინდელი „სადგურის მოედანი 2“) „წერეთელი,“ „პოლიტექნიკური ინსტიტუტი“ (ამჟამინდელი „ტექნიკური უნივერსიტეტი“) „სამედიცინო ინსტიტუტი“ (ამჟამინდელი „სამედიცინო უნივერსიტეტი“) და „ვიქტორ გოცირიძე“ (ამჟამინდელი „დელისი“) 1979 წელს გაიხსნა. ხაზს დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში 2 ახალი სადგური შეემატა: 2000 წლის 2 აპრილს „ვაჟა ფშაველა“ და 2017 წლის 16 ოქტომბერს „სახელმწიფო უნივერსიტეტი.“
პირველი ხაზის სიგრძე, სადაც 16 სადგურია 19.6 კმ-ს შეადგენს, მეორე 7 სადგურიანი ხაზის სიგრძე კი 6.8 კმს. როგორც პირველ ასევე მეორე ხაზზე ოთხვაგონიანი შემადგენლობები მოძრაობს. პანდემიამდელ პერიოდში ყოველდღიური მგზავრთნაკადი 450 000-ს აღემატებოდა და რამდენჯერმე 500 000-საც გადააჭარბა. შაბათ-კვირას ეს რიცხვი 15-20 პროცენტით მცირდებოდა. გასული წლის მარტში შეჩერებამდე მგზავრთნაკადი 72 000-მდე შემცირდა, დღეს კი კომენდანტის საათის პირობებში 300 000-ის ფარგლებში მერყეობს.
80-იან წლებში მესამე ხაზიც დაპროექტდა, რომელიც მოსკოვის გამზირიდან დიდ დიღმამდე 14 სადგურის მშენებლობას ითვალისწინებდა. მეტროს ვაზისუბანში, ზაარბრიუკენის მოედანზე ვაკესა და დიღომში უნდა გაევლო. რამდენიმე სადგურზე დაიწყო კიდეც მშენებლობა, მაგრამ 1992 წელს შეჩერდა. მთავრობის გადაწყვეტილებით პროექტი გაუქმდა და ამ ეტაპზე განახლების საკითხი არ განიხილება.
გიორგი ელიზბარაშვილი
მეტრო
