ქართველი მეფუტკრეები ამბობენ, ხილის და სხვა სასოფლო–სამეურნეო პროდუქციის მოსავლიანობის ზრდაში დამტვერვის პროცესი მთავარია, მაგრამ საქართველოში ფუტკრის ამ ,,ღვაწლს“ არავინ აფასებს. გარკვეულ გასამრჯელოს სექტორი ხილ-ბოსტნეულის მწარმოებლებისგან ითხოვს, ამასთან განიხილება სუბსიდიაც, რომ მეფუტკრეებისთვის გარკვეული ოდენობის თანხა ბიუჯეტიდან გამოიყოს.
აღნიშნულთან დაკავშირებით ,,კომერსანტთან“ კომპანია ,,მეთაფლიას“ დამფუძნებელთან, მეფუტკრე როლანდ ზირაქაშვილი საუბრობს.
მსგავსი პრაქტიკა, როგორც ზირაქაშვილი ამბობს, გავრცელებულია მეზობელ ქვეყნებში - თურქეთსა და აზერბაიჯანში, ასევე განვითარებული ქვეყნების ბაზრებზეც და კარგი იქნება, თუ საქართველოში ამ ტიპის გადასახადი დაწესდება, რაც საბოლოოდ ისევ სექტორის განვითარებას უნდა მოხმარდეს.
,,საქართველოში მეფუტკრეებს მოსავლის დამტვერვის ხარჯს არავინ უხდის. სარგებელს თუ გავითვალისწინებთ, სოფლის მეურნეობისთვის ეს არის 40-ჯერ მეტი შემოსავალი, მაგრამ ამას არ იხდის არავინ. გასაგებია, რომ ქვეყანა ღარიბია, არ აქვს იმ დონის შემოსავალი, რომ სოფლის მეურნეობაში სუბსიდია მოახდინოს, მით უმეტეს, ისეთ სეგმენტში, როგორიცაა სადამტვერვო სამუშაოები, რომელსაც ირიბად ასრულებს მეფუტკრე თავისი საფუტკრეების მეშვეობით. შედეგად ხილის მოსავლიანობა იზრდება ორჯერ, ბოსტნეულისა - რამდენიმეჯერ, ასევე თესლის წარმოებაშიც სერიოზული ზრდაა, მაგრამ მეფუტკრე ამისგან არანაირ სარგებელს არ იღებს. ამ დროს აშშ-ში, კანადაში და მეფუტკრეობის წამყვან ქვეყნებში ამ საკითხს კანონი არეგულირებს. ხელშეკრულების საფუძველზე, დამტვერვის მიზნით შეჰყავთ ფუტკრის ოჯახი ბაღებში. ფუტკრის ერთ ოჯახზე გადასახადი 80-100 დოლარის ფარგლებშია. მსგავსი მიდგომა აქვთ თურქეთსა და აზერბაიჯანშიც, სახელმწიფოებს ეს საკითხი კანონმდებლობის დონეზე აქვთ დალაგებული. ჩვენც მოგვიწევს გარკვეული ზომების მიღება, მთავრობისგან მხარდაჭერას ველოდებით“, - ამბობს როლანდ ზირაქაშვილი ,,კომერსანტთან“.
რაც შეეხება გადასახადის ოდენობას, როგორც პროფესიონალი მეფუტკრე აცხადებს, საწყის ეტაპზე შეიძლება იყოს დაახლოებით 30 ლარი, რაც ფუტკრის ოჯახების მიერ გაწეულ შრომასთან შედარებით, მიზერული გადასახადია.
,,ასოციაციებმა, სადაც გაერთიანებული არიან მეფუტკრეები, ასევე კოოპერატივების წარმომადგენლებმა უნდა დააყენონ ეს საკითხი და მთავრობის წარმომადგენლებთან ერთად იმუშაონ, რა შეიძლება გაკეთდეს. მიმაჩნია, რომ სიმბოლური თანხა მაინც უნდა იყოს გათვალისწინებული, დაახლოებით 30 ლარის ოდენობით, რითაც მეფუტკრეს შეეძლება პრეპარატი ან დედა ფუტკარი შეიძინოს, რათა გაამრავლოს და გაზარდოს წარმოება. ყველაფერი ეს ბიუჯეტში უნდა იყოს ასახული, სოფლის მეურნეობის სუბსიდიაში დამტვერვის კომპონენტიც გასათვალისწინებელია“, - ამბობს ზირაქაშვილი.
ცნობისთვის, ფუტკრით დამტვერვა სასოფლო-სამეურნეო კულტურების მოსავლიანობის გადიდების ერთ-ერთი ძირითადი პირობაა.
ფუტკრით დამტვერვისთვის საჭირო ფუტკრის ოჯახთა რაოდენობა განისაზღვრება სასოფლო-სამეურნეო კულტურებით დაკავებული ფართობის, ნექტროვანი მცენარის ყვავილობის ხანგრძლივობისა და სხვა პირობების მიხედვით. მაგალითად, 1 ჰა მზესუმზირას დასამტვერიანებლად საჭიროა ფუტკრის 1 ოჯახი, ამდენივე იონჯისა და წითელი სამყურასათვის, ხილ-კენკროვნებისათვის - 2-2,5 ფუტკრის ოჯახია საჭირო, ბაღჩეულის შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი 0,3-0,5-ია.
სპეციალისტების რეკომენდაციაა, რომ მცენარის უხვი ყვავილობის დროს 2-3 დღის განმავლობაში უნდა განხორციელდეს ფუტკრისმიერი დამტვერვა, რაც თავიდან აგვაცილებს ხეხილის მეწლეურობას და ზედმეტი ნასკვების გაჩენას, რაც შემდგომ მაინც უნდა ჩამოცვივდეს.
მარი ჩიტაია