სომხეთის დედაქალაქში დემონსტრანტები თავიანთ პრემიერ-მინისტრ ნიკოლ ფაშინიანს ღალატში ადანაშაულებენ. მათი აზრით, მთავრობის მეთაურმა მთიანი ყარაბახის დიდი ნაწილი აზერბაიჯანს დაუთმო.
ერევანი საბრძოლო მოქმედებების ზონიდან გამოქცეული ლტოლვილებით გაივსო, და ისინი უკან დაბრუნებას არც გეგმავენ - მათი აზრით ფაშინიანის მიერ ხელმოწერილი შეთანხმება დაბრუნების ყველანაირ შესაძლებლობას გამორიცხავს.
„ფაშინიანმა ამ დოკუმენტს ხელი ღამე, ფარულად მოაწერა, ისე, რომ არავინ არაფერი იცოდა. ეს ნამდვილი ღალატია!“ - ამბობენ პროტესტების მონაწილეები.
10 ნოემბერს, 6-კვირიანი გააფთრებული ბრძოლების შემდეგ, რომელთა ცენტრში თვითგამოცხადებული მთიანი ყარაბახის რესპუბლიკა იყო, სომხეთის პრემიერმა ნიკოლ პაშინიანმა, აზერბაიჯანის პრეზიდენტმა ილჰამ ალიევმა, და რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა ხელი სამშვიდობო შეთანხმებას მოაწერეს.
პირველად 27 სექტემბრის შემდეგ ყარაბახში ზარბაზნები დადუმდნენ. აზერბაიჯანი ზეიმობს სამხედრო გამარჯვებას რომლის სიმბოლოც ქალაქ შუშას დაბრუნებაა, სომხეთი და დამანგრეველ მარცხს გლოვობს. ერევანი ბაქოს არა მხოლოდ თავად ყარაბახის დიდ ნაწილს, არამედ 7 შიდა რაიონს უბრუნებს, რომელიც 30 წლის მანძილზე ბუფერულ ზონას წარმოადგენდა.
პაშინიანის თქმით, „წარმოუდგენლად მძიმე გადაწყვეტილება“ მან სომხური ჯარის სრული განადგურების რეალური საფრთხის პირობებში მიიღო.
თუმცა, ადამიანები ერევანში, თავისუფლების მოედანზე, თვლიან, რომ პრემიერ-მინისტრმა მათ უღალატა და იარაღი მაშინ დაყარა, როდესაც სომხური ჯარი გამარჯვების გზას დაადგა.
„ჩვენ ვიყავით სიტუაციის ჩვენს სასარგებლოდ მოტრიალების ზღვარზე. უნდა დაგვეწყო კონტრშეტევა“ - თვლის გეორგი ავაკიანი სტეფანაკერტიდან, რომელიც 17 ოქტომბერს ოჯახთან ერთად ერევანში ჩამოვიდა იმის შემდეგ, რაც მისი სახლი ჭურვის მოხვედრის შედეგად დაინგრა.
სომხეთში ხშირად შეხვდებით რეალობას და მოსახლეობის მიერ ვითარების აღქმას შორის დის სხვაობას. ყველაფერთან ერთად ეს იმითაც აიხსნება,რომ სომხეთის ხელისუფლება ჩვეულებრივთან ერთად, ციფრების ომსაც აწარმოებდა - ოფიციალური პროპაგანდა ყოველდღიურად იუწყებოდა ასობით დაღუპულ აზერბაიჯანელ ჯარისკაცზე, და ათობით მოგერიებულ შეტევაზე.
ამ ფონზე საკუთარი სისუსტის აღიარება და დამამცირებელი შეთანხმების ხელმოწერა ბევრი სომეხისთვის მწარე მოულოდნელობა აღმოჩნდა. ბევრი კი ამ რეალობას დღესაც ვერ ეგუება.
„ისინი გვატყუებდნენ, რომ ყველაფერი კარგადაა. ჩვენ რომ სიმართლე გვცოდნოდა, საზოგადოებაში მეტი მობილიზება იქნებოდა. ჩვენ ძალიან სწრაფად მიხვდით, რომ საქმე იმაზე ბევრად ცუდადა, ვიდრე გვიყვებოდნენ, თუმცა დაჯერება არ გვინდოდა“ - ამბობს ერთ-ერთი ლტოლვილი ყარაბახიდან.
„მე ვერასდროს ვნახავ ჩემს სახლს. ჩვენი დანაკარგები ამ ომში საშინელია. ფაშინიანის ადგილას მე თავს მოვიკლავდი“ - თვლის ის.
ოპოზიციის თვალსაზრისით, სამარცხვინო დამარცხების ერთად-ერთი დამნაშავეა ნიკოლ პაშინიანი, რომელიც უნდა გადადგეს. მთავრობის მეთაური კი თავის პოზიციას არ ცვლის - ხელშეკრულებით სომხეთმა შეინარჩუნა ის, რისი შენარჩუნების ძალა არ გააჩნდა.
„ჩვენი ჯარიო ალყაში მოხვედრის ზღვარზე იყო, სტეფანაკერტში თითქმის არ დარჩა მებრძოლი, იმიტომ რომ ყველა ფრონტის ხაზზე იყო. გადაწყვეტილება ომის შეწყვეტის თაობაზე იძულებითი იყო“ - იმართლებს თავს პრემიერ-მინისტრი.
სომხეთი მარცხს მძიმედ განიცდის - ყარაბახელები ჯვრებს და ზარებს ხსნიან რაიონებში, რომლებშიც დღე დღეზე აზერბაიჯანელები შემოვლენ, საფლავებიდან მიცვალებულებს თხრიან და სახლებს წვავენ იმისთვის, რომ მტერს არ დაუტოვონ.
სომხები ყარაბახში არასდროს დაბრუნდებიან - მათ არ სურთ აზერბაიჯანელებთან ცხოვრება, ხოლო რუსების მხრიდან დაცვის უკვე არ სჯერათ.
Liberation.fr
მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ
სომხეთი
