ქალაქ გვადალახარაში, მექსიკის დასავლეთში, ნიღბიანი მამაკაცების ჯგუფი მოხუცებს და გაჭირვებულებს კვების პროდუქტებს და  პირველადი საჭიროების საგნებს ურიგებს.. მათ მაისურებზე ულვაშებიანი მამაკაცის სურათია წარწერით ElChapoGuzman.com - ეს ადამიანი არის ჰოაკინ გუსმანი, მეტსახელად ელ-ჩაპო, უმსხვილესი მექსიკური ნარკოკარტელის ხელმღვანელი, რომელიც რამდენიმე თვის წინ შტატებში გასამართლდა - ამერიკულმა სასამართლომ მას სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა.

ეს პრაქტიკა არაა ახალი მექსიკისთვის - მაკარონებიდან ტელევიზორებამდე - ადამიანების მოსყიდვა  მხარდაჭერის მიღების მიზნით - ჩვეულებრივი პრაქტიკაა მექსიკაში, პოლიტიკოსებიც და კრიმინალებიც მას ძალიან აქტიურად იყენებენ.

„სიახლე მხოლოდ ისაა, რომ ამჟამად ეს ღიად და გაცხადებულად კეთდება, საკუთარი დაჯგუფების პროპაგანდის და პოპულარიზაციის მიზნით“ - ამბობს „საერთაშორისო კრიზისული ჯგუფი“-ს ექსპერტი ორგანიზებული დანაშაულის საკითხებში ფალკო ერნტსი.

ასეთი პრაქტიკა ორიენტირებულია საზოგადოების ყველაზე მარგინალურ ფენებზე და მისი მიზანია მხარდაჭერის მიღება იქ, სადაც სახელმწიფოს არარსებობა ყველაზე მკაფიოდ იგრძნობა.

მექსიკის მოსახლეობის 42% სიღარიბის დონის მიღმა ცხოვრობს, მუშათა 56%-ს არავითარი სოციალური დაცვა არ გააჩნია, და შექმნილი სიტუაციის გამოყენება ნარკოკარტელებისთვის არავითარ სირთულეს არ წარმოადგენს.

კორონავირუსის პანდენიამ არსებული სოციალური უთანასწორობა კიდევ უფრო გააღრმავა, და მყიფე ბალანსი, რომელიც აძლევდა გადარჩენის საშუალებას მოსახლეობის უღარიბეს ნაწილს, დაირღვა.

„ბანდიტების ეს სიკეთე საბოლოოდ ძალიან ძვირი დაგვიჯდება. ორგანიზებული დანაშაულის ძირითადი პრინციპი ყოველთვის იყო და რჩება plata o plomo - ფული ან ტყვია - „ან ჩვენი პირობებით ფულს მიიღებ, ან მოკვდები“..დღეს კი მოსახლეობის დიდ ნაწილს არჩევანიც არა აქვს - ღარიბი ფენები სრულფასოვანი შიმშილის ზღვარზე დგანან, და მაფიის დახმარება მათთვის შესაძლოა სასიცოცხლოდ აუცილებელი იყოს“ - განაცხადა მექსიკის ეროვნული სამოქალაქო პლატფორმის დირექტორ ადრეს ობრადორი.

თუმცა, ცნობილია, რომ მექსიკაში კრიმინალი მაღალჩინოსნებთან მჭიდროდ თანაშმრომლობს - ყველას ახსოვს სურათი, სადაც ქვეყნის პრეზიდენტი ჩაპო გუსმანს მის მშობლიურ ქალაქ ბადირაგიატოში ვიზიტის დროს გულმხურვალედ ესალმება.

„თუ  პრეზიდენტის მხრიდან გაგრძელდება ნარკოკარტელების ლიდერების მიმართ პატივისცემის გამოხატვა, მთავრობა სულ უფრო მეტ ტერიტორიაზე კონტროლს დაკარგავს, თანაც ისე, რომ მათი დაბრუნება უკვე შეუძლებელი იქნება“- ამბობს ობრადორი.

12-წლიანმა ომმა მთავრობას და კარტელებს შორის ისინი ვერ დაანგრია  - ბანდების დიდი ნაწილი  მცირე, და ურთიერთდაპირისპირებულ დაჯგუფებებად გაიყო. ისინი ერთმანეთში მუდმივად ომობენ, და დღეს მათთვის ძალიან მნიშვნელოვანია სოციალური მხარდაჭერის მიღება. სწორედ ამიტომ კორონავირუსის ეპიდემიის დროს ისინი განსაკუთრებით გააქტიურდნენ.

კარტელებიც არ არიან დაზღვეულები  პანდემიით გამოწვეული ეკონომიკური ვარდნისგან - საზღვაო და საავიაციო მიმოსვლის შეწყვეტამ მათი მომარაგების სისტემა საგრძნობლად შეაფერხა, ხოლო სასტუმროების, რესტორნების, ბარების, და სხვა მცირე-საშუალო ბიზნესის დახურვამ, რეკეტი და გამოძალვაც გაართულა.

შექმნილ სიტუაციაში ბევრი კარტელი თავის წევრებს ხელფასებსაც კი ვერ უხდის, და ამან შესაძლოა ძალადობის ზრდა გამოიწვიოს.

დანაშაულებრივი ჯგუფები შემოსავლების ალტერნატიულ წყაროებს ეძებენ. გადარჩენისთვის ბევრს სამოქალაქო პირებზე ძალადობაზე, გამოძალვაზე, და ადამიანების გატაცებაზე გადართვა მოუწევს. თანაც ეს იმ პირობებში, როდესაც მთავრობა მთლიანად კორონავირუსზეა გადართული.

„შეცდომა ისაა, რომ მთავრობა პანდემიასთან ბრძოლის მეტი ეფექტურობისთვის,  საზოგადოებრივ უსაფრთხოებაზე ხარჯებს ამცირებს. ეს არის შენელებული მოქმედების ნაღმი“ - დარწმუნებულია ობრადორი.