ბიტკოინის ღირებულება ახალ ისტორიულ რეკორდს - $40 000-ს უახლოვდება. მთლიანმა კრიპტოკაპიტალიზაციამ კი $1 ტრლნ-ს უკვე გადააჭარბა და 8 იანვრის შუადღის მდგომარეობით $1.04 ტრლნ-ს შეადგენს.
3 თვის წინ, ყველა ციფრული ვალუტის ჯამური ღირებულება $342 მლრდ-ს შეადგენდა. კრიპტობაზარმა $0.5 ტრლნ-იანი ზღვარი 18 ნოემბერს გადალახა. 2021 წლის 5 იანვარს კაპიტალიზაციამ $900 მლრდ-ს მიაღწია და 3 წლის წინანდელი რეკორდი დაემხო. 13 ნიშნა მაჩვენებელზე ციფრული ვალუტების ბაზარი 7 იანვარს გავიდა.
ბოლო კვირების განმავლობაში თითქმის ყველა მთავარი კრიპტოვალუტა მკვეთრად გაძვირდა. ბიტკოინმა $20 000-იან ზღვარი 17 დეკემბერს გადალახა და ამით 2017 წლის დეკემბრის რეკორდი მოხსნა. ის ამჟამად $38 600 ღირს, კაპიტალიზაცია კი $720 მლრდ-ს აჭარბებს.ბიტკოინის წილი მთელს კრიპტოკაპიტალიზაციაში 69.6%-ს შეადგენს. 4 დღის წინ ის 72%-ს აჭარბებდა, თუმცა 1.5 თვის წინ 60%-ზე ნაკლები იყო.
ბიტკოინი ყველაზე ძველი, ყველაზე ძვირი და ყველაზე ცნობილი კრიპტოვალუტაა, თუმცა არა ერთადერთი. Coinmarketcap-ის პლატფორმაზე 8200-ზე მეტ ციფრულ ვალუტაზეა მონაცემები. მათი აბსოლუტური უმრავლესობა ფართო საზოგადოებისთვის უცნობი და ამასთან ერთად სარისკოცაა, თუმცა მილიარდიანი ან უფრო მეტის კაპიტალიზაცია ბიტკოინის გარდა კიდევ 35 კრიპტოვალუტას გააჩნია. პირველი 5 ვალუტის წილი კი მთელი კრიპტოკაპიტალიზაციის 87%-ს აჭარბებს.
ბიტკოინის შემდეგ ყველაზე დიდი $137 მლრდ-იანი კაპიტალიზაცია ეთერიუმს გააჩნია. მისი საცალო ღირებულება $1200-ს შეადგენს. ბოლო 1 კვირაში ის 62%-ით გაძვირდა. მესამე ადგილზე $23 მლრდ-იანი კაპიტალიზაციით ტეტერია. $14.5 მლრდ-ით მეოთე ადგილზე რიპლია, ხოლო $10.8 მლრდ-ით ხუთეულს ლაითკოინი ასრულებს.
ბიტკოინს და ზოგადად ციფრულ ვალუტებს რამდენიმე უპირატესობა და ასევე ნაკლოვანებაც ახასიათებთ. საერთაშორისო გადარიცხვები ბევრად უფრო სწრაფია და თან იაფი. მაღალია ანონიმურობის ხარისხი. არსებობს მკვეთრი გამყარების ალბათობა. კურსის ცვალებადობა თუ ერთისთვის შანსია, მეორე ადამიანისთვის რისკია. ციფრული ფული ღირებულების საზომად ვერ გამოდგება. არსებობს კრიპტოვალუტის სრულად დაკარგვის ან ციფრულ საფულეზე ჰაკერული თავდასხმის შანსი. გარდა ამისა მისი გამომუშავება - მაინინგი საკმაოდ დიდ ელექტროენერგიას საჭიროებს. გლობალური მასშტაბით ელექტროენერგიის 38% ნახშირზე მომუშავე თბგოსადგურებისგან მიიღება რაც გარემოზე მკვეთრად უარყოფითად მოქმედებს.
2017 წელს ციფრული ფულის მიმართ არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება გაჩნდა. მთავრობებსა და ცენტრალურ ბანკებს მონეტარულ პოლიტიკაზე კონტროლის დაკარგვის შეეშინდათ და მას რეგულირება დაუწყეს, ძირითადად ამ მიზეზით კრიპტობაზარი 2018 წელს მნიშვნელოვნად შეიკვეცა, მაგრამ ბევრი ანალიტიკოსის ვარაუდისგან განსხვავებით, ბუშტი არ გამსკდარა. თავად ბიტკოინის ღირებულება დეკემბერში $4000-საც ჩამოსცდა, თუმცა არ განულებულა.
2020 წელს პანდემიისა და გლობალური ეკონომიკური კრიზისის ფონზე ციფრული ვალუტების აყვავების პერიოდი დადგა. თუ 2020 წლი 1-ელ იანვარს კრიპტობაზრის ჯამური კაპიტალიზაცია $190 მლრდ-ს შეადგენდა, 18 მარტს კოვიდის პანდემიად გამოცხადებიდან ერთ კვირაში, პირველი ვადის შემდეგ $148 მლრდ-მდე შემცირდა, შემდეგ ზრდა დაიწყო და 31 დეკემბერს ის უკვე $770 მლრდ-ს აღწევდა.
გიორგი ელიზბარაშვილი
კრიპტოვალუტა
