მიმდინარე კვირის განმავლობაში ეროვნული ვალუტის კურსი მკვეთრად მყარდება. 27 თებერვლის ოფიციალური კურსით, ერთი აშშ დოლარის ღირებულება 2.7928 ლარს შეადგენს, რაც უკანასკნელი შვიდი თვის განმავლობაში ყველაზე მყარ გაცვლით კურსს წარმოადგენს.

ეკონომიკის ექსპერტი და ანალიტიკოსი ნიკა შენგელია ლარის კურსის გამყარებას რამდენიმე ფაქტორს უკავშირებს და თვლის, რომ ვალუტის კურსის გამყარების საქმეში ეროვნული ბანკის მხრიდან გადადგმულმა ნაბიჯებმა შედეგი გამოიღო.

„ლარის კურსის გამყარებაზე რამდენიმე ფაქტორმა იმოქმედა. ეროვნული ბანკის მხრიდან ფულად საკრედიტო პოლიტიკის გამკაცრებამ და 9%-იანი საპროცენტო განაკვეთის დაწესებამ არარეზიდენტი ინვესტორები წაახალისა და მათ აქტიურად დაიწყეს სამთავრობო სახაზინო ობლიგაციების შეძენა. იანვრის თვეში ეს მაჩვენებელი თითქმის გაოთხმაგებულია. გარდა ამისა, იანვრის თვეში ტურიზმიდან შემოსავლები გაზრდილია, ასევე 9%-მდეა გაზრდილი ემიგრანტების მხრიდან ტრანზაქციები. სავაჭრო დეფიციტი, რომელიც უმთავრესია ამ საკითხში, არ გაზრდილა, პირიქით ექსპორტის ზრდა ფიქსირდება 2,5%-ით მეტი. გარდა ამისა, იანვარ-თებერვლის თვეში მთავრობა ხარჯვით ნაწილში ზომიერად მოქმედებს ანუ დაგეგიმლზე ნაკლებს ხარჯავენ. ასევე ეროვნულმა ბანკმა განაცხადა, რომ არ ჩაერეოდა ინტერვენციების სახით დოლარის შესყიდვებში სავალუტო ბაზარზე, ამით შექმნა გარკვეული მოლოდინი რომ მოხდებოდა ლარის კურსის გამყარება, მაგრამ როგორც კი ეროვნული ბანკი დაარღვევს დაპირებას იმის შესახებ, რომ ინტერვენციებს არ განახორციელებს და ჩაერევა ვალუტის შეძენის სახით სავალუტო ბაზარზე, ლარის გამყარების ტრენდი შეჩერდება“, - განაცხადა ნიკა შენგელიამ.

ნიკა შენგელია თვლის, რომ ლარის კურსის გამყარება სეზონური ხასიათისაა და ივნისის თვიდან, გამყარებისთვის კარგი ფაქტორებიც რომ არსებობდეს ქვეყანაში, ეს ტენდენცია აღარ გაგრძელდება.

„როგორც წესი დეკემბრიდან მაისის პერიოდამდე, სეზონურად ლარი ყოველთვის მყარდებოდა, ეს დამოკიდებულია იმაზე, რომ ამ დროს იწყება გაზის და ელექტროენერგიის ხარჯვის შემცირება და ქვეყნიდან ნაკლები თანხა გადის. გარდა ამისა, კორონავირუსის გამო ჩინეთიდან იმპორტი შემცირებულია და კიდევ მინიმუმ ერთი თვე საწარმოები არ გაიხსნება და ქართველი იმპორტიორები იქ თანხების ჩარიცხვას ვერ შეძლებენ. ამიტომ 2-3 თვე ამ მხრივაც ჩავარდნაა. ვფიქრობ ივნისის დასაწყისიდან ლარს გამყარებისთვის კარგი ფაქტორებიც რომ ჰქონდეს, სავარაუდოდ მაინც გაუფასურებისკენ წავა და ჩვეულ რეჟიმში ჩადგება“, - განმარტავს ნიკა შენგელია.

ეკონომიკის ექსპერტი აკაკი ცომაია მიიჩნევს, რომ ლარის კურსის გამყარებაზე მონეტარული პოლიტიკის გამკაცრება, კორონავირუსის გავლენა, ეკონომიკური აქტივობის და სამთავრობო ხარჯების შემცირება მოქმედებს.

„ლარის კურსის გამყარება რამდენიმე ფაქტორს უკავშირდება. პირველი რიგში, მონეტარული პოლიტიკის გამკაცრებას უკავშირდება, რომელმაც ლარის გამყარების მოლოდინი შექმნა. მეორე ეს არის ის, რომ იანვარ-თებერვალში ეკონომიკური აქტივობა ისედაც შემცირებულია და ზოგადად სავაჭრო ტრენდი ანუ ექსპორტ-იმპორტის აქტივობები ნაკლებია. გარდა ამისა, სავარაუდოდ სამთავრობო ხარჯები ცოტაა ანუ მთავრობა არჩევნებისთვის ემზადება, რომ შემდგომ პერიოდში უფრო მეტი დახარჯოს ვიდრე ახლა, ეს თავისთავად ლარის კურსზე ახდენს გავლენას. კიდევ არის ის, რომ სავარაუდოდ კორონავირუსიც გავლენას ახდენს ვალუტის კურსზე, რადგან ჩინეთიდან იმპორტი ალბათ შეიზღუდება, რაც ლარის გამყარებაზე დადებითად აისახება. რა იქნება მომავალში და საით წავა ლარის კურსი, ამაზე პროგნოზის გაკეთება ამ ეტაპზე ძნელია“, - განაცხადა აკაკი ცომაიამ.

ნინო თამაზაშვილი