2021 წლის იანვარ-ივლისში საბანკო სექტორმა არნახული - 1,24 მილიარდიანი მოგება მიიღო. კომერციული ბანკების საქმიანობის ფინანსური მაჩვენებლების მიხედვით, მარტო ივლისში, წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, ბანკებმა 3-ჯერ მეტი მოგება ნახეს. კერძოდ, მიმდინარე წლის ივლისში სექტორის მოგებამ 177,9 მილიონი ლარი შეადგინა, როცა 2020 წლის ანალოგიურ თვეში ეს მაჩვენებელი 63,4 მილიონი იყო.
სავალუტო რყევები, გაზრდილი საკომისიოები და რეფინანსირების მაღალი განაკვეთი - 3 ძირითადი ფაქტორია, რაც ანალიტიკოს ნიკა შენგელიას შეფასებით, კომერციული ბანკების მოგებაზე ახდენს გავლენას.
,,ბანკების მოგების ზრდას სხვადასხვა მიზეზი განაპირობებს. ჯერ ერთი, საპროცენტო განაკვეთი გაზრდილია, მუდმივად მატულობს რეფინანსირების განაკვეთი და სავალუტო ოპერაციებიდანაც დიდი ფული შედის ბანკებში. ამ სიტუაციაში მხოლოდ ხალხი ზარალდება. რაც კი შეღავათი მოქმედებდა პანდემიისას და მომხმარებლებს გადახდის ვადა გაუხანგრძლივეს, შემდეგში ერთიანად დაარიცხეს თანხა, უფრო მეტად დაუმძიმეს საგადასახადო ტვირთი. ვინც სესხს ვერ იხდის, ახლა ჯარიმების სახით ამოაქვთ ფული და ამის გამო მოსახლეობა გაუსაძლის მდგომარეობაშია. ვფიქრობ, რომ მომავალ წელს ჩვენი მოქალაქეები უკვე ვეღარ შეძლებენ საბანკო ვალდებულებების მომსახურებას. მძიმე სიტუაციაა და მხოლოდ ბანკები რჩებიან მოგებულ პოზიციაზე“, - აცხადებს ანალიტიკოსი.
კომერციული ბანკების 3-ჯერ გაზრდილ მოგებას საყურადღებო ტენდენციად მიიჩნევს საბანკო სფეროს ექსპერტი ლია ელიავა, რომლის შეფასებითაც, ბანკების მაღალი სარგებელი ადამიანების მასიური გაღარიბებისკენ არის მიმართული და ტენდენცია როგორმე უნდა შეაჩერონ.
,,ნამდვილად მძიმე ვითარებაა, რადგან ივლისში ბანკების მოგება არის 3-ჯერ მეტი, ვიდრე წინა წლის ანალოგიურ პერიოდში. ეს საყურადღებო ტენდენციაა, ვინაიდან კომერციული ბანკების აქტივების ზრდა შეადგენს მხოლოდ 1%-ს და ასეთ ფონზე სამჯერადი მოგების ზრდა საყურადღებოა. ცხადია, რომ ბანკები სავალუტო რყევებით სარფიანად სარგებლობენ და ხელი მოითბეს, მაგრამ ამ პროცესს ხელს უწყობს ეროვნული ბანკიც - რეფინანსირების განაკვეთის განუხრელი ზრდით, რასაც ბოლო დროს სისტემატურად აქვს ადგილი. ცხადზე ცხადია, რომ ბანკების მოგების ზრდა მათი ეფექტიანი გაფართოებული საკრედიტო საქმიანობით არ არის განპირობებული. მოგების წლიური დინამიკა მიუთითებს, რომ ბანკებს აქვთ საკმაოდ სერიოზული დანაკარგები პერიოდულად, რაც საკმაოდ წარმატებით შეიძლება აინაზღაურონ“, - აცხადებს ელიავა ,,კომერსანტთან“.
ცნობისთვის, ეროვნული ბანკის მიერ გამოქვეყნებული ანგარიშით ირკვევა, რომ საქართველოში მოქმედმა ბანკებმა 2021 წლის პირველ შვიდ თვეში 1.24 მილიარდი ლარის მოგება მიიღეს.
თვეების მიხედვით მოგება შემდეგნაირად გადანაწილდა: იანვარი – 113.4 მილიონი ლარი; თებერვალი – 132 მილიონი ლარი; მარტი – 166.3 მილიონი ლარი; აპრილი – 173 მილიონი ლარი; მაისი - 204 მილიონი ლარი; ივნისი - 294.6 მილიონი ლარი; ივლისი - 178 მილიონი ლარი.
მთლიანობაში 2021 წლის 7 თვეში ბანკებმა მთლიანი შემოსავლის სახით 3.39 მილიარდი ლარი მიიღეს, რაც წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 26%-ით მეტია.
მათ შორის, სესხებიდან მიღებული საპროცენტო შემოსავლის მოცულობა 2.34 მილიარდი ლარია. საკომისიოებიდან, ჯარიმებიდან და საკონვერსიო ოპერაციებიდან ბანკებმა 259 მილიონი ლარის შემოსავალი მიიღეს.
მარი ჩიტაია