20 აპრილს დღის ბოლოს, ნიუ იორკის ბირჟაზე ერთი ბარელი WTI-ი -37,63 დოლარი ღირდა. „კომერსანტი“ დაინტერესდა რამ გამოიწვია მსოფლიო ბაზარზე არსებული მდგომარეობა და რა ფორმით აისახება ის საქართველოს ბაზარზე.
„აფბა“-ს ვიცე-პრეზიდენტის, პაატა ბაირახტარის თქმით, მსოფლიო ბაზარზე ნავთობის ფასის ვარდნა მისმა ჭარბმა რაოდენობამ და მოთხოვნის შემცირებამ გამოწვია. თუმცა, ფასის კლება საქართველოს ბაზარზე როდის მოხდება, ეკონომისტს პასუცის გაცემა უჭირს, რადგან ეს პროცესი დამოკიდებულია ადგილობრივ კომპანიებზე. ბაირახტარი იმასაც აცხადებს, რომ მინუსთან მიახლოვებული ნიშნული დიდხანს არ შენარჩუნდება.
„ისტორიაში პირველად გავხდით მოწმე იმისა, რომ ნავთობის ფასი ნეგატიურ ნიშნულზე დაფიქსირდა. ეს ყველაფერი გამოწვეულია იმით, რომ მიწოდება მნიშვნელოვნად აღემატება მოთხოვნას. მიწოდების შესამცირებლად ოპეკის ქვეყნების შეხვედრაც გაიმართა თუმცა, ვერ შეთანხმდნენ, ქვეყნების ნაწილი ხელს არ აწერს მოპოვების შემცირებას, რადგან ბაზარზე მათი წილიც შემცირდება. თუმცა, მიმაჩნია, რომ მინუსთან მიახლოვებული ნიშნული დიდხანს არ შენარჩუნდება.
რაც შეეხება ადგილობრივ ბაზარს, საქართველო ნავთობის ფასის ვარდნისას ისეთ უარყოფით ეფექტებს ვერ განიცდის, როგორც მომპოვებელი ქვეყნები. თუმცა, გადაცემის კუთხით ჩვენს ქვეყანაში იმ ბენეფიტების შემოდინება შემცირდება, რომელიც ნავთობმომპოვებელი ქვეყნებიდან შემოდიოდა. მოკლევადიან პერიოდში ეს ჩვენი ქვეყნისთვის კარგია, რადგან ნავთობზე ფასი შემცირდება, რასაც შემდგომში ინფლაციის კონტრიბუციაში ნაკლები წვლილი ექნება. როდის აისახება ეს პერიოდი ჩვენს ბაზარზე ეს სხვა თემაა და დამოკიდებულია კომპანიებზე.,-ამბობს პაატა ბაირახტარი.
„აფბა“-ს ვიცე-პრეზიდენტის, თქმით, მსოფლიო ბაზარზე 20 აპრილს მომხდარი მოვლენა, ადგილობრივ ბაზარზეც რომ აისახოს ამისთვის ერთ კვირიანი პერიოდია საჭირო, თუმცა სპეციალისტი იმ პრაქტიკაზე საუბრობს, რომლის მიხედვითაც, ადგილობრივ ბაზარზე ორი კვირის წინ ფასი უნდა შემცირებულიყო.
„თუ ორი კვირის წინანდელ მონაცემებს შევხედავთ, ორ თვიან პერსპექტივაში ჩვენ გვქონდა ნავთობზე 70%-იანი ფასების ვარდნა. ამის პარალელურად, ადგილობრივ ბაზარზე გვქონდა ფასების მხოლოდ 6.7%-იანი შემცირება. ამის გამო ვერ ვივარაუდებთ, მსოფლიოს ბაზარზე ნავთობის ფასის კლება ჩვენთან როგორ და რა ფორმით აისახება.ის ფასი, რომელიც დღეს გვაქვს არ არის რეალური და იმ ნიშნულთან მიახლოვებული რომელიც რეალურად უნდა იყოს“.-ამბობს პაატა ბაირახტარი.
ნავთობპროდუქტების იმპორტიორთა კავშირის თავმჯდომარე ვანო მთვრალაშვილი კი მიიჩნევს, რომ საერთაშორისო ბაზარზე ნავთობის ღირებულების ვარდნა საქართველოში ნავთობის ფასზეც სწრაფად აისახება და მისი სარეალიზაციო ღირებულება დაიკლებს.
„გუშინ მსოფლიოში მოხდა უპრეცენდენტო შემთხვევა, რომელიც მსოფლიოში პირველად დაფიქსირდა. ეს ეხება ამერიკულ ნავთობს, როდესაც ვაჭრობა დამთავრდა უარყოფითი მაჩვენებლით, კერძოდ ეს იყო -37 დოლარი ბარელზე. ეს ნიშნავს იმას, რომ დღეს ნავთობზე მოთხოვნა მინიმალურზეა დასული, როდესაც მიწოდება საკმაო მოცულობისაა.ნავთობის ბაზები ყველგან გადატვირთულია, რამაც გამოიწვია გუშინდელი ნეგატიური შედეგი. რაც შეეხება ჩვენთან არსებულ ვითარებას ბოლო პერიოდში ფასი 40 თეთრით შემცირდა და შემცირების ტენდენცია კვლავ გაგრძელდება“.-ამბობს ვანო მთვრალაშვილი.
აღსანიშნავია, რომ ნავთობის გაუფასურების შესაჩერებლად „შავი ოქროს“ ექსპორტიორი ქვეყნები და მათი პარტნიორები მაისსა და ივნისში მოსაპოვებელი ნავთობის შემცირებაზე შეთანხმდნენ. თუმცა, ეს შეთანხმება ჯერ ფასების დინამიკაზე არ ასახულა.
ნათია ლომიძე