2020 წლის 19 თებერვალს მსოფლიო საფინანსო ბაზრის ერთ-ერთი ყველაზე კატასტროფული ვარდნის მომსწრე გახდა. რომელი აქტივები გაუფასურდა ყველაზე მეტად და რისი გაკეთება შეეძლოთ ინვესტორებს, რათა დანაკარგი შეემცირებინათ?
19 თებერვლის შემდეგ თვეზე მეტი გავიდა და უნდა აღინიშნოს, რომ ეს რიცხვი ისტორიისა და ეკონომიკის სახელმძღვანელოებში უნდა შევიდეს როგორც ბაზრის ყველაზე სწრაფი ვარდნის საწყისი ისტორიაში, რომელიც იდეალურ შტორმს- კორონავირუსის პანდემიასა და საუდის არბეთსა და რუსეთს შორის სანავთობო ომს დაემთხვა.
თითქმის ერთ თვეში აქტივების ყველა სახეობამ, რომელიც მსოფლიო საფინანსო ბაზრებზე ივაჭრება, ორნიშნა ციფრით ვარდნა აჩვენა. 20 მარტს სიტუაცია შეიცვალა და ბაზარმა წინ წაიწია, თუმცა შეიძლება თუ არა ვივარაუდოთ, რომ ყველაზე ცუდი უკან დარჩა და მოსალოდნელია თუ არა ბაზრის მორიგი ვარდნა?
აქციები
გაუფასურების კუთხით უპირობო ლიდერი უძრავი ქონება აღმოჩნდა.
აშშ-ს ფართო ბაზრის ინდექსი, რომელიც მცირე და მსხვილი კომპანიების კაპიტალს აერთიანებს 33,10 პროცენტით დაეცა. ანალოგიური ინდექსი ევროპაში 39.5 პროცენტით შემცირებას აჩვენებს. აშშ-სა და ევროპაზე უკეთესი მდგომარეობა წყნარი ოკეანის რეგიონში შეინიშნებოდა : მისი ვარდნა მხოლოდ 26,89 პროცენტი იყო. პარადოქსია, მაგრამ განვითარებადი ქვეყნების ინდექსმა უკეთესი შედეგი აჩვენა, ვიდრე აშშ-სა და ევროპის ბაზარმა .
ობლიგაციები
ობლიგაციების ბაზრის რეაგირება არაერთგვაროვანი აღმოჩნდა და აჩვენა,თუ რომელი ობლიგაცია შეიძლება ჩაითვალოს რეალურად უსაფრთხო აქტივად და რომელი შეიძლება იყოს არასანდო.
როგორც ცხრილში ჩანს, მხოლოდ აშშ-ს სახელმწიფო ობლიგაციებმა აჩვენა დადებითი შემოსავალი და გაამართლა საკუთრი როლი. დანარჩენი ბაზრები კი აქციების ბაზართან ერთად ჩამოიშალა. განვითარებადი ქვეყნების ვალი სახელმწიფო ქაღალდების არსებობის შემთხვევაშიც კი 24, 45 პროცენტით დაეცა.
ყველაზე მყარი აღმოჩნდა ხანმოკლე ვადის მქონე ქაღალდები - მისი ვარდნა 10,52 პროცენტს შეადგენდა. მას მოჰყვა საშუალოვადიანი ქაღალდები 14,80 პროცენტიანი დანაკარგით. ხანგრძლივვადიანი ობლიგაციების ფასი 18,70 პროცენტით შემცირდა. მაღალშემოსავლიანი ობლიგაციები ყველაზე მეტად მასშტაბურად, ერთ თვეში 24,45 პროცენტით შემცირდა.
2008 წლის ეკონომიკური კრიზისი
შეიძლება თუ არა ასეთ ვარდნას ფსკერი ვუწოდოთ და შეიძლება თუ არა კიდევ დაეცეს საფინანსო ბაზრებზე ფასიანი ქაღალდების ფასი ? როგორც 2008 წლის დიდმა ეკონომიკურმა კრიზისმა აჩვენა - სავსებით შესაძლებელია და თანაც საკმაოდ თვალშისაცემად.
უძრავი ქონების სექტორი მაშინაც აუტსაიდერი აღმოჩნდა და ამ დარგში აქციების შემცირება 68.29 პროცენტს შეადგენდა. ყველაზე მყარი კი აშშ-ს ბაზარი აღმოჩნდა 50 პროცენტიანი ვარდნით. ეს უკანასკნელი ბოლო წლების მანძილზე მალევე აღდგა. ევროპის რეაბილიტაციის პერიოდი აზიასა და განვითარებად ქვეყნებზე რთული აღმოჩნდა.
თუ მიმდინარე ცვლილებებს წარსულ გამოცდილებას შევადარებთ, მაშინ შეიძლება დავინახოთ, რომ გამორიცხული არ არის მორიგი ვარდნა მსოფლიო ბაზარზე.
მომავალი
დღევანდელი სიტუაცია კონკრეტული პასუხის საშუალებას არ იძლევა კითხვაზე, თუ რა ელოდება ბაზარს. ერთის მხრივ, შესაძლებელია საფონდო ბაზარმა ვარდნის პოტენციალი ჯერ კიდევ არ ამოწურა. მეორეს მხრივ კი, პირიქით.
ბაზარი - ეს მუდმივი მოლოდინია და რეალურ ეკონომიკას მუდმივად წინ უსწრებს. ინვესტორების მოლოდინი არ მოიცავდა ან არ აფასებდა ბოლომდე იმ უპრეცედენტო ზომებს, რომელსაც აშშ იღებს - აქტივების შესყიდვა, კომპანიების დახმარება და გადასახადების გადავადება. ეკონომიკურ ზომებს, რომ ვირუსით დაავადებულთა რიცხვის შემცირება დაემატოს , მაშინ ბაზრის მოლოდინიც სხვა კურსს აიღებს. ბაზარი უფრო მოახდენს რეაგირებას ვიდრე რეალური ეკონომიკა - ემოციები წინა პლანზე წამოიწევს და ბაზარზე ფასები გაიზრდება. ინვესტორებბა ორი რამ უნდა გაითვალისწინონ, შეინარჩუნონ თავისუფალი ფული და იყვნენ ბაზარზე დაბრუნებისთვის მზადყოფნაში, როცა სიტუაცია დასტაბილურდება.
forbes.ru
მოამზადა მარიამ მორგოშიამ