„რეფერენტული ფასები საწყის ეტაპზე ქრონიკული დაავადებების მქონე ადამიანებისთვის დაწესდება, მაგრამ შემდეგ ამის გავრცელებას ყველა მედიკამენტზე აპირებენ,  აქ შეიძლება იყოს რისკი იმისა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ სახელმწიფო სუბსიდირება არ გავრცელდება წამლებზე, შესაძლოა ხელმისაწვდომობა შეიზღუდოს, რადგან ფარმაცევტული კომპანიებისთვის საინტერესო აღარ იყოს“ -  ჯანდაცვის  ექსპერტმა აკაკი ზოიძემ წამლების ფასის რეგულაციის საკითხზე „კომერსანტთან  ისაუბრა.

მისვე თქმით, სუბსიდირების  შემთხვევაში კომპანიას მწარმოებელი იქნება ის, თუ  იმპორტიორი,  ექნება გაყიდვის გარანტირებული ბაზარი, რომელსაც  სახელმწიფო შეისყიდის მილიონამდე ადამიანისთვის, დანარჩენზე  30-50% -იანი  ფასდაკლება, რომელიც  ამ  ეტალონური  ფასის  შემცირებას გამოიწვევს,  უკვე ადვილად  „ასაწევი“ იქნება.

„როდესაც მილიონამდე ადამიანისთვის ბრუნვა გარანტირებული გაქვს, დანარჩენ მილიონს შესაძლოა იგივე მედიკამენტი შედარებით მცირე ფასში მიაწოდო,  შესაბამისად ამ კუთხით რისკი შემცირებული იქნება და არ განმეორდება იგივე შემთხვევა, რაც მოხდა მოლდოვასა და აზერბაიჯანში, როდესაც ერთდროულად შემოიღეს რეფერენტული და ეტალონური ფასები და ამან მედიკამენტების  ბაზარზე  დეფიციტი გამოიწვია. ყველა  ქვეყანაში,  სადაც ეს მექანიზმი წარმატებულია, ამაში სახელმწიფო სუბსიდირების დიდი წვლილია“, - აღნიშნა  აკაკი ზოიძემ.  

დღეს საქართველოსთვის თურქული ბაზარი გახსნილია,. ასევე  შემოღებულია ელექტრონული რეცეპტურა, თუმცა აკაკი ზოიძის  თქმით, იმ შემთხვევაში თუ რეცეპტის გამოწერის გაკონტროლება არ მოხდა, ეფექტს ვერ მოიტანს.

„ე.წ. ეტალონური ფასების ანუ რეფერენტული ფასების შემოღება,  ერთ-ერთი რეკომენდაცია იყო სხვათაშორის  იმ  სერიოზული მოკვლევის, რომელიც  ჯერ  კიდევ  ჩემი ჯანდაცვის კომიტეტის თავმჯდომარეობის დროს ჩავატარეთ.

ერთ-ერთი  რეკომენდაცია იყო კომპლექსური რეკომენდაციები, მარტო ეს მეთოდი მთლიან   პრობლემას ვერ  გადაჭრის, მაგრამ  ეს იყო  ერთ - ერთი მეთოდი იმისთვის, რომ პრობლემა,  რომელიც  ძირითად  გამოიხატება  მოსახლეობის  მხრიდან  წამლებზე  განუზომლად დიდ დანახარჯებში და  პენსიონერების  და სოციალურად  დაუცველების  ჯიბეს ძალიან დიდ  ტვირთად აწვება.

რეფერენტული ფასები პრობლემის მოგვარების  ერთ-ერთი მეთოდია, თუმცა ეს კომპლექსურ პრობლემას  ვერ  გადაჭრის, იგივე თურქეთის  ბაზრის  გახსნა გარკვეული  მედიკამენტებისთვის  იყო  ამ  რეკომენდაციის  ნაწილი,  მეორე   ელექტრონული რეცეპტურის შემოტანა, რომელიც  წამლების გამოწერის  დროს გამჭვირვალეობას შეუწყობდა  ხელს  და  შეამცირებდა  იმ არაეთიკურ  მარკეტინგს, რომელსაც ფარმაცევტული კომპანიები  ახორციელებენ, კომპანიები  უხდიან  ქრთამს, შეიძლება  ითქვას ოფიციალურად , ისინი აძლევენ კონსულტანტის ანაზღაურებას ექიმებს,  რომლებიც სჭირდება  თუ  არ  სჭირდება  ეს პაციენტს, წერენ მათ წამლებს. ეს  ელექტრონული  რეცეპტურა  უნდა დაგვხმარებოდა იმის დადგენაში,   თუ  ვინ  აკეთებს  ამას ,  რა მასშტაბთ  არის  ეს პრობლემა  გავრცელებული  და  მესამე მიმართულება  იყო   სახელმწიფო  სუბსიდირების  პროგრამის გაფართოება  ქრონიკული დაავადების  მქონე  მედიკამენტების  უზრუნველყოფისათვის, რომელიც  დღეს 37-მდე აქტიურ  ნივთიერებას  ფარავს ,რომელიც  დაახლოებით 100-მდე ფორმას,  სხვადასხვა  ბრენდის  დასახელების და ჯგუფის წამლებს მოიცავს და რეკომენდაცია  გვქონდა, რომ ეს რაოდენობა 100-მდე აქტიურ  ნივთიერებამდე  გაზრდილიყო და  1000 წამალი მოეცვა“, - აღნიშნა აკაკი ზოიძემ.

საქართველოში წამლების ფასი კანონით დარეგულირდება. ამას გულისხმობს  „წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ“ საქართველოს კანონში დაგეგმილი ცვლილებები, რომლის ინიციატორიც ჯანდაცვის სამინისტროა.

კანონპროექტის განმარტებით ბარათში აღნიშნულია, რომ მოსალოდნელი შედეგი, რეგულირებულ ფარმაცევტულ პროდუქტებზე ფასების შემცირებაა, რაც შესაბამისობაშია საქართველოს ჯანდაცვის სისტემის 2022-2030 წლების სტრატეგიული განვითარების გეგმასთან. აღნიშნული გეგმის მიხედვით, პროგნოზირებულია, რომ ჯანდაცვაზე ჯიბიდან დანახარჯებში, მედიკამენტების წილი 62%-დან (საბაზისო 2020 წელი) შემცირდება 15%-მდე (სამიზნე 2030 წელი).

თაკო კვაჭანტირაძე