რა პრობლემებია ავტომობილების ტექ-ინსპექტირების პროცესში? აკმაყოფილებს თუ არა ქართული ტექინსპექტირება ევროპულ სტანდარტებს? სპეციალური კვლევა  „ტრანსპორტისა და გზების ასოციაციამ“ ჩაატარა. „კომერსანტის დილაში“ დავით მესხიშვილმა კვლევის შედეგებზე დეტალურად ისაუბრა. მესხიშვილი ყურადღებას ამახვილებს როგორც ხარვეზებზე, ისე პრივილეგირებულ კომპანიებსა და შესაძლო კორუფციის ნიშნებზე.

ჩვენმა კვლევამ მოიცვა ყველა რგოლი, დაწყებული სახელმწიფოს ადმინისტრაციული რგოლიდან, დასრულებული რიგით თანამშრომლებამდე. გამოვლინდა ბევრი პრობლემა,  არაერთგვაროვანი დამოკიდებულება და უსამართლობა. კომპანია „გრინვეი“ ამ სფეროში წახალისებულ და პრივილეგირებულ მდგომარეობაშია. გვაქვს ინტერესთა კონფლიქტი : ამ კომპანიამ დააფუძნა სამრეცხაო და როგორც კანონმდებლობით არის განსაზღვრული მას არ შეუძლია მსგავსი ბიზნესის წარმოება.

ხარვეზები დაკავშირებულია მოძრავ ხაზებთან მიმართებაშიც. სახელმწიფომ „გრინვეისთვის“ გასცა რეკომენდაცია, რომ შექმნილიყო მოძრავი ხაზები მთიანი რაიონის მოსახლეობისთვის, იმისთვის რომ მათაც ჰქონოდათ ამ სერვისზე წვდომა. მიუხედავად ამისა, მოძრავი ხაზები დგას მხოლოდ ქალაქის ცენტრებში : მაგალითად, ბათუმში, ახალციხეში და არ გადიან რაიონებში. სახელმწიფოს აქვს ინტერესი რომ გაატაროს რეფორმა და დანერგოს ევროდირექტივა, ერთი კომპანია კი ხელს უშლის ამ ინტერესის განხორციელებას. კომპანიის თქმით, ხელშეკრულებაში მოძრავი ხაზების შესახებ ჩანაწერი მხოლოდ რეკომენდაციის სახით არის გადმოცემული და არ არის სავალდებულო. სახეზეა, რომ კომპანია „გრინვეი“ სახელმწიფოს რეკომენდაციას და ინტერესს არ ითვალისწინებს,რის გამოც, საქართველოს 20-მდე რაიონში ინსპექტირება არ არსებობს. სამართლიანობა ინსპექტირების სფეროში ყველაზე დიდი მონაპოვარია, თუ ის ვიღაცისთვის არის ერთნაირი და სხვისთვის მეორენაირი, მაშინ ეს პრინციპი ირღვევა.

ევროდირექტივა ამ მიმართულებით იმიტომ შეიქმნა,რომ ამაღლებულიყო საგზაო უსაფრთხოების სტანდარტები და გაუმჯობესებულიყო ეკოლოგიური მდგომარეობა. ეს ყოველივე რომ გავატაროთ და შევინარჩუნოთ, გვჭირდება სამართლიანი და ეფექტური მონიტორინგის სისტემა. ასევე მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ, ვინ არის პასუხისმგებელი რეფორმის მიმდინარეობაზე, მუშავდება თუ არა სტატისტიკა და ა.შ. ინსპექტირება უნდა იყოს ყველასთვის ხელმისაწვდომი, გრინვეის კი ხაზი მიაქვს იქ, სადაც ბევრი კლიენტია. ის მოქმედებს არა სახელმწიფოს ინტერესებიდან, არამედ კლიენტების რაოდენობიდან გამომდინარე. ეს კომპანია აზიანებს ევროდირექტივის დანერგვას. ვიღებთ ღია ინტერესთა კონფლიქტს,რაც კორუფციის ერთ-ერთი გამოვლინებაა“, - აცხადებს მესხიშვილი.

„საქართველოს ავტომობილების ინსპექტირების ორგანოების ასოაციაციის“ პრეზიდენტის განცხადებით სახელმწიფოს მხრიდან გაბედული ნაბიჯი იყო ამ რეფორმის დაწყება, თუმცა, მისივე განმარტებით რეფორმის დაწყება არ ნიშნავს მის განხორციელებას.

„ეს უკანასკნელი ბევრ ეტაპს მოიცავს და ჩვენ ახლა ვიმყოფებით ისევ დასაწყისში. იმისთვის, რომ არ დავრჩეთ ერთ ადგილას საჭიროა : თანამედროვე და სამართლიანი მონიტორინგის სისტემის დანერგვა; სახელმწიფოს მხრიდან თანაბარი და ასევე სამართლიანი დამოკიდებულება კომპანიების მიმართ; საზოგადოების ინფორმირებულობისა და ცნობიერების ამაღლება ; ინსპექტორთა უფლებების დაცვა: თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვა და  უკონტაქტო სანქცირება გზებზე. არ გვაქვს სათანადო რეაგირება ე.წ ჭკვიანი კამერებისგან,რის გამოც ჩვენ ვიღებთ არასასურველ პროცესს და მანიპულაციებს ავტომფლობელებისგან,რომლებიც მაგალითად, დიზელის ნაცვლად ბენზინს ასხამენ, ავტონაწილებს იძენენ დროებით და ისე გადიან ინსპექტირებაზე,- განმარტავს დავით მესხიშვილი.

ნათია კენკაძე