სარკინიგზო სატვირთო გადაზიდვები მნიშვნელოვანწილადაა დამოკიდებული ტრას-სასაზღვრო მოძრაობის ეფექტიან უზრუნველყოფაზე. შესაფერისი უნარ-ჩვევების მქონე მემანქანეების მოძიებაში ერთ-ერთ დაბრკოლებას წარმოადგენს დანიშნულების ქვეყნებში მატარებლების მემანქანეების მიმართ მოთხოვნა ენის ცოდნასთან დაკავშირებით B1 დონეზე. აღნიშნული დაბრკოლების დაძლევის მიზნით, რკინიგზების საერთაშორისო კავშირმა UIC და ასოციაციამ RNE 2019 წლის 1 დეკემბერს წამოიწყეს პროექტი Translate4Rail. აღნიშნული პროექტის დაფინანსება ხორციელდება ევროპის კავშირის ფონდიდან Shift2Rail. რატომ არის აუცილებელი რკინიგზის მუშაკთა გადამზადება და ენის შესწავლა, "კომერსანტს" "პროფესიონალ რკინიგზელთა კლუბში" აუხსნეს.
"პროექტი Translate4Rail განხორციელდება 24 თვის განმავლობაში, 2021 წლის 30 ნოემბრამდე. ევროპის კომისიის მონაცემებით, პროექტის მთავარი მიზანია „გაიზარდოს ტვირთნაკადების მოცულობა საზღვრების გადაკვეთით, ამაღლდეს მოძრაობის უსაფრთხოების დაცვის დონე და სარკინიგზო ტრანსპორტის კონკურენტუნარიანობა. შეიმუშავეს კომპონენტის language tool პროტოტიპი, რომლის დახმარებით მემანქანეები და სამატარებლო დისპეტჩერები, ტრანს-სასაზღვრო მოძრაობის დროს, ერთმანეთს უკავშირდებიან ჩვეულებრივ და საავარიო შემთხვევებში, თუნდაც ისინი არ საუბრობდნენ ერთი და იმავე ენაზე. მოდული Translate4Rail მემანქანეებს და სამატარებლო დისპეტჩერებს უზრუნველყოფს სტანდარტული შეტყობინებების ნაკრებით (predefined messages - PDM), რომელიც დააკმაყოფილებს მათ მოთხოვნებს კომუნიკაციის დროს ყველანაირ სამუშაო სიტუაციაში. ლაბორატორიის პირობებში საყოველთაო გამოცდის შემდეგ, Translate4Rail-ის გუნდმა დაიწყო პროტოტიპის საველე გამოცდები რეალურ პირობებში. პროექტის Translate4Rail განხორციელებაში მიღწეულია უმნიშვნელოვანესი შედეგი იტალიასა და ავსტრიას შორის საზღვარზე. გასულ თვეს ორივე ქვეყნის მემანქანეებმა და დისპეტჩერებმა პრაქტიკაში გამოსცადეს თარგმნის სისტემის პროტოტიპი. გამოცდამ წარმატებით ჩაიარა, რადგან დადასტურდა კომპონენტის Language Tool უსაფრთხო მუშაობა. მემანქანემ და სამატარებლო დისპეტჩერმა მოახერხეს ერთმანეთთან კუმინკაცია სტანდარტული შეტყობინებების სისტემის მეშვეობით. სისტემის გამოცდაში მონაწილეობა მიიღეს ექსპერტებმა ორი სარკინიგზო ინფრასტრუქტურის მმართველი კომპანიიდან - Rete Ferroviaria Italiana (RFI - იტალია) და ÖBB Infra (ავსტრია) - და ოთხი სარკინიგზო კომპანიიდან: DB Cargo Italy, Lokomotion, Rail Cargo Austria და Rail Traction Company. გამოცდა დაიწყო იტალიაში 30 ივნისს, უბანზე „თარვიზიო - პონტება“ (Tarvisio-Pontebba), და გაგრძელდა ავსტრიაში 1 ივლისს, უბანზე „არნოლდშტაინი - ფილახი“ (Arnoldstein-Villach), სადაც გამოცდა ჩაუტარდა სხვადასხვა მოდულებს. გამოცდები ჩატარდა ორ რეჟიმში: ‘standstill’ და ‘running’ („გაჩერება“ და „მოძრაობა“). Translate4Rail-ის Language Tool-ის განვითარება, სტანდარტული შეტყობინებების ნაკრების (predefined messages - PDM) ბაზის გამოყენებით, აწი გადავა შემდეგ ეტაპზე. დამუშავებული იქნება მემანქანეების და დისპეტჩერების შენიშვნები სისტემის მუშაობასთან დაკავშირებით, მისი ერგონომიკა (პლანშეტის გამოყენება) და დაზუსტდება ყოველდღიური მუშაობის ნიუანსები, - გვიხსნის "პროფესიონალ რკინიგზელთა კლუბის" პრეზიდენტი დავით გოჩავა და იქვე განმარტავს, თუ რა მდგომარეობაა საქართველოს რკინიგზაში.
"ცხადია, ჩვენ შორს ვართ ჯერ ტრანს-სასაზღვრო სარკინიგზო მოძრაობის განხორციელებიდან. ჩვენ ჩაკეტილები ვართ ფოთიდან გარდაბნამდე, გარდაბნიდან - ახალქალაქამდე, სადახლოდან - ბათუმამდე და ა.შ. ჩვენ მხოლოდ ჩვენი რკინიგზის ფარგლებში ვმოძრაობთ, მაგრამ დღეს იქნება თუ ხვალ, მოგვიწევს საერთაშორისო გადაზიდვების უზრუნველყოფა უკვე ჩვენი გადამზიდავების მეშვეობით, ჩვენი ლოკომოტივებით და ჩვენი მემანქანეებით... ასეთია განვითარების ლოგიკა, რომელიც სულ ცალ ფეხზე კიდია „საქართველოს რკინიგზის“ ხელმძღვანელობას. არადა საქართველო ჩართულია შუა დერეფნის პროექტში, რაც არის საუკეთესო შანსი ქვეყანამ ნახოს დიდი ეკონომიკური სარგებელი. მე აქ ორ გამოწვევას ვხედავ: 1) აუცილებელია „შუა დერეფნის“ საქართველოზე გამავალი მონაკვეთის მოდერნიზაცია; ის მდგომარეობა, რაც ახლა „ბაქო - თბილისი - ყარსის“ საქართველოს უბანზეა, არის სამარცხვინო, სრულიად შეუფერებელი იმ ქვეყნისთვის, რომელიც პოზიციონირებს საერთაშორისო ასპარეზზე როგორც სატრანზიტო ქვეყანა - ჩვენ, უბრალოდ, ერთ მშვენიერ დღეს გავიჭედებით; 2) „საქართველოს რკინიგზაში“ აუცილებლად უნდა შეიქმნას რკინიგზის მშენებლობის მობილური რაზმი, ბრიგადა, დანაყოფი, რაც გინდათ, ის უწოდეთ, არ აქვს მნიშვნელობა; რატომ? იმიტომ რომ მან მონაწილეობა მიიღოს ისეთ პროექტებში, როგორიცაა სარკინიგზო ხაზის „დოსტიკი - მოინტი“ მშენებლობა. რეგიონში თითქმის ყველა ქვეყანაში მიმდინარეობს სარკინიგზო მშენებლობები, და მათში მონაწილეობა აამაღლებდა საქართველოს რკინიგზის მომუშავეთა კვალიფიკაციას, უნარ-ჩვევებს და ა.შ," - განუცხადა სარკინიგზო საკითხების ექსპერტმა "კომერსანტს".
ცნობისთვის, საქართველოს საერთაშორისო ლოგისტიკურ ჯაჭვში უკონკურენტო მოთამაშედ აქცევს ორო პროექტის სრულფასოვნად ამოქმედება. ესააა ანაკლიის პორტი და ახალქალაქის საყრდენი ლოგისტიკური ცენტრის მოწყობა ბაქო-თბილისი-ყარსის სარკინიგზო მაგისტრალის ქართულ მონაკვეთზე.
იმისთვის რომ გაიგოთ, რა არის საქართველოს ორი შეცდომა, რომელიც, ეკონომკურ ზარალიანობასთან ერთად, ასუსტებს რეგიონში მის როლს, იკითხეთ კომერსანტი. აქვე შეიტყობთ, რა შემთხვევაში გახდება ჩვენი ქვეყანა საერთასორისო ლოგისტიკაში ანგარიშგასაწევი მოთამაშე, აქვე შეგიძლიათ გაეცნოთ დეტალებს, როგორ აზარალებს ქვეყანას ინერტული სარკინიგზო პოლიტიკა და რით აზარალებს საქართველოს ლოგისტიკური სტრატეგიის არქონა.
ავტორი: ბელა გელაშვილი