2020 პანდემიური წლის განმავლობაში ფულადი გზავნილები ის იშვიათი მაჩვენებელი აღმოჩნდა, რომელიც ამ პერიოდში გაიზარდა. საქართველოს ეროვნული ბანკის მონაცემებით, უცხოეთიდან ფულადმა გზავნილებმა 2020 წლის 11 თვის განმავლობაში 1 686 303,0 ათასი აშშ დოლარი შეადგინა, რაც წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით 8,0%-ით მეტია. ამის ერთ-ერთ მიზეზად სპეციალისტები ასახელებენ იმას, რომ საზღვრების ჩაკეტვის შემდეგ ფულის შემოტანის ერთადერთი გზა გადმორიცხვა გახდა.
პანდემიის პერიოდში, ფულადი ნაკადების ზრდა ივნისიდან დაიწყო და წლის ბოლომდე გაგრძელდა. 2020 წლის განმავლობაში ყველაზე მეტი გადმორიცხვა სექტემბრის თვეში მოხდა, ხოლო ყველაზე ნაკლები აპრილში.
რა გამოწვევების წინაშე აღმოჩნდა ფულადი გზავნილების სფერო, როგორ შეიცვალა მონაცემები ბოლო ერთი წლის განმავლობაში და რა მოლოდინები არსებობს მიმდინარე წელს, ამის შესახებ „კომერსანტს“ „ინტელიექსპრესის“ ბიზნესის განვითარების დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა ლევან თავართქილაძემ ესაუბრა.
„ბოლო ერთი წელი, როგორც ყველა სექტორისთვის, ფულადი გზავნილების სფეროსთვისაც გამოწვევებით იყო სავსე. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენი საქმიანობა ყველა ქვეყანაში სტრატეგიულად მნიშვნელოვანად ითვლება და პანდემიის მიუხედავად მუშაობას უწვყეტად ვაგრძელებდით, შეზღუდვებმა მაინც იქონია მნიშვნელოვანი გავლენა. იქიდან გამომდინარე, რომ შეზღუდვების ერთ-ერთი მთავარი იდეა მობილობის შემცირებაა ეს ფულადი გზავნილების დინამიკაზეც აისახება. მარტისა და აპრილის თვეში, პირველი ტალღის დროს, მთავრობებმა განსაკუთრებულად გაამკაცრეს შეზღუდვები. ამ დროს თითქმის ყველა ქვეყნის, მათ შორის საქართველოს მიმართულებით, ფულადი გზავნილები შემცირდა. განსაკუთრებული კლება ევროპის ქვეყნებიდან გვქონდა. შეზღუდვების შემსუბუქებამ მალევე დაასტაბილურა სიტუაცია და მაისიდან ნოემბრის ჩათვლით უკვე ზრდის ტენდენციაც შეიმჩნეოდა. გასული 2019 წელი, რომ შევადაროთ მიმდინარე წლის არსებულ მონაცემებს, დაახლოებით 20%-მდე ზრდა შეინიშნება. ოქტომბერში უკვე, ვირუსის მეორე ტალღის გამო, კვლავ ამოქმედდა შეზღუდვები. თუმცა ამ პერიოდში უკვე გამოწვევებს მზად დავხვდით და მეტი დისტანციური, მოქნილი სერვისების შეთავაზებით გავზარდეთ ფულად გზავნილებზე ხელმისაწვდომობა. ამას დაერთო საახალწლო პერიოდიც, როცა განსაკუთრებულად იმატებს გზავნილების მოცულობა.
საქართველოს შემთხვევაშიც პანდემიას საინტერესო გავლენა ჰქონდა ფულადი გზავნილების ბაზარზე. ეს გზავნილების მიღებაზე ძირითადად აისახა გაზაფხულზე, როცა პანდემიის დროს ევროპაში სრული ლოქდაუნი იყო გამოცხადებული. მარტსა და აპრილში გზავნილები თითქმის განახევრებული იყო იტალიიდან და ესპანეთიდან, როგორც საქართველოს ისე სხვა ქვეყნების მიმართულებით. სრული წლის ჭრილში კი, საქართველოს მომართულებით გაიზარდა გზავნილები დიდი ბრიტანეთიდან, საბერძნეთიდან, იტალიიდან, კვიპროსიდან და უკრაინიდან, სადაც ინტელიექსპრესი საკუთარი ფილიალებითაა წარმოდგენილი. ასევე ზრდას ვხედავთ აშშ-დან და არაბთა გაერთიანებული საემიროებიდან საქართველოში. ხოლო გზავნილების ძირითადი შემცირება პოლონეთიდან და სომხეთიდან შეინიშნება“, - აღნიშნავს ლევან თავართქილაძე.
ეროვნული ბანკის ინფორმაციით, 2020 წლის ნოემბერში ქვეყანაში შემოსული ფულადი გზავნილების ნაკადების მოცულობა 12.5 პროცენტით გაიზარდა წინა წელთან შედარებით. ლევან თავართქილაძე ამბობს, რომ „ინტელიექსპრესის“ შემთხვევაშიც ნოემბრის თვეში საკმაოდ მაღალი ზრდა დაფიქსირდა.
„ჩვენს შემთხვევაშიც იყო ზრდა წინა წლის ამავე პერიოდთან შედარებით. წლიდან წლამდე შედარებისას ინტელექსპრესს ნოემბერში თითქმის 30%-იანი ზრდა ქონდა, რაც მეტწილად განპირობებულია იმ ქვეყნებიდან გზავნილების ზრდით, სადაც ინტელექსპრესი პირდაპირაა წარმოდგენილი. ზრდა ფულადი გზავნილების ნაკადის მომატების გარდა, ჩვენი სისტემის გაფართოებასაც უკავშირდება. ზოგადად გზავნილების ნაკადის ზრდის მიზეზი შესაძლოა იყოს ქვეყნებს შორის პანდემიიდან გამომდინარე შეწყვეტილი მიმოსვლაც, რის გამოც გართულებულია საზღვრებზე ნაღდი სახით თანხის მოძრაობა და შესაბამისად ამ თანხებმა გადაინაცვლა ოფიციალურ არხებში ფულადი გზავნილისა და საბანკო გადარიცხვის საშუალებით“, - განმარტა ლევან თავართქილაძემ.
მიმდინარე წლის მოლოდინებზე და გეგმებზე საუბრისას, „ინტელიექსპრესის“ ბიზნესის განვითარების დეპარტამენტის ხელმძღვანელმა აღნიშნა, რომ 2021 წელს Mastercard ბარათების გამოშვებას გეგმავენ, რომელიც ხელმისაწვდომი იქნება ინტელიექსპრესის მომხმარებლებისათვის.
„გადაადგილების შეზღუდვის პირობებში ჩვენ უფრო მეტად გავაქტიურდით დისტანციური სერვისების დანერგვის კუთხით. ამ საკითხზე მანამდეც ვმუშაობდით, თუმცა ახლა რესურსის უდიდესი ნაწილი ამ კუთხით მივმართეთ. სხვადასხვა ქვეყანაში შესაძლებელი გახდა სხვადასხვა დისტანციური სერვისით სარგებლობა. ევროპის ქვეყნებში გვაქვს დისტანციური-სატელეფონო გადარიცხვები, ასევე ევროპის ქვეყნებში, უკრაინასა და საქართველოში გვაქვს საბანკო ანგარიშზე ჩარიცხვა. მომავალ წელსაც ვგეგმავთ აქტიურ მუშაობას დისტანციური სერვისების გააქტიურებაზე. რის საშუალებასაც ევროპასა და დიდ ბრიტანეთში PSD2-ის სრულყოფილი ლიცენზია გვაძლევს. ჩვენს ემიგრანტებს უკვე შეუძლიათ ინტელიექსპრესის ევროპულ განყოფილებაში გახსნან საკუთარი ანგარიშები. ინტელიექსპრესი ერთადერთი არასაბანკო ორგანიზაციაა, რომელიც Mastercard-ის სრული წევრია. 2021 წელს ჩვენი Mastercard ბარათების გამოშვებას ვგეგმავთ. ისინი ხელმისაწვდომი იქნება ინტელიექსპრესის მომხმარებლებისათვის. ასევე გავააქტიურებთ ელექტრონული საფულის სისტემას“, - აღნიშნა ლევან თავართქილაძემ.
აღსანიშნავია, რომ იანვრიდან ნოემბრის ჩათვლით საქართველოში გადმორიცხული ფულადი გზავნილების მიხედვით TOP-10 ქვეყანა არის: რუსეთი (323 205,0 ათასი აშშ დოლარი); იტალია (265 799,1 ათასი აშშ დოლარი) ; აშშ (196 048,9 ათასი აშშ დოლარი); საბერძნეთი (196 715,8 ათასი აშშ დოლარი) ; ისრაელი (141 286,2 ათასი აშშ დოლარი); თურქეთი (96 841,6 ათასი აშშ დოლარი); უკრაინა (78 028,1 ათასი აშშ დოლარი); გერმანია (65 838,9 ათასი აშშ დოლარი) ; აზერბაიჯანი (48 091,1 ათასი აშშ დოლარი); ესპანეთი (43 160,6 ათასი აშშ დოლარი).