წელიწადი და ხუთი თვის შემდეგ ბიზნესომბუდსმენის პოსტი ვაკანტური აღარაა.  პრემიერ-მინისტრმა ირაკლი ღარიბაშვილმა ბიზნესომბუდსმენად ოთარ დანელია დანიშნა. მიუხედავად იმისა, რომ 2020-21 წლები ბიზნესისთვის საკმაოდ რთული და გამოწვევებით სავსე იყო, უწყების სრულფასოვანი ხელმძღვანელი ირაკლი ღარიბაშვილმა მხოლოდ ორი დღის წინ შეარჩია. თუმცა, მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში კერძო სექტორის წარმომადგენლები ბიზნესომბუდსმენის ინსტიტუტის არსებობის საჭიროებაზე აქტიურად საუბრობდნენ.

მათ მიაჩნდათ, რომ ბიზნესომბუდსმენი ბიზნეს სექტორთან პირდაპირი კონსულტაციით და უშალო მონაწილეობით უნდა დანიშნულიყო. ასევე იმედი ჰქონდათ, რომ ვაკანტურ პოსტს კერძო სექტორის წარმომადგენელი დაიკავებდა. 10 ბიზნესგაერთიანება მზად იყო, მონაწილეობა მიეღო შესაბამისი მოდელის დამუშავებაში, რაც ასევე გულისხმობს ომბუდსმენის აპარატის საქმიანობის ბიზნეს სექტორიდან დაფინანსებას. მოთხოვნებზე პასუხის გაცემა ვერ მოესწრო, მაშინდელმა პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ თანამდებობა დატოვა, ირაკლი ღარიბაშვილმა კი, როგორ ჩანს, ბიზნესის ინტერესები არ გაითვალისწინა.

ბიზნესომბუდსმენის დანიშვნის წესის შეცვლას ითხოვდა „ლელოც“, ფრაქცია პარლამენტში ბიზნესომბუდსმენის შერჩევის ახალი წესის ინიცირებას გეგმავდა. გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, კანონპროექტზე მუშაობა დაწყებული იყო, თუმცა ფაქტია დოკუმენტმა დღის სინათლე ვერ იხილა.

საქართველოს პარლამენტის ვებ-გვერდზე, უახლესი თარიღით მხოლოდ ერთი საკანონმდებლო წინადადება იძებნება, რომელიც საქართველოს მოქალაქე ზურაბ ვანიშვილს ეკუთვნის. იგი ითხოვდა, რომ საქართველოს კანონი  „საქართველოს ბიზნესომბუდსმენის შესახებ“ ძალადაკარგულად გამოცხადდეს. ვანიშვილის აზრით, ადმინისტრაციული ორგანო რეალურად არაფერს აკეთებს. მისი თქმით, ხშირ შემთხვევებში უწყება არც კი პასუხობს მოქალაქეთა და იურიდიული პირების წერილებს. როგორც ის ამბობს, პირადად მას ბოლო 4 წელიწადში გაგზავნილ არც ერთ მიმართვაზე/წერილზე პასუხი არ მიუღია. 2020 წელს პარლამენტის საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტს დაევალა საკანონმდებლო წინადადების განხილვა, თუმცა გადაწყვეტილება ვებ-გვერდზე ატვირთული არ არის.

საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ 2022 წელს სახელმწიფო აუდიტის სამსახური ბიზნესომბუდსმენის მიერ განხორციელებული საქმიანობის ეფექტიანობის აუდიტს ჩატარებას გეგმავს. აუდიტის მიზანია შეფასდეს, რამდენად ეფექტიანად უზრუნველყოფს ბიზნესომბუდსმენი საქართველოს ტერიტორიაზე პირის მიერ სამეწარმეო საქმიანობის განხორციელებასთან დაკავშირებული უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის ზედამხედველობას.

სანამ სახელმწიფო აუდიტის სამსახური დამოუკიდებელ დასკვნას გამოაქვეყნებს, მანამდე გეტყვით, რომ „კომერსანტი“ აპარატის მუშაობის საკმაოდ ვრცელ არქივის ინახავს.

2019 წელს მაშინდელმა პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ ბიზნესომბუდსმენის პოსტზე მიხეილ დაუშვილი წარადგინა. მთავრობის სხდომაზე თქვა, რომ ეს კადრი მისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი და საამაყო იყო. ბიზნესის წარმომადგენლები იმედოვნებდნენ, რომ მიხეილ დაუშვილი მინიმუმ იმ ხაზს მაინც გააგრძელებს, რაც მის წინამორბედს, ირაკლი ლექვინაძეს ჰქონდა. თუმცა დადებით მოლოდინები მოლოდინებად დარჩა — მიხეილ დაუშვილმა ისე დატოვა ბიზნესომბუდსმენის კაბინეტი და გადაინაცვლა საკანონმდებლო ორგანოში, რომ ბიზნესის იმედი ვერ გაამართლა. აღსანიშნავია ისიც, რომ დაუშვილის თანამდებობაზე ყოფნის პერიოდში აპარატი მედიასთან კომუნიკაციისგან თავს იკავებდა. არაერთი მცდელობის მიუხედავად მისი აზრის მოსმენა „კომერსანტის“ ჟურნალისტებმა ვერც ერთ საკითხზე ვერ შევძელით, რასაც ვერ ვიტყვით მის წინამორბედ ირაკლი ლექვინაძეზე. მის საქმიანობას ბიზნესიც მთლიანობაში დადებითად აფასებდა. კერძო სექტორის წარმომადგენლები აცხადებდნენ, რომ მნიშვნელოვანი საკითხები ოპერატიულად წყდებოდა, რაც ბიზნესისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. „კომერსანტთან“ საუბარში ბიზნესმენები ამბობდნენ, რომ შეზღუდული მანდატის მიუხედავად, ლექვინაძე მხარეებისთვის სათქმელის სწორად მიწოდებას ახერხებდა. ირაკლი ლექვინაძის 22-თვიანი მუშაობა ბიზნესომბუდსმენის აპარატში 565 განხილულ საქმესა და 68%-ით დაკმაყოფილებულ ბიზნესის მოთხოვნებს მოიცავდა.

ეფექტური ბიზნესომბუდსმენს უწოდებდნენ გიორგი გახარიას, რომელიც აპარატში 2013-2016 წლებში მუშაობდა. კერძო სექტორი „კომერსანტს“ უყვება, რომ 2013 წელს, როდესაც ბევრ ბიზნესს პრობლემები ჰქონდა, მაშინ ის პრობლემის აღქმაში დეტალებამდე ჩადიოდა და ყველას ეხმარებოდა. ბიზნესმენების ნაწილი მიიჩნევდა, რომ გახარია ძლიერი და დამოუკიდებელი ბიზნესომბუდსმენი იყო და ბიზნესის პულსს კარგად გრძნობდა.

ბიზნესომბუდსმენი ქვეყნისათვის ძალიან საჭირო ინსტიტუტი რომ არის, ამაზე კერძო სექტორი თანხმდება. იქნება თუ არა აპარატი ბიზნესის ხელისუფლებასთან ურთიერთობისთვის უმოკლესი და ეფექტიანი გზა ოთარ დანელიას თანამდებობაზე მუშაობის პერიოდში, ამას უახლოეს მომავალში გავიგებთ.

კომერსანტი