ბიზნესის სამართლის იურისტი, ანალიტიკოსი აკაკი ჩარგეიშვილი აცხადებს, რომ covid-19-ის გამო ასობით ბიზნესი გაკოტრდა, მაგრამ არც ერთი შემთხვევა არ არის, რომ გაკოტრება ოფიციალურად გამოეცხადებინათ და ეს პროცესი შესაბამისი იურიდიული პროცედურების დაცვით დასრულებულიყო. ჩარგეიშვილის შეფასებით, გაკოტრების გაფორმება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პროცედურაა, რა ეტაპსაც გაკოტრებული ბიზნესი ყველა ნორმალურ ქვეყანაში გადის და ამით ზარალის შემცირებასაც ახერხებს.

,,უამრავი ბიზნესი და კომპანიაა გაკოტრებული. მარტო ერთი, ტურიზმის სფერო რომ ავიღოთ, მინიმუმ, 20%-ს შემოსავლები გაუნულდა, მაგრამ არავის უცდია, რომ სამართლებრივი პროცედურები გაევლო და გაკოტრება ოფიციალურად გაეფორმებინა. მთელი ეს დრო იმის ლოდინში გაიწელა, შეიძლება  მთავრობა დაეხმარება, ამ დროს ზარალიანი და გაკოტრებული ბიზნესის მთელი ქონება საფრთხეშია და ამით ჯერჯერობით ვერავინ სარგებლობს.  იურიდიულად კომპანიების 1%-აც არ აქვს გაკოტრების პროცედურა გავლილი. აქ მხოლოდ სტატისტიკის პრობლემა არ გვაქვს, როცა ოფიციალურად კოტრდება კომპანია, საოფისე ინვენტარი და სხვა ქონება აუქციონზე იყიდება, ახლა ევროპის ყველა ნორმალური ქვეყანა გადის ამ პროცესს, ონლაინ-აუქციონები ეწყობა და დაინტერესებული პირები აქტიურად არიან ჩართული. ჩვენს შემთხვევაში, თუკი კომპანიას 10 000 ლარის ქონება ჰქონდა, შეუძლია, გარკვეული პროდუქტი - ინვენტარი თუ ნებისმიერი ტიპის სხვა საქონელი გასაყიდად გამოიტანოს და თუნდაც 5000 ლარი მიიღოს, ვიდრე სულ დაკარგოს ქონება და ვერ მოიხმაროს. კრიზისის რეალობიდან გამომდინარე უნდა იმსჯელო, მაგრამ ჩვენ ამაში მორალური განწყობა, ფსიქოლოგიური დამოკიდებულება, გაკოტრების მექანიზმის არცოდნა გვიშლის ხელს, მხოლოდ პრობლემაზე ვსაუბრობთ და პრევენციამდე ვერ მივდივართ“, - ამბობს ბიზნესის სამართლის სპეციალისტი.

როგორც აკაკი ჩარგეიშვილი განმარტავს, გაკოტრების სამართალი ერთ-ერთი საინტერესო სფეროა, რომელიც საბაზრო ეკონომიკის განვითარებასთან ერთად სულ უფრო აქტუალური ხდება. გაკოტრების პროცედურა კრიზისში მყოფ საწარმოს, ან კომპანიას ფინანსური პრობლემების მოგვარებაში ეხმარება, რეაბილიტაციის საშუალებას აძლევს და ამ ურთულეს პროცესს შეძლებისდაგვარად უადვილებს. კანონმა უნდა უზრუნველყოს არა მარტო მოვალის, არამედ საწარმოს ფინანსური სიძნელეების დაძლევა და კრედიტორთა მოთხოვნების დაკმაყოფილებაც.

შეგახსენებთ, რომ პანდემიის გამო ბიზნესის დიდი ნაწილი გაკოტრდა, ნაწილმაც - შემოსავალი დაკარგა.  მცირე და საშუალო საწარმოთა ასოციაციის ინფორმაციით, 2020 წელს კომპანიების 30% გაკოტრდა.  აქედან, როგორც რამდენიმე დღის წინ ჭელიძემ ,,კომერსანტს“ განუცხადა, აღდგენა მხოლოდ 18%-მა მოახერხა.

რაც შეეხება კანონმდებლობას, 2021 წლის აპრილიდან ძალაშია კანონი რეაბილიტაციისა და კრედიტორთა კოლექტიური დაკმაყოფილების შესახებ, რომელიც უზრუნველყოფს გადახდისუუნარო ბიზნესების დროულ აღდგენას და დაიცავს პრობლემებისგან. 

მარი ჩიტაია