2020 წელს მსოფლიომ თანამედროვე ისტორიაში ყველაზე ღრმა და სწრაფი კრიზისი გადაიტანა. ის ეკონომიკის ან ფინანსების სფეროდან არ მოსულა - სახელმწიფოებმა საკუთარი მოქალაქეები სახლებში საკუთარი ნებით გაუშვეს.

ამის გამო მათ მოქალაქეების და ბიზნესის მხარდაჭერის უპრეცედენტო პროგრამები აამუშავეს. ცენტრალური ბანკების ეფექტურმა და კოორდინირებულმა ქმედებებმა მარტში მთელი მსოფლიო ლიკვიდურობის კრიზისისგან გადაარჩინეს, რის წყალობითაც, 2020 წლის მე-2 კვარტალში ფინანსურმა ბაზარმა ზრდა დაიწყო.

ბაზრების აღდგენა უფრო სწრაფი აღმოჩნდა, ვიდრე ეს ასეთი ღრმა კრიზისებისთვისაა დამახასიათებელი.

მაგალითად, 2008 წელს განვითარებული ქვეყნების სახელმწიფო ობლიგაციების ბაზარი 15%-ით დაეცა, აღდგენა კი მხოლოდ 8 თვის შემდეგ დაიწყო. განვითარებადი ქვეყნების ფასიან ქაღალდებზე მოთხოვნა 30%-ით დაეცა, ზრდას კი 10 თვე დასჭირდა. აშშ-ს შემთხვევაში ვარდნამ 30%-ს მიაღწია,  ხოლო ზრდას 2, 5 წელი დასჭირდა,

ამჟამად ყველაფერი სხვანაირად იყო  - განვითარებული ქვეყნების ობლიგაციებზე მოთხოვნა 3 თვეში, ხოლო აშშ-ს  - 5 თვეში აღდგა. გარდა ამისა, კორონაკრიზისის დროს მოთხოვნა განვითარებადი ქვეყნების ობლიგაციებზე მნიშვნელოვნად გაიზარდა.

ამის მიზეზია განვითარებული ქვეყნების ფასიან ქაღალდებთან შედარებით მაღალი მოგება. მართალია, მაღალი მოგება მაღალ რისკსაც ნიშნავს, თუმცა, სადღეისოდ ძნელი სათქმელია, რომელი ქვეყნების ეკონომიკა მეტად რისკიანია - განვითარებულების და შედარებით სუსტების.

ამ შემთხვევაში მაღალი მოგება გადამწყვეტი ფაქტორი ხდება.

ინვესტორებისთვის ამ ტიპის ობლიგაციებს სხვა უპირატესობაც გააჩნიათ  - საგადასახადო შეღავათები, შეძენისთვის მინიმალური თანხის შედარებით დაბალი ლიმიტი, და დივერსიფიცირების მაღალი დონე.

სადღეისოდ ყველაზე მიმზიდველი ინვესტორებისთვის ისეთი ქვეყნების სახელმწიფო ობლიგაციებია, როგორც სამხრეთ აფრიკა, თურქეთი, ინდონეზია, ასევე ლათინური ამერიკის ქვეყნები.

საკმაოდ საინტერესოა თურქეთის შემოთავაზება - პრემია 1,5%-ს შეადგენს, თუმცა, ქვეყნის დიდი ეკონომიკური პოტენციალიდან გამომდინარე რეალური რისკები საკმაოდ დაბალია.

ინვესტორებისთვის ასევე საინტერესოა ეროვნულ ვალუტებში დენომინირებული ობლიგაციები - ამ შემთხვევაში ორი ფაქტორის დამთხვევას აქვს ადგილი - მოგების მაღალი მაჩვენებელი და ამავე დროს ნედლეულზე საერთაშორისო ფასების ზრდის ფონზე, ეროვნული ვალუტების კურსების გამყარება.

ექსპერტების აზრით, 2021 წელს ინვესტორებისთვის მომგებიანი იქნება ენერგოსექტორი, რომლისთვისაც მიმდინარე წლის პირველი ნახევარი მომგებიანი იქნება - ეკონომიკის გამოცოცხლების ფონზე მოთხოვნა ენერგომატარებლებზე იზრდება.

თანაც მოსალოდნელია „გადადებული მოთხოვნის“ პროცესი - როდესაც ადამიანები, ბიზნეს-კომპანიები, და სახელმწიფოები ერთბაშად იწყებენ იმ გემების რეალიზებას, რომელთა გადადება პანდემიის გამო მოუწიათ.

კერძოდ, ჩინეთის ეკონომიკის ზრდა მოსალოდნელია 7%-ის დონეზე, განვითარებულ ქვეყნების კი - საშუალოდ 4%. ეს კი ყველაფერი ენერგომატარებლების მაღალ ფასებს ნიშნავს.

გლობალურ ეკონომიკას მსგავსი მოვლენა უკვე ახსოვს - როდესაც 2008-2009 წლის კრიზისის შემდეგ 2011 წელს ნავთობი 110 დოლარამდე გაძვირდა.

forbes.ru

მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ