ერთხელ ისრაელის პრემიერ-მინისტრის არიელ შარონის ერთ-ერთმა მრჩეველმა ცხელ გულზე განაცხადა - „იერუსალიმში ვაშინგტონის ნებართვის გარეშე ტუალეტსაც კი ვერ ჩადგამ“.
გარკვეულწილად ეს ასეც არის, თუმცა, გასაგებია რატომაც - იერუსალიმის საკითხი ისრაელის შიდა საქმეების კატეგორიას კარგა ხანია გასცდა და ის მთელს მსოფლიო პოლიტიკაზე მოქმედებს.
რეალურ ცხოვრებაში, ამ ქალაქის ერთიანი სტატუსის მიუხედავად, რამდენიმე, განცალკევებული და თითქმის ავტონომიური იერუსალიმი არსებობს - როგორც მინიმუმ 3 არაბული, მართლმადიდებელი ებრაელებით დასახლებული და ჩვეულებრივი საერო ქალაქი. პერიოდულად მათ შორის კონფლიქტები ჩნდება და ტყვიების ზუზუნი ისმის.
რითი დაიწყო დღევანდელი მოვლენები? ერთ-ერთ რაიონში 8 არაბული ოჯახის გასახლებით იმის შემდეგ, რაც რამდენიმე ებრაულმა ოჯახმა დაამტკიცა, რომ საკამათო შენობებს ჯერ კიდევ 1948 წლამდე ფლობდა. ებრაელები, რომლებსაც არაბულ კვარტალში ჩასახლება სურთ, რადიკალური მოძრაობის წევრები არიან, რომლის მიზანსაც ერთიანი, ებრაული იერუსალიმი წარმოადგენს.
ქონებრივი კონფლიქტი რამადანის დროს გაჩაღდა , როდესაც ათასობით არაბი ალ-აქსას მეჩეთში ყოველდღიურად ლოცულობდა. ამას ქუჩის შეტაკებები მოჰყვა, შემდეგ კი დაპირისპირება თავად ალ-აქსაში - ისლამური სამყაროს მნიშვნელობით მესამე სიწმინდეში - გაგრძელდა. ცხადია, ამან ესკალაციას ხელი შეუწყო.
მცნება „მშვიდობა“-მ ებრაელებისთვის აზრი ჯერ კიდევ 2000-ანი წლების დასაწყისში დაკარგა, როდესაც ალ-აქსაში მომხვდარი არეულობის შემდეგ მეორე პალესტინური ინტიფადა დაიწო - ათასზე მეტი დაღუპული, ქუჩებში აფეთქებული ავტობუსები, სნაიპერული სროლა ებრაელების კუთნვილი მანქანების მისამართით.
2009 წელს ისრაელის პრემიერ-მინისტრი ყოველგვარი დათმობების მოწინაამღდეგე ბენიამინ ნეტანიახუ გახდა, შედეგად მოლაპარაკებების პროცესი შეწყდა.
2011 წელს არაბულ სამყაროში დაწყებულმა არეულობამ (რევოლუცია ეგვიპტეში და ტუნისში, სამოქალაქო ომები ლიბიაში, სირიაში და იემენში), ებრაელურ-პალესტინური დაპირისპირება მეორე პლანზე გადაწია, თუმცა ამის მიუხედავად თავად კონფლიქტი არსად გამქრალა. რამდენიმე წელიწადში ერთხელ ისრაელი პალესტინური სარაკეტო თავდასხმების სამიზნე ხდება.
თელ-ავივი გავლენიან არაბულ ქვეყნებთან მოპალარაკებებს აწარმოებს და მნიშვნელოვან შედეგებსაც აღწევს, მაგრამ როდესაც ალ-აქსას ირგვლივ ცეცხლი აინთო, აღმოჩნდა, რომ ურთიერთგაგება საემიროებთან პალესტინური ამბოხების ჩახშობას ვერანაირად ვერ შველის.
ისრაელის სამხრეთ რეგიონებისთვის სარაკეტო იერიშები უკვე დიდი ხანია ნორმაც იქცა და როგორც ჩანს იგივე ბედი ქვეყნის ცენტრალურ რაიონებსაც ელის. ისრაელის ქალაქების ქუჩებს საპროტესტო აქციების ტალღამ გადაუარა - არაბები მწვანე დროშებით თელ-ავივის დაბომბვას ითხოვენ და „ჰამასს“ მხარდაჭერას უცხადებენ.
იყო თუ არ მოვლენათა ასეთი განვითარება მოსალოდნელი? ეჭვგარეშეა, რომ იყო. არაბულ სექტორებში ძალადობის მაღალი დონეა, რომელიც ერთხელაც ისრაელის ებრაულ ნაწილსაც შეეხებოდა.
ბოლო წლებში ისრაელის ხელისუფლება ამ პრობლემის წაყრუებას ცდილობდა - არაბულ რაიონებში პოლიციაც კი არ შედიოდა. შედეგი - იმავე რაიონებში ჯარების შეყვანა.
არ შეიძლება არ ითქვას 1-2 სიტყვა ისრაელის შიდა პოლიტიკაზე, რომელიც კავშირშია დღევანდელ ესკალაციასთან. აი უკვე 2 წელია ისრაელი პოლიტიკური ვაკუუმის პირობებში ცხოვრობს. მთავრობის მეთაურს ბენიამინ ნეტანიაჰუს რამდენიმე კორუფციულ სქემაში მონაწილეობა ბრალდება და ის მხოლოდ საკუთარი პოლიტიკური გადარჩენითაა დაკავებული.
ის თავის გარემოცვას არ ენდობა და ბევრ მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებას ერთპიროვნულად იღებს. მაგალითად, გაერთიანებულ საემიროებთან სამშვიდობო მოლაპარაკებების თაობაზე ისრაელის საგარეო საქმეთა მინისტრმაც კი არაფერი იცოდა.
როგორც ჩანს, პრემიერ-მინისტრმა სხვა საკითხებისთვის ვერ მოიცალა და არაბებთან ახალი კონფლიქტის გაღვივება უბრალოდ გამოეპარა. ასევე აღსანიშნავია, რომ არეულობა ნეტანიაჰუს ძალიან აწყობს - აქამდე ის წარუმატებელი პრემიერ-მინისტრი იყო, რომელმაც მთავრობა 4-ჯერ ვერ დააკომპლექტა. დღეს კი ის ქვეყნის უსაფრთხოების მთავარი გარანტი გახდა.
ის მოსახლეობას „ჰამასის“ სრულ განადგურებას და ქვეყნის ტერიტორიაზე წესრიგის აღდგენას ჰპირდება.
ახალმა ესკალაციამ მისი პოლიტიკური მოწინაამღდეგეების საქმეც გაუფუჭა - ისინი არაბულ პარტიებთან ერთად კოალიციის ჩამოყალიბებას აპირებდნენ, რაც შექმნილ მდგომარეობაში სრულიად არარეალურია.
ძნელი სათქმელია, დაპირისპირების ამჟამინდელი რაუნდი რამდენ ხანს გაგრძელდება - „ჰამასი“ ევგიპტეს შუამდგომლობას სთხოვს, ისრაელი ომის გაგრძელებას აპირებს. სავარაუდოდ, გარკვეული დროის შემდეგ შუამავალთა ძალისხმევა შედეგს გამოიღებს და როგორც უკვე არაერთხელ იყო, შეტაკებები შეწყდება.
თუმცა ფაქტია, რომ ისრაელ-პალესტინის კონფლიქტის საფუძვლიან გადაწყვეტამდე და ღაზას სექტორში რადიკალების პოზიციების დასუსტებამდე, ეს ზავიც დროებით იქნება.
წყარო:forbes.ru