საპრეზიდენტო არჩევნების წინა პერიოდში აშშ-ს უმსხვილეს ტექნოლოგიურ კომპანიებს - Facebook, Google, Amazon და Apple-ს ანტიმონოპოლური დავები ემუქრება, რის გამოც მათ შესაძლოა მილიარდობით დოლარი დაკარგონ. შტატებში კორონავირუსის დაწყებამდე, უმსხვილესი IT-კომპანიები ვაშინგტონში საკუთარი ინტერესების ლობირებაზე რეკორდულ თანხებს ხარჯავდნენ.

დემოკრატი სენატორი ემი კლობუშარი Uber-ის მიერ საკვების მიტანის სერვისის Grubhub-ის შეძენის სურვილს აპროტესტებს, ხოლო რესპუბლიკელი ტედ კრუზის თქმით, Google-ს და Facebook-ის წინაამღდეგ გამოძიება დიდი ხნის წინ უნდა ჩატარებულ იყო.
ივნისის ბოლოს კონგრესში ტექნოლოგიურ კომპანიებთან დაკავშირებული მოხსენება გამოქვეყნდება, ხოლო ანალიტიკოსები კომპანიებისთვის დიდი ფინანსური დანაკარგების რისკებზე ალაპარაკდნენ.

საკონსულტაციო სააგენტო Morningstar-ის ანალიტიკოსების პროგნოზით, ჯარიმების და რეგულაციის გამკაცრების შედეგად Google ღირებულების 15%-ს, ხოლო Facebook – 11%-ს დაკარგავენ. აქციების დღევანდელი ფასების მიხედვით ესაა შესაბამისად 150 მლრდ. და 70 მლრდ. დოლარი. სერიოზული ანტიმონოპოლური გამოძიებები ასევე Amazon-ს და Apple-საც ემუქრება.

ამერიკისთვის ანტიმონოპოლური დავები უჩვეულო არაა, თუმცა, ბოლო პერიოდში მაღალტექნოლოგიური კომპანიების მიმართ ეს პროცესი აშკარად გააქტიურდა. ამის მიზეზი კი მათი არნახული ზრდა და ბაზრის სულ უფრო დიდი წილის გაკონტროლებაა.

Google ონლაინ-ძიების გლობალური ბაზრის 90%-ს და ონლაინ-რეკლამის ბაზრის 41%-ს აკონტროლებს, Facebook კი სოციალური ქსელების ბაზრის 59%-ს ფლობს. რაც შეეხება Amazon-ს და Apple-ს თავიანთ სფეროებში შტატებში ბაზრის ძირითადი მოთამაშეები არიან.

ეს დიდ უკმაყოფილებას როგორ შტატების, ასევე ფედერალურ დონეზე იწვევს - ამ დროისთვის გიგანტების მხრიდან კონკურენციის ხელოვნური შეზღუდვის და ფასებით მანიპულირების გარშემო რამდენიმე გამოძიება უკვე მიმდინარეობს. პარალელურად, უახლოეს კვირაში წარმომადგენელთა პალატის სასამართლო კომიტეტი ინტერნეტ-გიგანტების მიერ ანტიმონოპოლური კანონმდებლობის შესაძლო დარღვევებთან დაკავშირებით ერთწლიანი გამოძიების შედეგებს წარადგენს.

კომპანიები მოვლენათა ასეთი განვითარებისთვის დიდი ხნის მანძილზე ემზადებოდნენ - Washington Post-ის ინფორმაციით, 2010 წლიდან მათ თავიანთი ინტერესების ლობირებაზე თითქმის 500 მლნ. დოლარი დახარჯეს - მხოლოდ 2019 წელს ამ მიმართულებით Facebook-მა 17 მლნ, Google-მა – 12 მლნ, Amazon-მა – 16 მლნ., Apple-მა კი 10 მლნ. დოლარი დახარჯეს. დახმარებისთვის მათ შესაძლოა თავიანთ კონკურენტს, Microsoft-ს მიმართონ, რომელსაც 20-წლიანი ანტიმონოპოლური დავის გამოცდილება აქვს. საბოლოოდ კომპანიამ სასამართლო წააგო, თუმცა, ჯარიმების დაკისრების გარეშე.

მაღალტექნოლოგიურ კომპანიებს ჯარიმების გადახდა ევროკავშირშიც მოუწიათ - Microsoft-ს 1 მლრდ., Google-ს 9 მლრდ., Facebook-ს კი - 122 მლნ. დოლარი დაეკისრა. თუმცა, შესაძლოა შტატებში მათ წინაამღდეგ მიღებული ზომები გაცილებით უფრო მკაცრი აღმოჩნდეს. Morningstar ვარაუდობს, რომ Google შესაძლოა 13 მლრდ., ხოლო Facebook 6 მლრდ. დოლარით დაჯარიმდნენ.
ასევე მათ შეეზღუდებათ ახალი კომპანიების შეძენის უფლება, რის გამოც კვლევებზე დანახარჯების გაზრდა მოუწვეთ. საბოლოო ჯამში, თუ ყველაფერი ასე წარიმართა, ეს მაღალტექნოლოგიური კომპანიების კაპიტალიზაციას საგრძნობლად შეამცირებს.

წყარო Forbes.ru

მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ