კვიპროსის ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ ინვესტიციების სანაცვლოდ პასპორტების გაცემის პროგრამას ხურავს. ის უკვე 2013 წლიდა ნმოქმედებს და საეჭვო წარმოშობის მილიონების მფლობელებს შორის დიდი პოპულარობით სარგებლობდა. დახურვის მიზეზი გახდა ის, რომ არსებულ ფორმაში პროგრამის მიმართ ძალიან ბევრი პრეტენზია დაგროვდა, ამიტომაც ეს მხოლოდ დროის საკითხი იყო.
კვიპროსი უკვე წლების მანძილზე კრიტიკის ობიექტი იმის გამო იყო, რომ ფულის სანაცვლოდ ევროკავშირის მოქალაქეობა უამრავმა თაღლითმა და კორუმპირებულმა მაღალჩინოსანმა მიიღო.
2019 წელს „ოქროს პასპორტებთან დაკავშირებით სპეციალური ანგარიში ევროკომისიამ გამოაქვეყნა. დოკუმენტში ნათქვამი იყო, რომ პროგრამა „მოქალაქეობა ინვესტიციების სანაცვლოდ" 20-მდე ევროპულ ქვეყანაში მოქმედებს, თუმცა, მომხსენებლების განსაკუთრებული ყურადღება კვიპროსს, მალტას და ბულგარეთს დაეთმო.
ევროკომისიის აზრით, ეს ქვეყნები პასპორტებით ვაჭრობენ, თანაც პასპორტების დიდი თანხების სანაცვლოდ თითქმის შეუმოწმებლად არიგებდნენ.
ცეცხლი ნავთზე არაბულმა ტელეარხმა „ალ-ჯაზირამ’ დაასხა თავისი სკანდალური გამოძიებით, რომელშიც კვიპროსი პასპორტების მფლობელი 100 კონკრეტული კორუმპირებული მაღალჩინოსნის და დიქტატორულ რეჟიმებთან დაახლოვებულ ბიზნესმენთა სია გამოაქვეყნა. ტელეარხი ამტკიცებდა, რომ არც თუ ისე სუფთა ბიოგრაფის მქონე ადამიანებისთვის კვიპროსის და შესაბამისად, ევროკავშირის პასპორტის მიღება არავითარ სირთულეს არ წარმოადგენდა.
პრობლემის არსებობას თავად კვიპროსზეც აღიარებდნენ - „ალ-ჯაზირა“-ს გამოძიების შემდეგ, ქვეყნის ხელისუფლებამ 18 წლის მანძილზე პასპორტების გაცემის ყველა შემთხვევა განიხილა და 33 „ოქროს პასპორტი“ გააუქმა.
როგორ მუშაობდა პროგრამა?
მოქალაქეობის მიღების მსურველს მინიმუმ 2 მლნ. ევროს ღირებულების საცხოვრებელი ან კომერციული ფართი უნდა ეყიდა. პროცედურა ასევე თავად მსურველის და მისი ოჯახის წევრების, მათი შემოსავლების წყაროების და საქმიანობის შესწავლას გულისხმობდა.
რა მოელის იმათ ვინც განაცხადი უკვე შეიტანა და გადაწყვეტილებას ელოდება?
ამ კითხვაზე ზუსტი პასუხი ჯერჯერობით არ არსებობს. შესაძლოა, დაშვებულ იქნება მცირე პერიოდი იმათთვის ვინც უკვე იყიდა ქონება, ფული ჩადო და დადებითი გადაწყვეტილების იმედი აქვს. შესაძლოა, პროგრამა, კორექტივების შეტანის შემდეგ ისევ ამოქმედდეს, თუმცა ყველა შემთხვევაში ის გაცილებით უფრო რთული და კონსერვატიული იქნება.
რატომ იყო პროგრამა პოპულარული?
სიძვირის მიუხედავად, პროგრამაზე დიდი მოთხოვნა იმის გამო იყო, რომ ის მარტივი და სწრაფი იყო, ხოლო კვიპროსის პასპორტი 174 ქვეყანაში უვიზო მიმოსვლის შესაძლებლობას იძლევა. კვიპროსის მოქალაქეობა ასევე ბიზნესისთვის იყო მომგებიანი მიმზიდველი საგადასახადო სისტემის და კარგი ბიზნეს-კლიმატის გამო.
რა ინტერესი აქვს კვიპროსს?
ქვეყანამ პროგრამა მაშინ შეიმუშავა, როდესაც მწვავე კრიზისში იმყოფებიდა. „ოქროს პასპორტების“ გაცემამ ეკონომიკურ ზრდას ბიძგი მისცა - უძრავ ქონებაზე ფასები უცხოელების მხრიდან ინტერესის გამო მკვეთრად გაიზარდა. პროგრამის მოქმედების პერიოდში ოქროს პასპორტი 4000-მა უცხოელმა მიიღო, მათ კვიპროსის ეკონომიკაში 7,9 მლრდ. დოლარი შემოიტანეს და ეს მაშინ, როდესაც კვიპროსის მშპ 20 მლრდ. დოლარია.
Forbes
თენგიზ აბლოთია
კვიპროსი 
