ოქტომბერში Facebook-ის ხელმძღვანელობამ განაცხადა, რომ ვაქცინაციის მხარდამჭერ პროგრამას იწყებს და პარალელურად ვაქცინაციის საწინაამღდეგო რეკლამის და განცხადებების განთავსებას აკრძალავს.

ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ სოციალურმა ქსელმა სრულმასშტაბიანი ცენზურა შემოიღო და მომხმარებელს თავის შეხედულებებს თავს ახვევს?

თავად მარკ ცუკერბერგმა 2018 წელს განაცხადა, რომ საკუთარი კომპანიის ქმედებებს ცენზურად არ მიიჩნევს.

„ხშირად მეკითხებიან - ვაგებთ თუ არა ჩვენ პასუხს კონტენტზე, რომელსაც ჩვენი მომხმარებლები აზიარებენ?  ჩემი პასუხია - დიახ, რა თქმა უნდა, ვაგებთ. ისე არა, როგორც მას-მედია, რადგანაც ჩვენთან არც  რედაქციული პოლიტიკა არც რედაქცია, რომელიც მასალებს არჩევს, არ არსებობს. თუმცა, გარკვეული პასუხისმგებლობა ჩვენც გვეკისრება“ - თვლის ის.

მისი თქმით, სოციალურ ქსელში მილიარდობით ადამიანია და ისევე როგორც სახელმწიფოში, აქაც საჭიროა ქცევის წესების დადგენა.

„მაგალითად, ჩვენ უნდა შევზღუდოთ სიძულვილის ენა, საზოგადოებრიბი აზრით მანიპულირება, ძალადობის და სიძულვილის პროპაგანდა. ჩვენი პრიორიტეტი არაა მხოლოდ მოგების მიღება - ჩვენ ვაგებთ პასუხს იმაზეც, რაც ჩვენს პლათფორმზე ხდება“ - თვლის Facebook-ის დამაარსებელი.

მაშ როგორც უნდა დადგინდეს - რისი გამოქვეყნება შეიძლება და რისი არა?  Facebook-ის პირველ წლებში სტანდარტები ერთ გვერდზე იყო ჩამოყალიბებული - იკრძალება პორნოგრაფია, გინება, შეურაცხყოფა და მოწოდებები ძალადობისკან.

ეს აკრძალვა მათ შორის ბავშვების ძუძუთ კვებას შეეხებოდა, რაც 2008 წელს ქალთა დიდმა ჯგუფმა გააპროტესტა.

დღეს სტანდარტების ჩამონათვალი 50 გვერდამდეა გაზრდილი, თუმცა, არის საკითხები, რომლებსაც ვერც ერთი რეგულაციით ვერ დაარეგულირებ.

Facebook - მონაცემთა გიგანტური მასივია, რომელშიც დედამიწის მოსახლეობის მესამედი თავის აზრებს აზიარებს. შეუძლებელია ყველა მომხმარებლის ფანტაზიის და მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენებზე ადამიანების რეაგირების სრული გაკონტროლება.

შეუძლებელია ისეთი ზომების მიღება, რომლებიც ყველას მოეწონება - ვიღაც აუცილებლად უკმაყოფილო დარჩება.

Facebook იდეალურ სამყაროს არ ქმნის - ის მხოლოდ ისეთი მექანიზმის შექმნას ცდილობს, რაც მეტ-ნაკლებად იმუშავებს. ერთიანი და მკვეთრად განსაზღვრული წესები არ არსებობს, დასაშვებია გამონაკლისები, როგორც აკრძალვების ასევე დაშვების კუთხით.

არ არსებობს ალგორითმი, რომელიც ზუსტად განსაზღვრავს რა არის დასაშვები და რა არა, ვერც ერთი პროგრამა ვერ ამოიცნობს იუმორს, ირონიას, სარკაზმს, გაყალბებას,  არამეცნიურულობას, ამიტომაც ცოცხალი ფილტრი მოქმედებს  -ცუკერბერგის თქმით, კონტენტის კონტროლის სისტემაში 35 000 ადამიანი მუშაობს.

თუმცა, არც ესაა გამოსავალი. იმათ, ვისაც კონტენტის დაბლოკვის უფლება აქვთ, ასევე საკუთარი შეხედულებებიც გააჩნიათ - მკვეთრი და ზუსტი ინსტრუქციების არარსებობის პირობებში ხშირად გადაწყვეტილებების მიღება მათ პირად შეხედულებებზეა დამოკიდებული.  თანაც გასათვალისწინებელია, რომ კონტენტის დაბლოკვის ცენტრები ძირითადად ღარიბ ქვეყნებშია განთავსებული, მაგალითად ფილიპინებში.

წარმოიდგინეთ, რომ რელიგიური და კონსერვატიული ფილიპინელი ხედავს კონტენტს, რომელიც გეების უფლებას იცავს. გამოიყენებს თუ არა ის თავის ძალაუფლებას ამ ინფორმაციის დასაბლოკად? და თუ გამოიყენებს, ამის გაპროტესტებას ვინ შეძლებს?

დაძაბულობას არა მხოლოდ Facebook-ზე ცენზურის არსებობა ქმნის, არამედ ის, რომ ყველაფერი დამოკიდებულია სუბიექტურ აზრზე - იქნება ეს ცუკერბერგი თუ კონსერვატიული ფილიპინელი საშუალო ხელფასით.

ადამიანთა ჯგუფს აქვს ისეთი უფლებები, რომლების სხვებისთვის მიუწვდომელია.

სულ რაღაც 10 წლის წინ კერძო კომპანიისთვის ეს წარმოუდგენელი იყო.

Forbes.ru

მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ