ევროპა თავადაა დამნაშავე საკუთარ ენერგეტიკულ პრობლემებში. ამის შესახებ Financial times-ი იუწყება.

რუსეთს ხშირად ადარებენ დათვს, თუმცა, გაზზე ფასების ზრდა მეტყველებს, რომ ამჟამად მასხარის როლი უფრო მოუხდებოდა. ბუნებრივი გაზი რუსეთის ერთ-ერთი მთავარი საექსპორტო საქონელია, ევროკავშირს კი ის დღეს ძალიან აკლია.

ფასების ზრდა ევროპაში მცირე მარაგებისა და აზიაში მაღალი მოთხოვნის შედეგია, რაც რუსეთის პოლიტიკური გავლენის გაძლიერების შანსს აძლევს, რომლებსაც ის სიამოვნებით იყენებს. ევროკავშირს მხოლოდ საკუთარი თავის დადანაშაულება შეუძლია.

ბოლო ათწლეულების მანძილზე ევროპამ, ამერიკელების მრავალგზის გაფრთხილების მიუხედავად, თავისი დამოკიდებულება რუსულ გაზზე მკვეთრად გაზარდა. ამავე დროს შტატებს, არასაკმარისი საექსპორტო პოტენციალის გამო, თავისი თხევადი გაზით შექმნილი დეფიციტის დაფარვის შესაძლებლობა არ გააჩნია.

ევროკავშირი მოხმარებული გაზის 41%-ს სწორედ რუსეთისგან ყიდულობს და ეს კრიტიკული დამოკიდებულებაა. ევროპამ სათანადოდ ვერ შეაფასა ბუნებრივი აირის, როგორც გარდამავალი საწვავის, როლი ეკოლოგიურად სუფთა ენერგეტიკაზე გადასვლის პერიოდში. შედეგად, ბოლო 10 წლის მანძილზე, მაგალითად, ბრიტანეთში გაზსაცავების მარაგი 2/3-ით შემცირდა და დღეს მხოლოდ 4-5 დღითაა საკმარისი მაქსიმალური მოხმარების პირობებში.

ამერიკული თხევადი გაზი, როგორც წესი, ფასების მერყეობისგან დამცველის როლს ასრულებდა, მაგრამ ამ სეზონზე ეს ვერ მოხერხდა, რადგან ამჟამად აზიაში მკვეთრად გაზრდილი მოთხოვნის გამო, შტატებში თხევადი გაზის ტერმინალები 95%-ანი დატვირთვით მუშაობენ. შესაბამისად, ამ ეტაპზე ამერიკას ევროპაში გაზის მიწოდების ზრდის შესაძლებლობა არ აქვს. რუსეთი კი, პირველ რიგში, საკუთარი გაზრდილი მოხმარების დაკმაყოფილებაზე ფიქრობს და არა ევროპის ენერგოდეფიციტის დაძლევაზე.

„გაზპრომი“ ბუნებრივ აირს უკვე სიმძლავრეების მაქსიმუმზე მოიპოვებს (საშუალოდ 1,4 მლრდ.კუბური მეტრი დღე-ღამეში)  თუმცა, რუსული გაზი, არა მხოლოდ ევროპაში, არამედ, მაგალითად, ჩინეთშიც მიდის.

რამდენიმე დღეში რუსეთი ნოემბრის გაზის მიწოდების გეგმებს გამოაცხადებს და სწორედ მაშინ გახდება ნათელი, გაზრდის თუ არა მოსკოვი ექსპორტს ევროპაში. მოკლევადიან პერსპექტივაში რუსეთის დადებითი გადაწყვეტილება ევროპაში ფასებზე ზეწოლას შეამცირებს, თუმცა, ფუნდამენტური პრობლემები დიდი ხნის მანძილზე დარჩება.

გაზის კატასტროფული გაძვირება ევროპელი პოლიტიკოსების წინდაუხედაობის გამო დამსახურებული სასჯელია.  მათ ეკოლოგიურად სუფთა ენერგიაზე გადასვლა იმაზე ადრე მოინდომეს, ვიდრე ამისთვის შესაბამისი ტექნოლოგიები გაჩნდებოდა. შეცდომების გამოსწორება შესაძლებელია. ევროპას შეუძლია განახლებად ენერგიაზე გადასვლის უფრო ეფექტური სტრატეგია გამოიმუშაოს, რომელშიც გაზს, როგორც გარდამავალ საწვავს, თავისი როლი მიენიჭება. სპეციალისტების რეკომენდაციით, ევროპამ მომავალში ამერიკული გაზის იმპორტი უნდა გაზარდოს, რაც აიძულებს რუსეთის დაიმოკლოს რქები, რომელიც უკვე გაეზარდა.

წყარო: Financial times

ავტორი: თენგიზ აბლოთია