გარდაბანში, ლემშვენიერას ტერიტორიაზე ნუშის ესპანური ნერგებით გაშენებული ბაღი, რომელიც „სუპერ ინტენსიური“ ნუშის სახეობას განეკუთვნება კომპანია Bar Lev Management-მა 2018 წელს 8 ჰექტარ ფართობზე გააშენა. 2021 წლისთვის კი მისი გაფართოება 350 ჰექატარამდე იგეგმება.

როგორც კომპანიის თანადამფუძნებელი გეგა ბაღათურია „კომერსანტთან“ განმარტავს, მცენარის ეს სახეობა მოსავლელად იმდენად ადვილია, რომ თავისუფლად შეუძლია სოფლის მეურნეობის მიმართულებით ქვეყანაში მნიშვნელოვანი პოზიციის დაკავება.

„ჩამოტანილი გვაქვს ნუშის უმაღლესი ხარისხის 6 ჯიში, ესენია: Guara, Penta, Soleta, Isabelona, Vialfas, Avijor. ეს ნუშები დამყნობილია ქლიავის საძირეზე, რომელიც ასევე ცნობილია თავისი მდგრადობით. „სუპერ ინტენსიურ“ ნუშის ბაღს ბევრი უპირატესობა აქვს ტრადიციულთან შედარებით. ნუში იზრდება მაქსიმუმ 3 მეტრის სიმაღლის, შესაბამისად ყველა ოპერაცია რაც  ბაღის მოვლასთანაა დაკავშირებული, ბევრად მარტივია. კერძოდ - სხვლა ხდება მექანიზებულად, ტრაქტორის მისაბმელის დახმარებით. ხოლო, ტრადიციული ბაღში სხვლას ჭირდება ბევრად მეტი დრო და რაც ყველაზე მთავარია კვალიფიციური მუშახელი. მოგეხსენებათ ამ უკანასკნელის დიდი დეფიციტია საქართველოში“, - განმარტავს გეგა ბაღათურია.

რა გარემო პირობებს საჭიროებს აღნიშნული ნუშის სახეობა საქართველოში და რა პერსპექტივა აქვს პროდუქტს ბაზრის მნიშვნელოვანი ნაწილის დასაკავებლად? გეგა ბაღათურია აღნიშნავს, რომ ამ კუთხით საქართველოს, როგორც ნუშის მწარმოებლის პოტენციალი ძალიან დიდია, რადგან პროდუქტი მოთხოვნადია.

„ნუში ძალიან მოთხოვნადი პროდუქტია როგორც საქართველოში, ასევე მის ფარგლებს გარეთ. ჩვენ ამას არ უნდა შევხედოთ,  როგორც მხოლოდ საჭმელ „სნექს„. ნუშისგან ძალიან მარტივად შესაძლებელია მივიღოთ ნუშის რძე, რომელიც რთულად მოიპოვება ჩვენს ბაზარზე და თუ იპოვით ფასი არ მოგხიბლავთ. ასევე შესაძლებელია ნუშის ზეთის გამოყვანა. საქართველო ნუშის მწარმოებელთა სიაში რომ შევიდეს ეს დადებითად აისახება როგორც ფერმერზე, ასევე ქვეყანაზე. ნუშის ბოლო 20 წლის ფასის დინამიკას რომ გადავხედოთ დავრწნუდებით, რომ საკმაოდ სტაბილურობით გამოირჩევა, ეს განპირობებულია იმით რომ საკმაოდ სპეციფიკური კლიმატი უნდა, ამ კლიმატით კი აღმოსავლეთ საქართველო დაჯილდოვებულია და ეს აუცილებლად გამოსაყენებელი ფაქტია.

ნუშის გასახარებლად საჭიროა თბილი ზაფხული და ცივი ზამთარი, ნუში ვერ ხარობს ტენიან ნიადაგზე და ზღვის დონიდან 800 მეტრის ზევით მისი გაშენება ძალიან სარისკოა. მნიშვნელოვან რისკს წარმოადგენს გაზაფხულის ყინვები,იმის გათვალისწინებით რომ ნუშს მარტ-აპრილში გამოაქვს ყვავილი ამ დროს ყინვები მოსავლის გარეშე დატოვებს ფერმერს. ამიტომ აუცილებელია მიწის შერჩევისას გადამოწმებულია იყოს უახლოეს კლიმატურ სადგურში გაზაფხულის დღიური ტემპერატურები და სწორედ ამის მერე შეიძლება ბაღის გაშენებაზე ფიქრი.“ -  აღნიშნავს გეგა ბაღათურია.

ნუშის ესპანური სახეობის ბაღი გაშენებიდან მე-2 წელს იძლევა ნიშანს, ამჟამად სწორედ ეს ეტაპია, ხოლო მე-4 წელს სრულ მსხმოიარობაში შედის. ბაღებში ჩადებული თანხის უკუგება კი დარგვიდან მე-6 წელს ხდება. განსხვავებით ტრადიციული ნუშისგან, რომელიც გაშენებიდან მე-6 წელს მსხმოიარობაში შედის. ესპანური სანერგე კომპანია Agromillora-ს ექსკლუზიური წარმომადგენელი საქართველოში Bar Lev Management-ი სამომავლოდ საქართველოში მოყვანილი ნუშის ექსპორტსაც გეგმავს.

„ნუშის ექსპორტი არაა რთული პროცესი. პროდუქტიც  მალფუჭებადი არ არის და მისი ტრანსპორტირებაც პრობლემას არ წარმოადგენს. მაგალითად, ევროპა წელიწადში 300,000 ტონა ნუშს მოიხმარს და  მხოლოდ 80,000 ტონას აწარმოებს, დანარჩენი ამერიკიდან იმპორტირებულია. საქართველოში კი გვაქვს ძალიან საინტერესო სახელმწიფო გრანტები, მუშახელი იაფია ევროპასთან შედარებით, კომუნალურებიც ბევრად იაფია და ჯამში ჩვენი ნუშის თვითღირებულება ბევრად ნაკლები ღირებულებისაა ამერიკულთან შედარებით. იმის გათვალისწინებით, რომ ხარისხში დიდი განსხვავება არ არის, ყველა იმპორტიორი დაინტერესებულია პროდუქტის შეძენა იაფი დაუჯდეს, რისი შეთავაზებაც ჩვენ შეგვიძლია.

ჩვენ უკვე დავამყარეთ კონტაქტი ერთ-ერთ ესპანურ კომპანიასთან რომელიც ყოველწლიურად  25,000 ტონას ნუშს ყიდულობს და მზად არიან ჩვენთან და ჩვენ კლიენტებთან თანამშრომლობისთვის“,- განმარტავს კომპანიის დამფუძნებელი.

ნუშის ამ კონკრეტული სახეობების ბაღის გასაშენებლად სამი წლის განმავლობში 400 000 ლარის მოცულობის ინვესტიცია განხორციელდა.

მარიამ მორგოშია