Covid-19-მა ინვესტიციებს დიდი პრობლემა შეუქმნა მთელ მსოფლიოში, მათ შორის საქართველოში, სადაც უცხოური კაპიტალის მოზიდვა ეკონომიკის ერთ-ერთ დიდ გამოწვევად რჩება.  2021 წელს ინვესტიციები, რეინვესტირების გარეშე, ფაქტობრივად განულებულია.

როგორც საგადასახადო სფეროს სპეციალისტი აკაკი ჩარგეიშვილი აღნიშნავს, რეინვესტირება ინვესტიციების ზრდის მთავარი ფაქტორია და ეკონომიკურ ზრდაში ერთ-ერთ გადამწყვეტ როლს ასრულებს.

,,პანდემიამ ყველაზე მეტად საინვესტიციო ბაზარი დააზარალა. ბევრ ქვეყანაში, სადაც აქამდე გაედინებოდა კაპიტალი, შეიძლება, ეკონომიკა უფრო მნიშვნელოვნად განიცდიდეს ვარდნას, ვიდრე ეს ტენდენცია საქართველოში შეინიშნება. მთელი მცდელობა უნდა მივმართოთ იმისკენ, რომ ბაზარი უფრო საინტერესო და მიმზიდველი გახდეს,   ამასთან, დავანახოთ ინვესტორებს, რომ ქვეყანა მათ მიმართ კეთილგანწყობილია, რაც ინვესტიციების მოზიდვაში დაგვეხმარება. ვხედავთ, რომ რეინვესტირების გარეშე  ინვესტიციების მოცულობა 2%-ს  ვერ აღწევს,  ამ მხრივ საკმაოდ დიდი პრობლემაა. როგორც წესი, რეინვესტირება ის კაპიტალია, რომელიც მოგების სახით მიიღო უცხოელმა ინვესტორმა და  წარმომავლობის ქვეყანაში გატანის ნაცვლად, საქართველოს ეკონომიკაში დააბანდა. ასეთ გადაწყვეტილებას ინვესტორი მაშინ იღებს, როცა შედარებით უკეთესი, პროგნოზირებადი საინვესტიციო გარემოა და ოპტიმისტურად უყურებენ მომავალს“, - ამბობს ჩარგეიშვილი ,,კომერსანტთან“.

როგორც წესი,  საგადასახადო პოლიტიკა საქართველოში ძირითადად ესტონური მოგების გადასახადის მოდელზეა აწყობილი.  ჩარგეიშვილის თქმით, რეინვესტირებაზე  ამ მექანიზმის დანერგვამ  ერთ-ერთი დიდი გავლენა მოახდინა.

,,თავის დროზე, ესტონური მოდელის შემოღება იყო ერთგვარი სტიმული, რომ კომპანიის ბიუჯეტში დარჩეს მოგება, არ დაიბეგროს და მთელი ეს რესურსი კვლავ წარმოებას და რეინვესტირებას მოახმარონ. ამ მხრივ ესტონური მოდელი საუკეთესოა.  დინამიკას თუ დავაკვირდებით, პირდაპირ უცხოურ ინვესტიციებს ბოლო წლების განმავლობაში რაღაც მაინც არის შენარჩუნებული, ძირითადად რეინვესტირების ხარჯზეა. როგორც აღვნიშნე, ამას ესტონურ მოდელზე გადასვლამ შეუწყო ხელი და წაახალისა რეინვესტირება.  ეკონომიკურ ზრდაზე იგი უდავოდ დადებითი გავლენის მომხდენია, ინვესტიციებში გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს, ამიტომ კარგი იქნება, თუ მთავრობა მსოფლიო ბანკის ამ რეკომენდაციას გაითვალისწინებს და რეინვესტირებისკენ მიმართავს ყურადღებას“, - ამბობს ჩარგეიშვილი.

სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემების მიხედვით, 2021 წლის  მე-3 კვარტალში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების ზრდა ძირითადად რეინვესტიციით იყო განპირობებული, რომელიც წლიურად 138.1%-ით გაიზარდა და მთლიანი ინვესტიციების 98.1% შეადგინა. 

აღნიშნულ პერიოდში, ყველაზე მეტი პირდაპირი უცხოური ინვესტიცია განხორციელდა შემდეგ სექტორებში: საფინანსო სექტორი (87.1 მლნ აშშ დოლარი, -32.9% წ/წ), ენერგეტიკის სექტორი (69.3 მლნ აშშ დოლარი, +101.5% წ/წ), დამამუშავებელი მრეწველობა (54.8 მლნ აშშ დოლარი, +88.8% წ/წ) და ტრანსპორტი და კავშირგაბმულობა (42.5 მლნ აშშ დოლარი, +300.6% წ/წ). 

უმსხვილესი ინვესტორი ქვეყნები იყვნენ გაერთიანებული სამეფო (60.9 მლნ აშშ დოლარი), ნიდერლანდები (59.8 მლნ აშშ დოლარი) და ჩეხეთი (36.0 მლნ აშშ დოლარი).

ჯამურად, 2021 წლის პირველ 9 თვეში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები 3.2%-ით გაიზარდა და 728.4 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც მშპ-ის 5.5%-ია.

მარი ჩიტაია