აშშ-ს პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ამერიკელებს ჩინური კომპანიების ByteDance და Tencent-ის სერვისებით ყოველგვარი სარგებლობა აუკრძალა - მათ შორისაა მოკლე ვიდეოჩანაწერების სერვისიTikTok და მესენჯერი WeChat. აკრძალვის ქვეშ ყველა გარიგება მოხვდება, მათ შორის მოლაპარაკებები წილების შეძენასთან დაკავშირებითაც.
ტრამპის ბრძანებულება ძალაში 20 სექტემბერს შევა. გადაწყვეტილებას წინ პრეზიდენტის მუქარები უძღოდა. შემდეგ, 6 აგვისტოს, აშშ-ს სახელმწიფო მდივანმა მაიკ პომპეომ ამერიკის ონლაინ მაღაზიებს ამ სერვისების გაყიდვების შეწყვეტა მოსთხოვა. სენატმა კი საჯარო მოხელეების ტელეფონებში და კომპიუტერებში ამ სერვისების დაყენების აკრძალვას მხარი დაუჭირა. კანონის ძალაში შესვლის შემდეგ, ამერიკის ნებისმიერი კერძო თუ იურიდიული პირი მათი სარგებლობისთვის, შესაძლოა დაჯარიმდეს.
დონალდ ტრამპის გადაწყვეტილების მიზეზი ჩინური სერვისების მიმართ შპიონაჟში ეჭვები გახდა. ამერიკელი ლიდერი დარწმუნებულია, რომ TikTok და WeChat ამერიკელების შესახებ ინფორმაციას აგროვებენ, საბოლოო ჯამში კი ამ მონაცემებთან წვდომა ჩინეთის კომუნისტურ პარტიას აქვს.
შესაბამისად, ის დარწმუნებულია, რომ ჩინური ტექნოლოგიების გამოყენება ამერიკას საფრთხეს უქმნის.
ტრამპის ბრძანებულებაში ნათქვამია, რომ ხსენებული სერვისები ამერიკელ მაღალჩინოსნებს და ბიზნესმენებს უთვალთვალებენ, ინფორმაციას ჩინეთის ხელისუფლებას გადასცემენ და ასევე შანტაჟისთვის და კორპორაციული შპიონაჟისთვის მასალებს აგროვებენ.
რაც შეეხება ჩინეთში მოქმედ ერთად-ერთ მესენჯერს - WeChatი-ს, ამერიკის პრეზიდენტის აზრით, ის ჩინეთის მოქალაქეების აშშ-ში ვიზიტების თაობაზე ინფორმაციას აგროვებს და კომპარტია მას ადამიანებზე თვალთვალისთვის იყენებდა.
ByteDance-ის წარმომადგენელმა მისი კომპანიის მიმართ ბრალდებები უარყო - მისი თქმით, TikTok ჩინეთის მთავრობას ინფორმაციას არ გადასცემს დღეს, და არც მომავალში აპირებს, ხოლო აშშ-ს მოქალაქეთა პირადი ინფორმაცია შტატებში და სინგაპურში და არა ჩინეთში განთავსებულ სერვერებზე ინახება.
ჩინეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრის ტრამპის ადმინისტრაცია „ჰეგემონისტურ საქციელში“ და საერთაშორისო ვაჭრობის წესების დარღვევაში დაადანაშაულა. ჯერ კიდევ რამდენიმე თვის წინ შტატებში TikTok-ისსაქმიანობის სრული ბლოკირების საკითხი განიხილებოდა, რის გამოც ByteDance-მა თავისიამერიკული აქტივების წილის გაყიდვა დააპირა.
ძირითადი პოტენციური მყიდველი Microsoft იყო, რომელმაც სერვისის წილის შესყიდვის შესაძლებლობა ოფიციალურად დაადასტურა. კორპორაციის გენერალური დირექტორი ამ საკითხზე დონალდ ტრამპსაც შეხვდა.
პრეზიდენტმა მას რამდენიმე პირობა წაუყენა - მყიდველმა ბიუჯეტში დიდი თანხა უნდა შეიტანოს, ხოლო გარიგება 15 სექტემბრამდე უნდა დაიხუროს - აკრძალვის ძალაში შესვლამდე 5 დღით ადრე.
ახალმა კანონმა TikTok მოლაპარაკებებში ძალიან არათანაბარ მდგომარეობაში ჩააყენა - ჩინეთის ხელისუფლებამ და პრესამ ტრამპის ულტიმატუმი რეიდერულ მიტაცებს შეადარა, ხოლო TikTok-ის გაყიდვის იძულება - ქურდობას, კრიტიკა არც ამერიკულ მას-მედია იყო ნაკლები - ექსპერტებმა „საკომისიოს“ გადახდის ვალდებულება როგორც არაკანონიერად და უნამუსოდ შეაფასეს. MIT Technology Review -ს კორესპოდენტმა შარლოტალიმ დონალდ ტრამპი მაფიოზს შეადარა.
„უკაცრავად, მაგრამ ეს მაფიოზის საქციელია - მუქარებით ფასის დაგდება, შემდეგ კი წილის მოთხოვნა. თანაც ეს იმ დროს ხდება, როდესაც კონგრესმენები წუწუნებენ მაღალტექნოლოგიური კომპანიების ზედმეტ ზრდაზე“, - განაცხადა მან.
ამ ეტაპზე ექსპერტების ვარაუდით, TikTok-ის და Microsoft-ის გარიგების პოტენციური ღირებულება 50 მლრდ. დოლარია.
ტრამპი
