ახალი კორონავირუსის პანდემიისა და ნავთობის ფასების ვარდნის ფონზე, მსოფლიოს უმსხვილესი საფონდო ინდექსების კლებაც გრძელდება. გასული კვირა ამერიკული ინდექსებისთვის, 2008 წლის გლობალური კრიზისის შემდეგ ყველაზე ცუდი შედეგებით დასრულდა.
წინა კვირის საშულო კლებამ 14,6% შეადგინა. კერძოდ, 17,3%-ით შემცირდა Dow&Jones-ის ინდექსი, 15%-ით დავარდა S&P 500-ის მაჩვენებელი, ხოლო NASDAQ-ის 12,6%-ით. ასეთი ცუდი სავაჭრო კვირა უმსხვილეს ამერიკულ ინდექსებს ბოლოს, 2008 წლის ოქტომბერში გლობალური ეკონომიკური კრიზისის დროს ჰქონდათ.
საფონდო ბირჟის ექსპერტი ჯაბა დიხამინჯია ამბობს, რომ ეს არ იქნება ამერიკული საფონდო ინდექსებისთვის ყველაზე ცუდი კვირა, რადგან უფრო მნიშვნელოვანი ვარდნა ჯერ კიდევ წინ არის.
„საფონდო ბირჟებზე ინდექსების ვარდნის მაქსიმუმი ჯერ არ დამდგარა, ის რაც წინა კვირაში მოხდა, ეს არ არის ყველაზე დაბალი ნიშნული, მიმდინარე კვირაში სავარაუდოდ არსებულ მაჩვენებელს კიდევ უფრო ჩამოცდება. ამის მიზეზი მარტივია, აშშ-ს ეკონომიკა უკვე რეცესიაში იმყოფება, ყველგან ეკონომიკური დაღმასვლა გვაქვს, ოფიციალური ციფრები (მშპ, უმუშევრება და ა.შ) ჯერ არ გამოქვეყნებულა, თუმცა ისინი აუცილებლად ნეგატიური იქნება. ოფიციალური ეკონომიკური მაჩვენებლების გამოქვეყნების შემდეგ, პანიკის მეორე ტალღა წარმოქმნება რაც ინდექსების კიდევ უფრო დაცემას გამოიწვევს. ახლა რა შედეგიც გვაქვს ეს ვირუსის პირველადი ეფექტია, თუმცა რიცხვებში გამოსახული ეკონომიკური მდგომარეობა რომ გამოქვეყნდება, საფონდო ბირჟის ინდექსები რადიკალურ ვარდნას დაიწყებს. ვვარაუდობ, რომ ეს ძალიან ცუდი მონაცემები იქნება, ვიდრე ნებისმიერი ანალიტიკოსი ელოდება. 10 აპრილიდან დაიწყება კომპანიების მიერ ფინანსური მაჩვენებლების წარდგენის სეზონი. ყველა მსხვილი კომპანია რომლის აქციებიც კვოტირებს საფონდო ბირჟებზე წარადგენს 2020 წლის პირველი კვარტლის ფინანსურ მაჩვენებლებს. გამომდინარე სიტუაციიდან, არ არის რთული მისახვედრი რომ თითქმის ყველა კომპანია წარმოდგენს მოსალოდნელზე ბევრად ცუდ მაჩვენებლებს და ეს კიდევ უფრო ცუდად აისახება საფონდო ინდექსებზე და სრულად ქვეყნების ეკონომიკაზე“, - აცხადებს ჯაბა დიხამინჯია.
კაპიტალის ბაზრის ექსპერტი ვახტანგ ხომიზურაშვილიც მიიჩნევს, რომ ინდექსების ვარდნა მომავალშიც გაგრძელდება, რადგან რეალურად მსოფლიო ეკონომიკის გაჩერება მოხდება და კიდევ უფრო გაუფასურდება როგორც ფასიანი ქაღალდები, ასევე ოქრო და ვალუტა.
„ინდექსების კლება გამოიწვია კორონავირუსთან დაკავშირებულმა პანიკამ, ყველა ფიქრობს, რომ ეკონომიკა მნიშვნელოვან ზარალს განიცდის და ინდექსების ვარდნა დაიწყო, რაც აუცილებლად გაგრძელდება. მსოფლიო კრიზისის წინაპირობები გაღრმავდება, რადგან ექსპორტ-იმპორტი ზარალზე გადის. ეკონომიკა მთელ მსოფლიოში დაეცემა, რეალურად სტაგნაცია მოხდება და გაუფასურდება როგორც ფასიანი ქაღალდები, ასევე ოქრო და ვალუტა. რეალურად ალბათ აშშ-ს მხრიდან მოხდება რეზერვების ხარჯვა რაც დოლარს გააუფასურებს. ჩვენთან მიმართებაში ზარალი დიდი იქნება, კომპანიები ამ კომპენსაციის მიზნით დაიწყებენ ხარჯების შემცირებას, პერსონალის დათხოვნით, შემცირდება მოხმარებაც, რადგან შემოსავლები კლებულობს. გამოსავალი არის ის, რომ მოვნახოთ ეკონომიკური განვითარების ალტერნატიული გზები, რომელიც წარმოქმნის ახალ ტრენდებს და ახალ მიმართულებებს, მხოლოდ ერთ დარგზე კონცენტრაცია არაფრის მომტანია, მაგალითად ტურიზმზე, რომლის ინფრასტრუქტურა პრაქტიკულად დიდ ზარალშია. კრიზისის დროს კაპიტალი ეძებს ალტერნატიულ დაბანდებას, ამიტომ ჩვენ თუ შევქმენით საინვესტიციო კაპიტალის მოზიდვის წინაპირობები, გარკვეული პერსპექტიული დარგების განვითარებისთვის, ამ შემთხვევაში ძალიან სწრაფად შეიძლება გამოვიდეთ ამ კრიზისიდან. კრიზისი დაახლოებით 6 თვიდან ერთ წლამდე გაგრძელდება“, - განმარტა ვახტანგ ხომიზურაშვილმა.
აღსანიშნავია, რომ წინა კვირის ბოლო სავაჭრო დღეს, საკვანძო ამერიკული ინდექსები საშუალოდ 4%-ით შემცირდა. 4,6%-ით შემცირდა Dow&Jones-ის ინდექსი, 4,3%-ით დავარდა S&P 500-ის მაჩვენებელი, ხოლო NASDAQ-მა თავისი მოცულობის 3,8% დაკარგა. ამგვარად, ამერიკულმა ინდექსებმა სრულად დაკარგა დონალდ ტრამპის პრეზიდენტობის დროს გამომუშავებელი ნამატი და ჯამური მოცულობა ამ დროისთვის 2016 წლის მაჩვენებელს გაუტოლდა.
ნინო თამაზაშვილი