ეროვნული ბანკის მიერ დაწყებული ციფრული ლარის პროექტი მალე განვითარების ახალ ეტაპზე გადავა. მარეგულირებელმა ბაზრის შესაძლებლობების შესწავლა თითქმის დაასრულა.
ციფრული ვალუტის შექმნის იდეით 80-მდე ტექნოლოგიური კომპანია დაინტერესდა, რომელთა უმრავლესობაც საერთაშორისო ბაზარზე ოპერირებს. კომპანია, რომელთან ერთადაც ეროვნული ბანკი ციფრული ლარის პროექტს განახორციელებს შერჩეული არ არის, თუმცა იქიდან გამომდინარე რომ ადგილობრივ ფინტექ კომპანიებს ჯერჯერობით ამ ტიპის პროექტებში მონაწილეობის მცირე გამოცდილება აქვთ, პროექტის ძირითადი პარტნიორი სავარაუდოდ უხოური კომპანია იქნება.
ეროვნული ბანკის ვიცე-პრეზიდენტის განმარტებით, ეროვნული ბანკი ციფრული ლარის საპილოტე პროექტს უკვე შემდეგი წლიდან დაიწყებს და შესაბამისად მოხდება ეროვნული ბანკის მიერ გამოშვებული ციფრული ლარის რეალურ რეჟიმში ტესტირება.
“საპილოტე პროექტის წარმატებულად განხორციელებაზეა სწორედ დამოკიდებული ციფრული ლარის საბოლოო გამოშვება და მისი გადახდის საშუალებად მიმოქცევაში ჩაშვება. ნაღდ ფულთან შედარებით ციფრული ვალუტის საოპერაციო ხარჯები გაცილებით დაბალია.
კვლევების მიხედვით, ციფრული ლარის გამოყენება იმ ხარჯების დაახლოებით 15%-ს შეადგენს, რაც საჭიროა ნაღდი ფულის შემთხვევაში. აღსანიშნავია, რომ ციფრული ლარი იქნება უფრო იაფი, სწრაფი გადახდის საშუალება. მისი მთავარი უპირატესობა იმაშია, რომ ის საფუძველს ჩაუყრის ფინტეკ ეკოსისტემის განვითარებას,“ - განმარტა პაპუნა ლეჟავამ.
მისივე ინფორმაციით, ცენტრალური ბანკების 80% სხვადასხვა ფორმით ჩართულია საკუთარი ქვეყნის ეროვნული ციფრული ვალუტის შემუშავების პროცესში.
„ვცდილობთ ფეხი ავუბათ დანარჩენ მსოფლიოს. ცენტრალური ბანკების 80% რაღაც ფორმით მუშაობს ციფრულ ვალუტაზე. ზოგი კვლევით ეტაპზეა, ზოგი საპილოტე რეჟიმისთვის ემზადება, ზოგმა გატესტა საპილოტე რეჟიმი. არის რამდენიმე ქვეყანა, რომელმაც აქტიურ ფაზაში შემოიღო ციფრული ვალუტა, მათ შორისაა ჩინეთი და ბაჰამა,“-აღნიშნა პაპუნა ლეჟავამ.
საქართველოს ეროვნული ბანკი პირველ ეტაპზე ციფრული ლარის მცირე მოცულობას გამოუშვებს. მის რაოდენობას კი ცნობადობის ზრდასთან ერთად ეტაპობრივად გაზრდის. ციფრული ლარი ეროვნული ვალუტის ექვივალეტი იქნება და მას უცხოურ ვალუტებთან მიმართებით ზუსტად ისეთივე გაცვლითი კურსი ექნება როგორც ეროვნულ ვალუტას.
შეგახსენებთ, რომ ციფრული ლარის გამოშვების იდეა ეროვნულმა ბანკმა მიმდინარე წლის აპრილის ბოლოს გააჟღერა. ზუსტი თარიღი თუ როდის ექნება საქართველოს ციფრული ვალუტა ჯერჯერობით უცნობია, თუმცა სავარაუდო პერიოდად შემდეგი წელი განიხილება.
რას ნიშნავს ლარის გაციფრულება და რა პერსპექტივა აქვს ციფრულ ფულს საქართველოში?
საქართველოს ფინტექ ასოციაციის განმარტებით, ციფრული ლარი ეკონომიკის გაციფრულების წინაპირობაა. ფინტექ კომპანიები ეროვნული ბანკის ინიციატივას ციფრული ლარის შექმნაზე იწონებენ, თუმცა ამბობენ, რომ ახლო მომავალში ეს შეუძლებელი იქნება.
ციფრული ლარი ჩვენ ქვეყანაში, ერთი მხრივ, ეკონომიკის გაციფრულების წინაპირობა იქნება, მეორე მხრივ, კი, ბიძგს მისცემს ფინანსურ-ტექნოლოგიური დარგის განვითარებას, - აცხადებენ ფინტექ ასოციაციაში და ამტკიცებენ, რომ პროცესში ბევრი ტექნოლოგიური კომპანია ჩაერთვება.
შეგახსენებთ, საქართველოს ეროვნული ბანკი, ახალი ფინანსური ტექნოლოგიების გამოყენების ხელშეწყობისათვის, საგადახდო სისტემის ეფექტიანობისა და ფინანსური ჩართულობის გაუმჯობესების მიზნით, ცენტრალური ბანკის ციფრული ვალუტის (CBDC) გამოშვებას განიხილავს. მას გადახდის საშუალების სტატუსი ექნება. პროექტის ფარგლებში, ეროვნული ბანკი მზადყოფნას გამოთქვამს, ფინტექ კომპანიებთან და დაინტერესებულ ფინანსურ ინსტიტუტებთან ითანამშრომლოს.
ციფრულდება დოლარიც. აშშ-ში შემდეგი 12 თვის განმავლობაში ციფრული დოლარის 5 საპილოტე პროგრამა ჩაეშვება. ამით აშშ-ში ციფრული ვალუტის პოტენციურ გამოყენებას შეამოწმებენ.პირველ ეტაპზე საპილოტე პროგრამებს გლობალური ტექნოლოგიური კომპანია Accenture დააფინანსებს და მასში ჩაერთვებიან ფინანსური ფირმები, საცალო ვაჭრობის კომპანიები და არასამთავრობო ორგანიზაციები. მიღებულ მონაცემებს აშშ-ს ხელისფლებაში ციფრული დოლარის განვითარებისთვის გამოიყენებენ.
ციფრული ევროს გამოშვებისთვის ევროპაც ემზადება.
ავტორი: ბელა გელაშვილი
წყარო: ბიზნესპარტნიორი