„კერძო მევახშეებისგან დაზარალებულ ხალხთა რაოდენობა პანდემიის შემდეგ გაიზარდა“ - ამის შესახებ რადიო „კომერსანტის“ გადაცემაში „კომერსანტის დილა“ მშენებლობით და იპოთეკით მევახშეებისგან დაზარალებულთა გაერთიანების დამფუძნებელმა გიგა წულეისკირმა განაცხადა. იგი იმ პრობლემებზე საუბროს რომელიც კერძო მევახშესა და მსესხებელ შორის წარმოიქმნება. წულეისკირი ყვება, რომ კანონის გვერდის ავლით გამსესხებლები თვალთმაქცურ გარიგებებს მიმართეს, რასაც სესხთან საერთო არაფერი აქვს:
„სახელმწიფო რეგულაციების დაწესებამდე თანხის გამსესხებელი მსესხებლის უძრავ ქონებას იპოთეკით ტვირთავდა, იმ შემთხვევაში თუ მსესხებელი ნასესხები თანხის დაფარვას ვერ შეძლებდა, ქონება აუქციონზე გადიოდა. გამსესხებელი თავის წილს იღებდა, ხოლო მსესხებელს ქონების გაყიდვიდან აღებული თანხის 70 % რჩებოდა. ახლა უკვე პირდაპირ სისხლის სამართლის დანაშაულთან გვაქვს საქმე, თუ გამსესხებელმა მსესხებელს თანხა იგივე შეთანხმებით ასესხა. რადგან სახელმწიფომ კერძო მევახშეს ფიზიკური პირის ქონების იპოთეკით დატვირთვა აუკრძალა, მევახშეებმა თვალთმაქცურ გარიგებებს მიმართეს და მსესხებელს სრულიად განსხვავებულ ხელშეკრულებებს უფორმებენ, რასაც ნასყიდობა-გამოსყიდობის ხელშეკრულება ჰქვია. ეს არის ხელშეკრულების ფორმა, რომელსაც სესხებასთან არაფერი საერთო არ აქვს. გამსესხებელს უძრავი ქონება ვითომ, დროებით აქვს გადაფორმებული და მსესხებელს აქვს გამოსყიდვის უფლება. გამომდინარე იქიდან, რომ აღნიშნული ხელშეკრულება გამსესხებელს ქონების გადაფორმებას უზღუდავს ვთქვათ 6 თვის ვადით, ადამიანებს მიაჩნიათ, რომ ეს კარგი ბერკეტია და ამიტომ ამ ხელშეკრულებას თანხმდებიან, მაგრამ მთავარი არის ის რომ, ხელშეკრულებაში სიტყვა სესხი და პროცენტი არ წერია“, - აღნიშნა გიგა წულეისკრიმა.
გიგა წულეისკირის თქმით, შეთანხმების დროს, როდესაც მსესხებელი ეკითხება გამსესხებელს, თუ რა მოხდება თანხის ვერ დაბრუნების შემთხვევაში, კერძო მევახშე მსესხებელს სიტყვიერად ჰპირდება, რომ უძრავ ქონებას მასთან ერთად გაჰყიდის და მხოლოდ მის წილს აიღებს, სხვაობას კი დაუბრუნებს.
„გვაქვს შემთხვევები, როდესაც მევახშემ პირდაპირ სისხლის სამართლის დანაშაული ჩაიდინა და მსესხებელს გამოუცხადა, რომ არც კი იცნობდა და მისი უძრავი ქონება 6 თვის წინ შეიძინა, ასე წაურთმევიათ ადამიანებისთვის უძრავი ქონება. შემდეგ ამ ადამიანებმა მიმართეს სასამართლოს, სასამართლომ გადაამისამართა პოლიციასთან, პოლიციამ უთხრა, რომ ხელშეკრულების მიხედვით საკითხი გაწერილი იყო. ჩვენი შეხედულებით ეს პრობლემა პოლიციის, პროკურატურის და ფინანსური პოლიციის გამოსაძიებელია, იმიტომ რომ შეთანხმება იყო თვალთმაქცური, რაც ცალკე დანაშაულია. თუმცა სიტყვიერი შეთანხმება იყო, მოწმეები არსებობენ, არსებობს ჩანაწერი, რომელიც ამტკიცებს, რომ მსესხებელმა პროცენტი გადაიხადა. მას არ გაუყიდია უძრავი ქონება. როდესაც მევახშე პოლიციაში განაცახდებს, რომ მან პირის ქონება შეიძინა, სწორედ აქედანვე უნდა დაიწყოს გამოძიება. ჩვენ ასოციაციას მიაჩნია, რომ პროკურატურა ვალდებულია გამოძიება დაიწყოს, რადგან მოხდა ქონების უკანონოდ მითვისება“, - აღნიშნა გიგა წულეისკირმა.
წულეისკირმა აღნიშნა, რომ სესხებთან დაკავშირებული პრობლემა გლობალური ხასიათისაა, რადგან როდესაც ცუდი საბანკო ისტორიის ან დაბალი შემოსავლის გამო ადამიანი სესხს ვერ იღებს, მას მიკრო საფინანსო ორგანიზაციაში უწევს წასვლა, რომელიც პირს სესხს უფრო მარტივად აძლევს, მაგრამ ნაკლებ ბერკეტს უტოვებს. როდესაც მიკრო საფინანსო ორგანიზაციაც უარს ეუბნება, მსესხებელი უკვე მევახშესთან მიდის, სადაც კაბალურ პირობებს თანხმდება.
„განვითარებულ ქვეყნებში სესხის კულტურა არსებობს, უძრავი ქონებები, ავტომობილები ადამიანებს სესხით აქვთ ნაყიდი და ცხოვრობენ. განვითარებულ ქვეყნებში იმდენად დაბალი საპროცენტო განაკვეთია, რომ ადამიანი გამოტანილი სესხით თავის საცხოვრებელ პირობებს ავითარებს და ეკონომიკურად ძლიერდება, ხოლო საქართველოში ადამიანები სესხს გადარჩენისთვის იღებენ. ჩვენ ადამიანებს უძრავი ქონების გადარჩენაში დავეხმარებით, მიუხედავად იმისა, რომ მათ გაფორმებული აქვთ ნასყიდობა - გამოსყიდვის ხელშეკრულება, სასესხო ხელშეკრულების ნაცვლად, ეს გამსესხებელს არ აძლევს იმის უფლებას, რომ 100 000 ლარიანი ქონება 10 000 ლარად ჩაიგდოს ხელში. მევახშეები ადამიანს სასამართლოსკენ ამისამართებენ, სასამართლოთი დავა მომგებიანი არაა, რადგან ნაკლები ბერკეტებით სავსე ხელშეკრულება აქვთ. მთავარია ადამიანებმა პოლიციას და პროკურატურას მიმართონ“ , - აღნიშნა გიგა წულეისკირმა.
თაკო კვაჭანტირაძე