ამერიკის შეერთებული შტატები (აშშ) აპირებს იხსნას მსოფლიო ნახევარგამტარების დეფიციტისგან, რომელმაც ავტომობილების და ელექტროტექნიკის გაძვირება გამოიწვია. Reuters-ის ინფორმაციით ამერიკის მთავრობასთან ერთად, ამ საკითხს განიხილავენ მსხვილი ავტომწარმოებლები, - General Motors და Ford Motor, ასევე მაღალტექნოლოგოური გიგანტები,- Apple, GlobalFoundries, Micron, Microsoft, Samsung, TSMC, დაIntel. ბაიდენის ადმინისტრაცია ტექნიკურ და ფინანსურ მხარდაჭერას გაუწევს ამ კორპორაციებს, ისინი კი სხვადასხვა ქვეყნებში მიკროჩიპების წარმოების ტენდენციას მუდმივად დააკვირდებიან და მიღებულ ცნობებს პრეზიდენტის ადმინისტრაციას გაუზიარებენ. ჯო ბაიდენის თქმით, ქვეყანაში ჩიპების წარმოების ზრდის მიზნით, ის კონგრესისგან 37 მლრდ. დოლარის გამოყოფას მოითხოვს.
დეფიციტი 2020 წელს გამოიწვია პანდემიამ, როდესაც ასობით მილიონი ადამიანი დისტანციურ მუშაობაზე გადავიდა, რამაც პერსონალურ კომპიუტერებზე მოთხოვნა კვეთრად გაზარდა. პრობლემა წლის მეორე ნახევარში კიდევ უფრო გამწვავდა, როცა სახლში ჩაკეტილი ადამიანების მხრიდან გაიზარდა გასართობ ტექნიკაზე ( ვიდეოთამაშები, პლანშტები, ტელევიზორები და სმარტფინები) მოთხოვნა.
ვითარებაზე ასევე უარყოფითად აისახა რამდენიმე გიგანტის მონოპოლია, რომლებიც მსოფლიოში ჩიპების წარმოებას აკონტროლებს.
მერიკული Intel ნახევარგამტარებს მხოლოდ საკუთარი საჭიროებისთვის აწარმოებს, შესაბამისად, გარე მოთხოვნის დაკმაყოფილება 2 დიდ, კორეულ Samsung-ს და ტაივანურ TSMC-ს, ასევე რამდენიმე შედარებით წვრილ კომპანიას, შეუძლია.
ამ დროისთვის Intel გეგმავს 2 ახალი ქარხნის აშენებას, რომლებიც ჩიპებს არა მხოლოდ საკუთარი მოხმარებისთვის, არამედ ყველა მსურველისთვის გამოუშვებს, მაგრამ ამას დრო სჭირდება, ჩიპების შიმშილი კი მსოფილიო ეკონომიკას უკვე დღეს ახჩობს. ამის გამო 2021 წლის პირველ 2 კვარტალში, 2019 წელთან შედარებით, ავტომწარმოებლებმა 4 მლნ.-ით ნაკლები ავტომობილი გამოუშვეს. ევროპაში ავტოწარმოების კლებამ 1,7 მლნ, ჩინეთში 785 000, ჩრდილეოთ ამერიკაში 1, 2 მლნ., შეადგინა.
ჩიპების დეფიციტმა მთელი ავტომრეწველობა დააზარალა, თუმცა, ყველაზე მძიმე დარტყმა მიიღო პრემიალურმა სეგმენტმა, ესაა ტექნიუკურად რთული, ინოვაციებით აღჭურვილი თანამედროვე ავტომობილები.
ნახევარგამტარების წარმოებაზე უკიდურესად ნეგატიურად აისახა აშშ-ს და ჩინეთის სავაჭრო ომი. გვახსოვს, რომ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციამ სანქციები დაუწსეა უმსხილეს ჩინელ მწარმოებელს, Semiconductor Manufacturing International (SMIC). შედეგად, კომპანია ვერ ყიდულობს ამერიკაში აუცილებელ აღჭურვილობას, ასევე ვერ ყიდის ჩიპებს. ამერიკელ მომხმარებლებს ტაივანურ Taiwan Semiconductor Manufacturing-ზე (TSMC) გადართვა მოუწია, რამაც წარმოება-გაყიდვის ჯაჭვში სერიოზული ცვლილებები გამოიწვია.
2021 წელს მსოფლიოში ჩიპების წარმოებამ, 2019 წელთან შედარებით, 9 მლნ.-ით იკლო, რაც სხვადასხვა პროდუქციაზე, ძირითადად ელექტროტექნიკაზე და ავტომობილებზე, ფასების ზრდა გამოიწვია. ნახევარგამტარების წარმოებას დიდი დარტყმა მიაყენა პანდემიამაც, ამ დარგში შემცირდა ინვესტიციები, შესაბამისად, წარმოების არსებული დონე მზარდ მოთხოვნას ვერ აკმაყოფილებს. სიტუაცია ასევე გაართულა საკონტეინერო გადაზიდვების კრიზისმა და საზღვაო ტრანსპორტირების ტარიფების გაძვირებამ.
ცნობისთვის, მაღალტექნოლოგიური კომპანიები ჩიპებს, როგორც წესი, წინასწარ ყიდულობენ, ამიტომაც გარკვეული მარაგები აქვთ. ავტომობილების წარმოებაში კი მიკროჩიპი არაა ძირითადი ნაწილი და მას ბოლო სტადიაზე, მაქნანების აწყობამდე რამდენიმე დღით ადრე ყიდულობენ. ამიტომაც, მათ დიდი მარაგები არ გააჩნიათ და ეს პრობლემაა. შესაძლოა ჩიპი არაა მთავარი ნაწილი ავტომობილში, თუმცა მის გარეშეც მანქანა ვერ დადის. ამით აიხსნება ის, რომ ავტომრეწველობა ჩიპების დეფიციტმა განსაკუთრებით დააზარალა.
ავტორი: თენგიზ აბლოთია
ავტომობილების ბაზარი
