2021 წლის მარტში ჩინეთის ხელმძღვანელობამ ქვეყნის განვითარების 14-წლიანი გეგმა ოფიციალურად დაამტკიცა, რომლის ძირითადი არსია შიდა მოხმარების სტიმულირება და ტექნოლოგიური დამოუკიდებლობის მიღწევა.
თუმცა, ამ დოკუმენტზე ჯერ მელანი არ გამშრალა და პეკინი თავისივე სტრატეგიას თავად არღვევს იმით, რომ მნიშვნელოვან სავაჭრო პარტნიორებთან ურთიერთობებს იფუჭებს.
კერძოდ, ჩინეთი რამდენიმე ბრიტანელი და კანადელი პოლიტიკოსის, ასევე ევროპის რამდენიმე კვლევითი ინსტიტუტის წინაამღდეგ სანქციები შემოიღო. რა თმა უნდა, ეს საპასუხო ნაბიჯი იყო - ევროკავშირმა, ბრიტანეთმა, და კანადამ შემოიღეს სანქციები რამდენიმე ჩინელი მაღალჩინოსნის წინაამღდეგ, რომლებსაც უიგური უმცირესობის უფლებების დარღვევა ბრალდება.
თავისთავად უიგურების წინაამღდეგ რეპრესიები მსოფლიოსთვის ახალი მოვლენა არაა, თუმცა, ამჯერად ტრადიციულ ბრალდებებს დაემატა ინფორმაცია, რომ ბამბის მოპოვებაზე უიგურების იძულებითი შრომა გამოყენება.
ჩინეთი ამ ბრალდებებმა აღაშფოთა, და პეკინი ამტკიცებს, რომ ეს ყველაფერი პოლიტიკურად მოტივირებული ტყუილია. მარგამ ასეთი რეაგირება - მცდარია, რადგანაც ბოლო წლებში ევროპა, ბრიტანეთი, და კანადა ჩინეთს და შტატებს შორის დაპირისპირებაში ნეიტრალურ პოზიციას ინარჩუნებდნენ.
პეკინს შტატებთან ეკონომიკური თანამშრომლობის შეწყვეტის ფუფუნება აქვს - ეს მას ძალიან ძვირი დაუჯდება, თუმცა, მაინც შესაძლებელია. მაგრამ მსოფლიოს დანარჩენ მსხვილ ეკონომიკებთან ურთიერთობების გაწყვეტა ჩინეთსაც კი არ შეუძლია.
ევროკავშირს და ჩინეთს შორის საინვესტიციო ხელშეკრულების გაფორმება კითხვის ქვეშ დადგა. დოკუმენტი ევროპარლამენტმა უნდა დაამტკიცოს, მაგრამ ჩინური სანქციების გამო პროტესტის ნიშნად, ამ საკითხის განხილვა გადაიდო.
პეკინის მხრიდან კიდევ უფრო დაუფიქრებელი საქციელია თავდასხმა კერძო კომპანიებზე - მაგალითად, H&M -ზე, რომელმაც განაცხადა, რომ უიგურებით დასახლებულ სიანგანის რეგიონში წარმოებულ ბამბას თავის ქარხნებში არ გამოიყენებს - ისევ მონურ შრომასთან დაკავშირებული ბრალდებების გამო.
H&M-ი ბოიკოტს ისეთი მსხვილი ბრენდები შეუერთდნან, როგორც Nike, New Balance და Burberry.
ამის საპასუხოდ, ჩინურმა სავაჭრო პლატფორმებმა მათი პროდუქციის გაყიდვაზე უარი განაცხადეს. როგორც ჩანს, პეკინი დარწმუნებულია, რომ დაშინების ტაქტიკა წარმატებული იქნება, მით უმეტეს მაშინ, როდესაც ასეთი უზარმაზარი და სწრაფად ზრდადი ბაზრის დაკარგვა არავის სურს. მართლაც, H&M-მა უკვე გამოაქვეყნა შემრიგებლური განცხადება, რომელშიც ნათქვამია, რომ კომპანიას ჩინელ პარტნიორებთან ნდობის აღდგენა სურს.
თუმცა, შესაძლოა პეკინს ზედმეტი მოსდის - ისევე, როგორც დასავლურ კორპორაციებს ჩინური ბაზარი სჭირდებათ, ასევე ჩინეთისთვის მათგან რესურსების მიღებაა აუცილებელი . ეს ურთიერთდამოკიდებული თანამშრომლობაა.
მეტიც, ჩინური ბაზარი რა თქმა უნდა დიდია, თუმცა, მსხვილი კორპორაციებისთვის დასავლეთში მათ რეპუტაცია უფრო მნიშვნელოვანია - თუ საუბარია კონკრეტულად
H&M-ზე, მისი გასაღების ძირითადი ბაზრებია შტატები და გერმანია, ხოლო ჩინეთზე გაყიდვების მხოლოდ 5% მოდის.
ერთო სიტყვით, H&M ჩინური ბაზრის დაკარგვის ფუფუნება აქვს, მაგრამ 621 ჩინურ კომპანიას, რომელიც შვედურ გიგანტთან თანამშრომლობს - ნამდვილად არა.
უფრო ფართო გაგებით, დასავლური კორპორაციებს მხრიდან პეკინის მიმართ ნდობის დაკარგვამ, შესაძლოა ჩინეთში მათი ქარხნებს დახურვა, და უმუშევრობის ზრდა გამოიწვიოს
ჩინეთს საკუთარი კურსის შეცვლისთვის ჯერ დრო აქვს. პეკინი დღეს დარწმუნებულია, რომ ევროვას ჩინეთსგან ეკონომიკური იზოლირების შესაძლებლობა არ გააჩნია.
ჩინელებს უნდა ახსოვდეთ, რომ იგივეს შტატებზეც ფიქრობდნენ, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ ისინი ცდებოდნენ. შესაძლოა ახლაც ცდებიან.
განსხვავება მხოლოდ იმაშია, რომ ამჯერად პეკინს შეცდომის ფუფუნება არა აქვს.
Project _syndicate.org
თენგიზ აბლოთია