უძრავი ქონების საკონსულტაციო კომპანია Cushman & Wakefield-ი მესამე კვარტლის მდგომარეობით, სავაჭრო და საოფისე სექტორების შესახებ მიმოხილვას აქვეყნებს.
ორგანიზაციის ანგარიშის თანახმად, მესამე კვარტლაში ამ სფეროში გააქტიურება შეინიშნებოდა, რაც სავაჭრო ცენტრების გახსნას უკავშირდებოდა, თუმცა არაერთმა ბრენდმა ქართული ბაზრიდან გასვლის გადაწყვეტილება მიიღო, მათ შორისაა Banana Republic-ი; Yargici; და Promod-ი. ხოლო ბაზარზე მხოლოდ ერთიბრენდი Ipekyol შემოვიდა. Cushman & Wakefield-ი აღნიშნულია, რომ ზაფხულის განმავლობაში რითეილერები ძირითადად წინა სეზონის კოლექციით ვაჭრობდნენ.
მიმოხილვის თანახმად, სავაჭრო ცენტრებში არსებულ მაღაზიებზე მეტად ქალაქის მთავარ ქუჩებზე - ჭავჭავაძესა და პეკინის გამზირებზე არსებული ბუტიკები და პატარა ზომის მაღაზიები დაზარალდნენ, რომელთა დიდი ნაწილიც დაიხურა. თუმცა აღსანიშნავია, რომ რუსთაველის გამზირზე, ჯერჯერობით, მოიჯარეების დიდი ნაწილი კვლავ ინარჩუნებს ობიექტებს.
გარდა ამისა, მესამე კვარტლაში A კლასის ბიზნეს ცენტრებში გასაქირავებელი ფართის საშუალოდ 37% იყო ვაკანტური, B კლასის ბიზნეს ცენტრებში კი, ეს მაჩვენებელი 34%-ს შეადგენდა. თუმცა, საოფისე ფართების ვაკანტურობის დონის ზრდის მიუხედავად ოპერატორებმა ქირავნობის ფასების საგრძნობი კორექტირება არ მოახდინეს და პირიქით გაზარდეს კიდეც.
ორგანიზაციის მიმოხილვით, თბილისის ბიზნეს ცენტრების საოფისე კომერციული ფართების მოცულობა 35,000 კვადრატულ მეტრამდეა. საშუალო ქირის მოცულობა ერთ კვადრატულ მეტრზე კი თვეში 20 დოლარზე მეტია.
რაც შეეხება სასტუმრო სექტორს, Covid-19 უარყოფითად აისახა ვიზიტორთა რაოდენობაზე ქვეყანაში, ხოლო ტურისტების არარსებობამ გააუარესა სასტუმროს დატვირთვა.თუმცა მიმოხილვის მიხედვით, მესამე კვარტალში ტურიზმისა და მასპინძლობის ინდუსტრია უკეთეს მდგომარეობაში აღმოჩნდა წინა თვეებთან შედარებით. ქვეყანაში გაუმჯობესდა ეპიდემიოლოგიური მდგომარეობა, გარდა ამისა, მაღალი ტურისტულ სეზონის პერიოდი იყო, შედეგად, ზოგიერთმა სასტუმრო, რომელიც საკარანტინო ფუნქციას ასრულებდა, კვლავ გაიხსნა. ხალხმა დაიწყო შვებულებაში წასვლა. რკინიგზით მგზავრობამ განაახლა და კიდევ უფრო გაიზარდა შიდა მგზავრობა.
აღსანიშნავია, რომ მაღალი დამატებითი ხარჯებისა და ნაკლები შემოსავლის გამო, ბევრ სასტუმროს მოუწია თანამშრომელთა რაოდენობის შემცირება და ნაწილობრივ დახურვა. აღსანიშნავია, რომ სასტუმროების უმეტესობა, რომლებიც მუშაობდნენ მესამე კვარტალში, მდებარეობს საქართველოს პოპულარულ ზღვისპირა და მთის კურორტებზე, სადაც არდადეგებს ატარებს ადგილობრივი ტურისტების უმრავლესობა. თბილისში სასტუმროების უმეტესობა კვლავ დაკეტილი .
Cushman & Wakefield Georgia-ს საკონსულტაციო დეპარტამენტის ხელმძღვანელი თეკლა იაშაღაშვილი ამბობს, რომ მესამე კვარტალი შედარებით გამოცოცხლებისპერიოდი იყო, რადგან ის პირველ და მეორე ლოკდაუნს შორის აღმოჩნდა, ამიტომ შედარებით შეინიშნებოდა ძვრები.
„მესამე კვარტალი იყო ის პერიოდი, რომელიც აღმოჩნდა პირველ და მეორე ლოკდაუნს შორის. ამ პერიოდში მოიხსნა შეზღუდვები, აღდგა საქალაქთაშორისო მიმოსვლა, გაიხსნა სასტუმროები და სავაჭრო ცენტრები, ამიტომ უძრავი ზონების ბაზარზე რაღაც ტიპის აღდგენა შეინიშნებოდა, თუმცა ეს არ იყო ერთგვაროვანი. მაგალითად მოთხოვნა გაიზარდა კახეთის და აჭარის სასტუმროებზე, მათ შორის კვირის დღეებში. თუმცა თბილისის სასტუმროებისთვის ფაქტიურად ჩავარდნილი წელია.
სავაჭრო სექტორის თვალსაზრისით, აღსანიშნავია, რომ ჭავჭავაძის და პეკინის გამზირზე არსებულმა მაღაზიებმა უფრო მეტად იზარალეს, ვიდრე სავაჭრო ცენტრებში არსებულებმა და ასევე რუსთაველის გამზირზე. საინტერესოა რომ რაც უფრო იზრდება ფართების ვაკანტურობის მაჩვენებელი, მით უფრო იზრდება ფასები. კერძო მესაკუთრეებს არ სურთ ფასის დაწევა თუმცა გრძელვადიან პერიოდში აუცილებლად დაიწევს. ამ გამზირებზე ფასები 35-დან 45 დოლარამდე მერყეობს.
საოფისე სექტორის მიმართულებით მკვეთრი ცვლილება არ გვაქვს, თუმცა გრძელვადიან პერიოდში სავარაუდოდ გაიზრდება ვაკანტურობა. მესამე კვარტლაში A კლასის ბიზნეს ცენტრებში გასაქირავებელი ფართის საშუალოდ 37% იყო ვაკანტური, B კლასის ბიზნეს ცენტრებში კი, ეს მაჩვენებელი 34%-ს შეადგენდა.
ჩვენი შეფასებით 2021 წელი შეიძლება არ იქნას ის წელი როდესაც ბაზარი დაუბრუნდება 2019 წლის ნიშნულს“, - განმარტავს თეკლა იაშაღაშვილი.