დიდი ბრიტანეთი ახალი კრიზისის წინაშეა – ევროკავშირიდან ხმაურით გასულ გაერთიანებულ სამეფოში პერსონალის მწვავე დეფიციტია. ბიზნესი კადრებს უშედეგოდ ეძებს.

ბრიტანეთის სავაჭრო პალატის ბოლო კვლევით, 10-დან 9 კომპანია, ხელფასის ზრდის დაპირების მიუხედავად, თანამშრომლების დაქირავებას ვერ ახერხებს. ყველაზე მეტი თანამშრომელი კვებისა და სტუმარმასპინძლობის სექტორებს სჭირდება. პერსონალის დაქირავების პრობლემაზე კომპანიების 92%-მა განაცხადა.

სამუშაო ძალის დეფიციტი შეიქმნა ტრანსპორტირების, სოფლის ​მეურნეობის, საბანკო და საცალო ვაჭრობის სექტორებშიც. სამეფოში საწვავის მწვავე კრიზისია. მედია ავტოგასამართ სადგურებზე მრავალსაათიან რიგებსა და მაღაზიებში დაცარიელებულ თაროებზე წერდა. სატვირთო გადაზიდვების ორგანიზაციის – Freight UK-ის მონაცემებით, ამ დროისთვის ბრიტანეთს 90 000 მძღოლის დეფიციტი აქვს. ამ ვაკანსიას აქამდე აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების მოქალაქეები ავსებდნენ.

მთავრობა ირწმუნება, რომ Brexit არაფერ შუაშია და კრიზისი პანდემიის შემდეგ ეკონომიკის აღდგენის თანმდევია. თუმცა, პროცესები პრემიერ–მინისტრ ბორის ჯონსონს ევროკავშირთან საემიგრაციო პოლიტიკის გადახედვას აიძულებს.

„Brexit-მა, გლობალური მიწოდების ჯაჭვის პრობლემებმა და COVID-19-ის გრძელმა კუდმა შექმნა შესანიშნავი ქარიშხალი გაერთიანებული სამეფოს ბიზნესისთვის“, – ამბობს საკონსულტაციო კომპანია BDO–ს პარტნიორი ედ დვანი.

ევროკავშირის დატოვება რომ დიდ ბრიტანეთს პრობლემას შეუქმნიდა, წინასწარი შეფასებებიც ცხადყოფდა. როგორია Brexit-ის გავლენა რიცხვებში, რთული სათქმელია. სხვადასხვა შეფასებით, 2030 წლისთვის ბრიტანეთის ეკონომიკის ზომა 1.2-3.5%-ით ნაკლები იქნება, ვიდრე ევროკავშირში დარჩენის შემთხვევაში იქნებოდა.  2020 წელს ქვეყნის მშპ-ის ვარდნამ 9.9% შეადგინა. მშპ $320 მილიარდით, 2.81 ტრილიონამდე შემცირდა (22 ოქტომბრის გაცვლითი კურსით). 

2020 წელს Brexit-ს COVID პანდემია დაერთო, რამაც პრობლემები არა მხოლოდ გაერთიანებულ სამეფოს, არამედ თითქმის ყველა ქვეყანას შეუქმნა. ახლა იმის გაყოფა, თუ რა არის Brexit-ის გავლენა და რა პანდემიის, რთულია.  

„პანდემიამ მიწოდების ჯაჭვზე ყველა ქვეყანაში მოახდინა გავლენა, მაგრამ არსად ასე მწვავედ არ წარმოქმნილა პრობლემა, როგორც ეს დიდ ბრიტანეთში მოხდა. არა იმიტომ რომ პროდუქციის მიღების პრობლემა გაჩნდა, არამედ იმიტომ, რომ არ ჰყავთ საჭირო კადრები. Brexit-ის მომხრეები იმიგრაციას ერთ-ერთ მთავარ პრობლემად ასახელებდნენ. ისინი ამბობდნენ, რომ უცხო ქვეყნებიდან შემოსული პირები მათ სამუშაო ადგილებს იკავებდნენ. სინამდვილეში აღმოჩნდა, რომ უცხოელები დასაქმებულები იყვნენ იმ სამუშაოზე, სადაც მუშაობა ბრიტანელებს არ სურდათ, ან იქ, სადაც კვალიფიციური კადრების დეფიციტი იყო“, – ამბობს რონდელის ფონდის უფროსი მკვლევარი გიორგი ბადრიძე.

ევროკავშირში ყოფნის დროს ღია საზღვრები ნისლიან ალბიონს აღმოსავლეთ თუ სამხრეთ ევროპელებისთვის მიმზიდველ სამუშაო ადგილად აქცევდა. სწორედ ამიტომ ქვეყანაში ყოველწლიურად რამდენიმე ასეული ათასი არარეზიდენტი ჩადიოდა. 2021 წლის ივნისი-აგვისტოს პერიოდში ბიზნესმა 1 მილიონი ვაკანსია გამოაცხადა. ამ ვაკანსიების ნაწილს სწორედ იმიგრანტები ავსებდნენ. 

პერსონალის მზარდი დეფიციტის ფონზე გაერთიანებული სამეფოს მთავრობა იძულებულია ვიზების გაცემა დააჩქაროს, თუმცა, პრემიერ ჯონსონს მოუხდა აღიარება, რომ დროებითი ვიზის აღების მსურველი არც ისე ბევრია.

„როდესაც ჩვენ აქ ვსაუბრობთ, ახლა ბორის ჯონსონი დაკავებულია ვიზების გაცემით. ევროკავშირში ყოფნისას მიმზიდველი იყო მუშახელისთვის ბრიტანეთში სამუშაოდ ჩასვლა. ისინი არ იყვნენ დროში შეზღუდულები. ახლა მოკლევადიანი ვიზებით შესვლა ქვეყანაში მათთვის მიმზიდველი აღარ არის“, – განმარტავს გიორგი ბადრიძე.

სამეფოს სურვილი, სწრაფად გააფორმოს ახალი თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებები, მოკლევადიან პერიოდში ვერ მიიღწევა. ასეთი ტიპის დოკუმენტების მომზადება-გაფორმებას წლები სჭირდება. თანაც, როდესაც ხელშეკრულების ერთი მხარე ევროკავშირია 500-მილიონიანი ბაზრით, მას ბევრად მიმზიდველი პირობით შეუძლია შეთანხმების დადება, ვიდრე ცალკეულ ქვეყანას, თუნდაც 63-მილიონიან დიდ ბრიტანეთს.

„ბრიტანეთი ვერ შეძლებს მოკლე ვადაში მიწოდების ჯაჭვების აღდგენასა და ევროკავშირიდან გასვლით მიღებული დანაკლისის შევსებას ახალი თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებებით, იქნება ეს ჩინეთი, ინდოეთი, თუ სხვა ქვეყანა. ამ პროცესს 10-წლიანი პერიოდი დასჭირდება. მას მოუწევს პოლიტიკური ფასის გადახდაც. ყველა ქვეყანა მოითხოვს მუშახელისთვის სამუშაო კვოტას. პოლიტიკური და სუვერენიტეტის დაბრუნების მოტივით ევროკავშირის დატოვებით, ბრიტანეთში უარი თქვეს ეკონომიკურ სარგებელზე“, – ამბობს გიორგი ბადრიძე.

რა ელის ბრიტანეთს, ამას დიდწილად კრიზისზე მთავრობის საპასუხო ნაბიჯები განსაზღვრავს. ექსპერტები ამბობენ, რომ უცხოელების დაქირავება ეწინააღმდეგება თავად Brexit-ის კონცეფციას – იმას, რამაც ჯონსონი ხელისუფლების სათავეში მოიყვანა. იმიგრანტების მიერ დაბალანაზღაურებადი სამუშაო ადგილების ხელახლა შევსების უფლება ნიშნავს მომავალ არჩევნებზე Brexit-ის მომხრეთა ხმების დაკარგვას. თუმცა, არის მეორე მხარეც – მოსახლეობას საწვავი, სავსე მაღაზიები და ეკონომიკური განვითარება სჭირდება. 

წყარო: Business Feed