გლობალური ეკონომიკისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნედლეული - დიდ განსაცდელშია. მარტში, სულ რაღაც 11 დღეში ნავთობი 50-დან 20 დოლარამდე გაიაფდა და ამით ბაზარი ცუდ მდგომარეობაში აღმოჩნდა.
კორონავირუსი სწრაფი ტემპებით ვრცელდებოდა, რასაც ყველაფერზე მოთხოვნის შემცირება მოჰყვა, მათ შორის დიზელსა და საავიაციო ბენზინზე.
აპრილში ნავთობმა ახალი დარტყმა მიიღო, მოხმარება მესამედით შემცირდა, რადგან მსოფლიო ღრმა რეცესიაში შევიდა. ნავთობი იმდენად ბევრი აღმოჩნდა, რომ საცავები გადაივსო. ამის შემდეგ წარმოუდგენელი რამ მოხდა - 20 აპრილიდან ნავთობის ფასი ნულს ქვემოთ ჩამოვიდა და მწარმოებლები იქეთ უხდიდნენ ფულს მყიდველებს უსარგებლო ნავთობის გასაღებისთვის.
მაისში ვითარება შედარებით გაუმჯობესდა და ერთი შეხედვით, ყველაზე მძიმე პერიოდი დასრულდა. ქვეყნებმა შეზღუდვების მოხსნა დაიწყებს, ჩინეთში და გერმანიაში კი გზებზე ისევ საცობები გაჩნდა. ამ ყველაფრის პარალელურად საუდის არაბეთმა, რუსეთმა და შტატებმა ნავთობის მოპოვება უპრეცედენტოდ შეამცირეს, რამაც ბაზარზე ჭარბი ნავთობის მიწოდების პროცესი შეამცირა. შესაბამისად, ფასების ზრდაც დაიწყო და 1 ბარელის ღირებულება 30 დოლარს გაუტოლდა.
თუმცა, ვარდნა იმდენად ღრმა იყო, რომ აღდგენის პროცესი მძიმე და ხანგძლივი იქნება. ბევრი ექსპერტი კი მიიჩნევს, რომ ნავთობის ფასი კრიზისამდელ დონეს არასდროს დაბრუნდება.
გადავხედოთ მნიშვნელოვან მონაცემებს:
- 37,6 დოლარი - 20 აპრილს WTI- ის ნავთობის თითო ბარელზე ზარალი 37,6 დოლარი იყო.
- 29 მლნ. ბარელი დღე-ღამეში - ეს არის აპრილში ნავთობის მოხმარების შემცირების მაჩვენებელი.
- 57% - სწორედ 57% -ით შემცირდა ფიკალის ნავთობის მოპოვება შტატებში 2020 წლის 8 მაისის მდგომარეობით.
რატომ არის ეს მნიშვნელოვანი?
სანავთობო ბაზარი გლობალური ეკონომიკის ყველა დარგისთვისაა მნიშვნელოვანი. ფასების ვარდნამ ნავთობმომპოვებელი ქვეყნების ბიუჯეტებს იმდენად ძლიერი დარტყმა მიაყენა, რომ აპრილში OPEC-ის სხდომაზე გადაწყვეტილება მიიღეს ნავთობის მოპოვება მნიშვნელოვანად შეემცირებინათ.
საქმეში დონალდ ტრამპიც ჩაერთო, რომელმაც რუსეთს და საუდის არაბეთს საფასო ომის შეწყვეტა მოსთხოვა - ეს გაჭიანურებული კამათი შტატებში ნავთობბიზნესში ათასობით დასაქმებულ ადამიანს უმუშევრობით ემუქრებოდა.
ეს იყო ახალი ეპოქის მოსვლის მაჩვენებელი - ამერიკა, რომელსაც დიდი ხანია თავისუფალი ბაზრის სწამს, მოულოდნელად ნავთობმოპოვების შემცირებაზე დაფიქრდა. დასაწყისში დონალს ტრამპი იაფ ნავთობს და ბენზინს აქებდა, თუმცა, შემდეგ მომპოვებლებს ნავთობზე ფასების მომატება ფაქტიურად პირდაპირ უბრძანა.
2020-2021 წლებში აღმავლობა ძალიან დაბალი ნიშნულიდან დაიწყება, ენერგეტიკულ დარგს ურთულესი პერიოდი, ხოლო ბრიტანეთის ეკონომიკას 300 წლის მანძილზე ყველაზე ღრმა ვარდნა ელის. ძალიან დაზარალებულ ავიაკომპანიებს სწრაფი აღდგენის იმედი არ უნდა ჰქონდეთ, რადგან მოთხოვნა მაინც დაბალი იქნება.
და ბოლოს, შეზღუდვების შერბილების ფონზე არაა გამორიცხული, რომ კორონავირუსმა კაცობრიობას მეორედ და კიდევ უფრო ძლიერად შეუტიოს - მაშინ გასული 2 თვის კოშმარი კიდევ ერთხელ გამეორდება.
წყარო: Bloomberg.com
მოამზადა თენგიზ აბლოთიამ
ნავთობი
