საქართველოს მეცხრე მოწვევის პარლამენტს უფლებამოსილების ვადა 31 ოქტომბერს ეწურება. ოთხი წლის წინ, 2016 წელს წინა საპარლამენტო არჩევნების დროს, ფრაქცია „ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველო“ მოსახლეობას სოციალური კეთილდღეობას და სწრაფ განვითარებას დაპირდა. თუმცა, მმართველობიდან ოთხი წლის შემდეგ მოსახლეობა შიმშილობის ზღვარზეა, საქართველოში ფასების საერთო დონე კი რეკორდულად იზრდება.
„კომერსანტის“ მკითხველი უკვე გაეცნო თითქმის ყველა დეპუტატის პოზიციას, თუ რა გააკეთეს მმართველი პარტიის პარლამენტარებმა მთავარი დანაპირების - „კეთილდღეობისა და სწრაფი განვითარების“ სისრულეში მოსაყვანად. მათი უმეტესობა საუბრობს იმაზე, რომ მთავარი ობიექტური მიზეზი, რატომაც სწრაფად განვითარებული სახელმწიფო ვერ მივიღეთ, გლობალური პანდემიაა. ბევრი ამბობს, რომ პროცესი კიდევ მეტ დროს მოითხოვს, ბევრმა მათგანმა კი აღნიშნა, რომ ყველაფერი ისე იყო, როგორც დანაპირებშია გაჟღერებული.
ამჯერად „კომერსანტი“ ბიზნესმენების მოსაზრებით დაინტერესდა, თუ როგორ აისახა მმართველი გუნდის მიერ გადადგმული ნაბიჯები ბიზნესგარემოსა და მოქალაქეებზე. მიიღო თუ არა ბიზნესმა „კეთილდღეობა და სწრაფი განვითარება“?
„ბოლო პერიოდის განმავლობაში ისეთ გრანდიოზულ საინვესტიციო პროექტებს ვერ ვიხსნებ. მით უმეტეს პანდემიის პერიოდში - მესმის, რომ ინვესტიციების გაკეთება ძალიან რთულია, თუმცა მანამდე იყო სამი წელი და სამი წლის განმავლობაში, რაღაც განსაკუთრებული ვერ ვნახეთ, ვერც რადიკალური ცვლილებები, ვერც სასამართლო მიმართულებით. ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ქვეყანაში ერთპარტიული მმართველობა დასრულდეს და მრავალპარტიული პარლამენტი იყოს. შეიქმნას კოალიციური მთავრობა და უფრო მეტად იქნებიან საქმის კეთებაზე ორიენტირებული,“ - განმარტავს საქართველოს დისტრიბუტორთა ასოციაციის ხელმძღვანელი ივა ჭყონია „კომერსანტთან“ „ქართული ოცნების“ გავლილი 4 წლიანი საქმიანობის შეფასებისას.
ბიზნესმენი მთავარ აქცენტს ლარის სავალალო მდგომარეობაზე აკეთებს, რამაც მისი თქმით, ფაქტობრივად ყველა დარგის თუ საზოგადოების დღევანდელი მძიმე რეალობა განაპირობა.
„ლარი და ინფლაციის მაჩვენებლი განსაზღვრავს ქვეყანაში კეთილდღეობას და ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებას. საბოლოო ჯამში, ყველაფრის განმსაზღვრელი არის ეროვნული ვალუტის კურსი. ნახეთ რამდენად მძიმე ვითარებაშია ლარი, რამდენად მაღალია ინფლაცია. ერთია, რას საუბრობენ პოლიტიკური პარტიები, იგივე სამთავრობო ხელისუფლება და მეორეა ფაქტები - რა რეალობაშიც დღეს ვართ. ჯერჯერობით არჩევნები ვერაფერს მოიტანს და მინიმუმ ნახევარი წლის განმავლობაშიც არაფერი იქნება, რა ცვლილებებიც არ უნდა მოხდეს. ახლა მთავარია მშვიდობით ჩაიაროს არჩევნებმა,“- განმარტავს ბიზნესმენი.
„ჩვენ რესურსებიდან გამომდინარე, 5 პროცენტზე მეტ ეკონომიკურ ზრდას ვერ დავგეგმავდით. მეტი შეიძლებოდა, თუ ნაკლები შეიძლებოდა სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი,“ - ამბობს კომპანია „ნატახტარის“ კორპორატიულ საქმეთა დირექტორი, ნიკოლოზ ხუნძაკიშვილი.
ბიზნესმენი მმართველი გუნდის საქმიანობის შეფასებისას მხოლოდ ეკონომიკური მაჩვენებლებზე ხაზგასმით შემოიფარგლება და აღნიშნავს რომ 5 პროცენტიანი ზრდა ნორმალური შედეგია, თუმცა მომდევნო ორი წლის მანძილზე ბიზნესს პოზიტიური მოლოდინები არ აქვს.
„2019 წლამდე ეკონომიკაში ზრდის ტენდენცია იყო - საშუალოდ 5%, რაც შეიძლება არ იყოს ჩვენთვის სასურველი, თუმცა რეგიონულ ჭრილში მისაღებია. რთულია ეკონომიკაზე და კეთილდღეობაზე კომპეტენტური ანალიზი - რომელიმე ქვეყნის ეკონომიკა როცა არის პატარა, მისი 10% - იანი ზრდა, პატარა ეკონომიკისთვის არის ძალიან დაბალი ციფრი. როდესაც დიდი ეკონომიკების ზრდა 2%-ია ეს აბსოლუტურად კარგი ციფრია იმიტომ, რომ ის დიდი ციფრით იზრდება.
პერიოდულად ტარდება ბიზნესის განწყობის ინდექსი, ბიზნესს პოზიტიური მოლოდინი არც 2021 წელს და არც 2022 წელს აქვს - ეს არის ყველაზე მძიმე წლები, რაც კოვიდის ფონზე გვექნება. ეს ჩემი მოლოდინი არ არის, ეს არის ზოგადად ბიზნესის Confidence index-ით დათვლილი. ჩვენ არ ვიცით, რა მოლოდინი უნდა გვქონდეს, რადგან ფრონტის ხაზი მედიცინაზე გადის და არა ეკონომიკაზე. სანამ ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული ეს პრობლემა არ მოგვარდება, ძალიან ძნელია არჩევნების შემდგომი პერიოდის პროგნოზირება. მინდა, რომ საქართველოს შიდა ეროვნული პროდუქტი იყოს ირლანდიის დონეზე, 10-ჯერ უფრო მეტი ვიდრე გვაქვს, ესაა ჩემი სურვილი - თუმცა რეალობაც გასათვალისწინებელია,“ - ამბობს ნიკოლოზ ხუნძაკიშვილი.
KTW Group-ის დამფუძნებელს ზურაბ ჩხაიძეს მიაჩნია, რომ ბიზნესისთვის გარემო მოწესრიგებულია და ის ბიზნესმენი ვინც ამას არ იყენებს და სახელმწიფოს დახმარებას უმოქმედო მდგომარეობაში ელოდება, უბრალოდ სახელმწიფოს მტერია.
„რაც დაანონსდა, რა დაპირებაც იყო თავის დროზე მმართველი გუნდისგან, იმაზე მეტი გაუკეთა სახელმწიფომ ბიზნესს. ვისაც არ უნდა, რომ ეს ყველაფერი გაიგოს, ის უბრალოდ ზარმაცია, ეზარება შრომა და ასეთ ხალხს სამწუხაროდ პირი აქვს ღია და სთხოვს სახელმწიფოს მარჩინეო,“ - ასე აფასებს კომპანია „კახური ტრადიციული მეღვინეობის“ დამფუძნებელი ზურაბ ჩხაიძე მმართველი გუნდის ბოლო 8 წლიან საქმიანობას ბიზნეს-გარემოსთვის.
„ჩემი ბიზნეს-საქმიანობის მანძილზე, დაწყებული შევარდნაძე-გამსახურდია-დან მახსოვს, ბიზნესის წართმევის პოლიტიკა, ხოლო 2012 წლიდან დახმარების მეტი სახელმწიფოს არაფერი გაუკეთებია, რაც გამოიხატება სხვადასხვა პროგრამებში - ეს იყო სოფლის მეურნეობის განვითარების პროგრამა, „უმასპინძლე საქართველოს“, " აწარმოე საქართველოში "," დანერგე მომავალი" - რაც პირდაპირ ბიზნესზეა მორგებული. 4 წელიწადში გაკეთდა შეუძლებელი, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ რეგიონში და მთელ მსოფლიოში ბოლო პერიოდში კრიზისული სიტუაცია იყო. მე ვფიქრობ, რომ ვისაც ბიზნესის სურვილი, ნიჭი და მონდომება ჰქონდა, ამ ხალხს და ამ კომპანიებს საკმაოდ წარმატებული ბიზნესი აქვს დღეს. ძირითადად ისინი მუშაობენ სოფლის მეურნეობის მიმართულებით. სოფლის მეურნეობა არის რამდენიმე წელზე მორგებული განვითარება, როცა მრავალწლოვან კულტურაზე გვაქვს გათვლა. მაგალითად, კახეთში ერთ-ერთ სოფელში, ჯერ მხოლოდ წელს, „დაიბადა“ 11 მილიონერი, ეს არის ატმის ჩამბარებელი და გადამამუშავებელი კომპანია, ეს არის რეალობა,“ - ამბობს ბიზნესმენი.