საქართველოში ორნიშნა ინფლაციის ერთ-ერთი გამომწვევი მიზეზი საწვავის გაძვირებაა, რამაც მგზავრობის გარდა კიდევ ძალიან ბევრი პროდუქტის ფასზე მოახდინა გავლენა. აგვისტოში გასული წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, ბენზინი 52%-ით და დიზელი 44%-ით გაძვირდა. სამომხმარებლო კალათაში შესული 305 დასახელების პროდუქტიდან გაძვირების მხრივ ბენზინმა მე-11 და დიზელმა მე-13 ადგილი დაიკავა. ათეულში მოსახვედრად ბენზინს ლურსმანზე ფასის 53%-ით ზრდამ შეუშალა ხელი. ბრენდირებული 5 ავტოგასამართი სადგურიდან ბოლო პერიოდში ფასები მხოლოდ ერთმა - სოკარმა შეამცირა.

ნავთობპროდუქტების იმპორტიორთა კავშირის თავმჯდომარის ვანო მთვრალაშვილის განმარტებით, სოკარის გადაწყვეტილება უფრო ბრენდის პოლიტიკას უკავშირდება, ვიდრე იაფ აზერბაიჯანულ საწვავს. როგორც მან Commersant-თან საუბრისას აღნიშნა, სოკარს აზერბაიჯანიდან მხოლოდ EURO 4-ის სტანდარტის დიზელის საწვავი შემოაქვს, EURO 5-ის დიზელისა და ბენზინის იმპორტს კი ისიც ევროპიდან ახორციელებს.

მთვრალაშვილის განმარტებით, სიძვირის მთავარი მიზეზი პლატსის ფასია, სადაც ტონა ბენზინის ღირებულება პანდემიამდელ პერიოდს $100-ით აღემატება და $743-ს აღწევს, რაც, თავის მხრივ, იმითაა გამოწვეული, რომ გლობალური მოთხოვნა მიწოდებაზე უფრო სწრაფად აღდგა. ამის გამო უახლოეს პერიოდში ფასის ზრდის ალბათობა უფრო მეტია, ვიდრე კლების.

ბოლო 4 თვეში ლარი 10%-ით გამყარდა, რაც ბენზინის ფასის ზრდის შესაჩერებლად საკმარისი არ აღმოჩნდა. თუ მაისის პირველ რიცხვებში რეგულარის ტიპის ბენზინი საშუალოდ 2.85 ლარი ღირდა, ახლა 3.03 ღირს, პრემიუმის ღირებულება 2.95-დან 3.17-მდე გაიზარდა, სუპერის 3.02-დან 3.25-მდე, დიზელის 2.85-დან 2.97-მდე. 1.44-ზე უცვლელად მხოლოდ გაზის ფასი შენარჩუნდა.

პანდემია არ დასრულებულა, მაგრამ საქართველოში საწვავის იმპორტი გასული წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით 4%-ით, 2019 წელთან შედარებით კი 10%-ით გაიზარდა. 2020 წელს რეალური მოხმარება შემცირდა, თუმცა დაბალი ფასის პირობებში კომპანიებმა ჭარბი ბენზინი მარაგების შესავსებად შეიძინეს.
თუ იმპორტს დოლარებში დავითვლით, 2020 წლის იანვარ-ივლისში მასზე $279 მლნ დაიხარჯა, ხოლო წელს $126 მლნ-ით მეტი - $405 მლნ, რაც 45%-იან ზრდას ნიშნავს.

იმ შემთხვევაში, თუ წინა წლების მსგავსად შემოდგომაზე ლარი ისევ გაუფასურდა, მაღალი ალბათობით საწვავზე ფასი კიდევ უფრო გაიზრდება. ბენზინი ერთ-ერთი ყველაზე უფრო ნაკლებ ელასტიური პროდუქტია და ფასის ზრდა მოხმარებას ან საერთოდ ვერ ამცირებს, ან ამცირებს, მაგრამ ბევრად ნაკლები პროპორციით.

გიორგი ელიზბარაშვილი