სესხის გამცემი სუბიექტებისთვის, კომერციული ბანკებისა და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებისთვის მიმდინარე წლის პირველი თებერვლიდან ახალი რეგულაციები ამოქმედდება. კერძოდ, მიკროსაფინანსოებს და სესხის გამცემ სუბიექტებს პირველი თებერვლიდან აეკრძალებათ გაცემული სესხის უზრუნველსაყოფად მიღებული ქონების, მის მიერ აღებული ნებისმიერი სახის ვალდებულების უზრუნველყოფის საგნად გამოყენება. კომერციულ ბანკებს კი აეკრძალებათ, რომ მიკროსაფინანსო ორგანიზაციის, სესხის გამცემი სუბიექტისა და არასაბანკო სადეპოზიტო დაწესებულება – საკრედიტო კავშირისთვის გაცემული სესხის უზრუნველყოფის საგნად გამოიყენოს ქონება, რომელიც ამ მიკროსაფინანსო ორგანიზაციის, სესხის გამცემი სუბიექტისა და საკრედიტო კავშირის მიერ მიღებულია გაცემული სესხის უზრუნველსაყოფად.

მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია „კრისტალის“დამფუძნებელი და აქციონერი მალხაზ ძაძუა მიიჩნევს, რომ ახალმა რეგულაციამ მცირე ზომის მიკროსაფინანსოები შესაძლოა ბაზრიდან გააქროს, თუმცა, რეფორმის შინაარსი მოსწონს და მიესალმება. ის თვლის, რომ საფინანსო სექტორი  ახალ რეგულაციებს ნორმატივებს, ზედამხედველობასა და კონტროლს საჭიროებს.

„ვფიქრობ, ეს უფრო იმ ორგანიზაციებს შეეხება, რომლებიც ე.წ. სალომბარდე მომსახურებას ეწევიან და კლიენტის მიერ დაგირავებულ ოქროებს შემდგომ ბანკში დებენ ახალი სესხის ასაღებად და მის საგარანტიოდ. როგორც ვიცი, რამდენიმე მსხვილი ორგანიზაცია ამას იყენებდა და მათ ალბათ ამ კუთხით რესურსის დეფიციტი შეექმნებათ. შესაძლებელია ამან შედარებით მცირე ზომის მიკროსაფინანსოები ბაზრიდან გააქროს, რომელთაც თავისი დაფინასების დიდი ნაწილი ქართული ბანკებიდან აქვთ და ამ ტიპის გირაოს იყენებენ. ჩემი აზრით, ეს სწორი მიდგომაა და კარგი რეგულაციაა, სხვა საკითხია საფინანსო ბაზარი ამ რეფორმას რამდენად მომზადებული შეხვდება. ვფიქრობ, ეს კრედიტებს არ გააძვირებს, თუმცა ინდივიდუალური შემთხვევები ალბათ იქნება“, - განაცხადა მალხაზ ძაძუამ.

მიკროსაფინანსო ორგანიზაცია „რიკო კრედიტის” სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე ლაშა ნიკოლაიშვილიც დადებითად აფასებს სებ-ის ახალ რეფორმას და თვლის, რომ  ამის შემდეგ კლიენტები უფრო ნაკლებად დაზარალდებიან. მისივე განმარტებით, რეგულაციებით ბაზარზე დარჩებიან ფინანსურად ძლიერი მიკროსაფინანსო ორგანიზაციები, რომელთაც არ დასჭირდებათ კლიენტის ქონების უზრუნველყოფით სესხის აღება.

„ახალი რეგულაცია ჩვენთვის პრობლემას არ წარმოადგენს, პირიქით ეს საჭირო იყო. რაც ბაზარზე ხდებოდა ძალიან ცუდი ტენდენცია იყო, ძირითადად ახდენდნენ ძვირფასეულობის დაგირავებას სხვა კომპანიებში, მიკროსაფინანსოებში და ბანკებშიც. როდესაც კონკრეტულ ლომბარდს ან სესხის გამცემ ორგანიზაციას პრობლემა ექმნებოდა, კლიენტის დეპოზიტი რისკის ქვეშ დგებოდა. გვქონდა ასეთი შემთხვევა, როდესაც ლომბარდის მეპატრონემ ჩვენთან ჩააბარა ნივთები და მერე გაიქცა, კლიენტებიდან კი თანხა აკრიფა და დააზარალა. ჩვენ უნდა განვიხილოთ ეს ბიზნესი, როგორც რეგულირებადი, რადგან როდესაც მომხმარებელს შემოაქვს ოქროულობა საფინანსო ინსტიტუტში, ის წარმოადგენს გარკვეულ დეპოზიტს, გარანტს, რადგან მისი ღირებულება უფრო მეტია, ვიდრე ის სესხი, რასაც ამისთვის გავცემთ. აქედან გამომდინარე, ის ორგანიზაციები, რომლებსაც არანაირი უსაფრთხოების ნორმები არ აქვთ, რომელიც კლიენტს დაიცავს, ეს რეგულაცია მათთვის ძალიან დროული იქნება“, - აცხადებს ლაშა ნიკოლაიშვილი.

მისივე თქმით,  კრედიტების გაძვირებას ახალი რეგულაცია არ გამოიწვევს, რადგან მსხვილი მოთამაშეები პროცენტის ზრდას არ ვარაუდობენ და შესაბამისად, კონკურენტებსაც მოუწევთ მათი თამაშის წესების მიღება, წინააღმდეგ შემთხვევაში ისინი კლიენტების გარეშე დარჩებიან.

„წვრილი საფინანსო ორგანიზაციები, რომლებსაც ბიუჯეტშიც მცირე თანხა შეაქვთ და მათ მიმართ ბევრი კითხვის ნიშანი დგას, არ აქვთ ლიცენზიებიც კი, ისინი თუ ბაზარზე არ იქნებიან და მხოლოდ მსხვილები დარჩებიან, რომლებსაც მილიონობით ლარი შეაქვთ ბიუჯეტში - მე ამ ფაქტს მივესალმები. ვფიქრობ ახალი რეგულაციები მცირე საფინანსო ორგანიზაციებს ბაზრიდან გააქრობს“, - აცხადებს ლაშა ნიკოლაიშვილი.

აღნიშნული რეგულაცია ორგანიზაციებისთვის 2019 წლის პირველი ივლისიდან უნდა ამოქმედებულიყო, თუმცა, ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის გადაწყვეტილებით, რამდენიმე თვით გადავადდა.

ნინო თამაზაშვილი