2016-2020 წლებში საქართველოში ჯამში 2590 ელექტრომობილის იმპორტი განხორციელდა. 2021 წლის 1-ლი იანვრისთვის კი საქართველოში აქტიური სტატუსით რეგისტრირებული ელექრტომობილების რაოდენობამ 2187 შეადგინა, რაც მთელი ავტოპარკის 0.18%-ს შეადგენს. ინფორმაცია Commersant-მა შინაგან საქმეთა სამინისტროდან გამოითხოვა.

2016 წელს ელექტრომობილების იმპორტმა მხოლოდ 34 ერთეული შეადგინა, 2017 წელს კი მეტ-ნაკლებად წარმატებული პიარკამპანიისა და დასამუხტი სადგურების ქსელის გაჩენის შემდეგ 2303%-იანი ზრდა დაფიქსირდა და იმპორტმა 817-ს მიაღწია. 2017-ის მონაცემები დღემდე რეკორდულად რჩება. 2018 წელს იმპორტი 599-მდე შემცირდა, 2019 წელს 798-მდე გაიზარდა, მაგრამ 2020 წელს ისევ 342-მდე შემცირდა.

2020 წელს 57%-იანი ვარდნის პანდემიასთან და მშპ-ის კლებასთან დაკავშირება ბოლომდე მართებული არ იქნება, რადგან იმავე წელს გლობალურად ელექტრომობილების გაყიდვები 43%-ით 3.24 მლნ-მდე გაიზარდა, რაც იმას არ ნიშნავს რომ პანდემიას სხვა ქვეყნებზე უარყოფითი გავლენა არ მოუხდენია, იმავე 2020 წელს ავტომიბილების საერთო გაყიდვები 14%-ით 64 მლნ-მდე შემცირდა.

საქართველო მსოფლიო ტრენდს მკვეთრად აცილებულია. მსოფლიოში ახალ ავტომობილებში ელექტრომობილების წილი ყოველწლიურად იზრდება, 2013 წელს ის 0.2%-ს შეადგენდა, 2014 წელს - 0.4%-ს, 2017 წელს 1%-ს გადააჭარბა, 2018 წელს 2%-ს, 2020 წელს - 4%-ს. გლობალური გრაფიკი დახრილი ხაზია, საქართელოში - ტეხილი.

მსოფლიოში ელექტრომობილების ჯამური რაოდენობა 10.8 მლნ-ს აღწევს, რაც საერთო ავტოპარკში 0.7%-იან წილს უდრის, ანუ ყოველი 143-ე ავტომობილი ელექტროა, საქართველოში კი ელექტრო მხოლოდ ყოველი 556-ეა. რაც შეეხება 2020 წლის გაყიდვების მონაცემებს ახალ ავტომობილებში მსოფლიოში ელექტრო ყოველი 24-ეა, საქართველოში ყოველი 196-ე.

დაბალი ფასის გამო, საქართველოში ყველაზე პოპულარული NISSAN LEAF-ა და მას ბაზარზე 64%-იანი წილი უკავია, რეგისტრირებული 2187 ელექტრომობილიდან 1397 NISSAN LEAF-ა. მისი შეძენა მეორად ბაზარზე $5000-ის ფარგლებშია შესაძლებელია, მართალია მსგავსი მოდელების რეალური გარბენი 150 კმ-ზე ნაკლებია, მაგრამ მათთვის ვისაც ყოველდღიურად დიდი მანძილის გავლა არ უხდება და ვისთვისაც დასამუხტი სადგური ადვილად ხელმისაწვდომია ელექტრომობილი საწვავის ხარჯს ჰიბრიდთან შედარებით მინიმუმ 3.5-ჯერ და ბენზინისძრავიან ავტომობილთან შედარებით მინიმუმ 5-ჯერ უმცირებს.

2021 წლის 1-ლი იანვრის მდგომარეობით საქართველოში სულ 118 TESLA იყო რეგისტრირებული, მათგან 71 – Model S, 14 – Model X და 33 – Model 3. მართალია Model 3 ყველაზე იაფია და მისი ფასი $35 000-დან იწყება, მაგრამ მისი წარმოება ყველაზე გვიან - 2018 წლიდან დაიწყო, მაშინ როცა Model S 2012 წლიდან იწარმოება, Model X კი 2015 წლიდან.

2020 იმპორტირებული ელექტრომობილებიდან 50.3% - 2015 წლის შემდეგაა გამოშვებული, მათგან ყველაზე მეტი - 65 ერთეული 2019 წელს. 2011 წლამდე კი სულ 4 ელექტრომობილია დამზადებული მათგან 3 – 2011 წელს და 1 – 1991 წელს.

ელექტრომობილების ფასები ყოველწლიურად მცირდება, იზრდება 1 დამუხტვით გავლილი მანძილიც, მაგრამ დამუხტვის დრო როგორც საქართველოში, ასევე დანარჩენ მსოფლიოში ჯერჯერობთ გადაუჭრელ პრობლემად რჩება. სწრაფდამტენიც კი, რომლის სისტემატურად გამოყენება არარეკომენდირებულია ავტომობილს 30 წთ-ში ტენის, ჩვეულებრივი 6-8 სთ-ში, სუპერსწრაფდამტენი ამ დრომდე არ არსებობს.

პრობლემების მიუხედავად ახალ ავტომობილებში ელექტრომობილების წილი მთელ რიგ ქვეყნებში 10%-ს აჭარებებს. მათგან უდავო ჩემპიონი ნორვეგიაა. 2020 წელს ნორვეგიაში გაყიდული ავტომობილებიდან 74.7% ელექტრო იყო. მეორე ადგილს 45%-ით ისლანდია იკავებს, 32.2%-ით მესამეზე შვედეთია, 22.6%-ითა და 18.1%-ით ხუთეულში მოხვდნენ ასევე ნიდერლანდები და ფინეთი. შვეიცარიაში, გერმანიაში, პორტუგალიაში, საფრანგეთში, ბრიტანეთსა და ბელგიაში კი ახალ ავტომობილებში ელექტრომობილების წილი 10-დან 20 პროცენტამდე მერყეობს.

10 წლის წინ ელექტრომობილს უმრავლესობა ინოვაციად და XXI საუკუნის ტექნოლოგიურ მიღწევად მოიხსენიებდა, რაც არაზუსტია, 2000-იანი წლების მიწურულს ელექტრომობილების ინდუსტრიამ გაცოცხლება დაიწყო, მაგრამ მაშინ არ დაბადებულა. მისი ასაკი ავტომობილის ასაკს უთანაბრდება. პირველი ავტომობილი, რომელმაც 100 კმ/სთ განავითარა ელექტრო ძრავით იყო აჭურვილი და ეს XIX სუკუნეში, კერძოდ 1899 წელს საფრანგეთში  გამართულ  რბოლაზე მოხდა, ბელგიელმა ავტოპილოტმა  La Jamais  Contente-ით  105.8 კმ/სთ სიჩქარეს მიაღწია.

პირველ მსოფლიო ომამდე ელექტრომობილების წილი ავტოპარკში 1/3-ს შეადგენდა, ანუ დღევანდელზე 47-ჯერ მეტს. შემდეგ იაფმა ნავთობმა და დაბალმა ელექტროფიკაციამ დარგი მთელი 1 საუკუნით დააპაუზა.

გიორგი ელიზბარაშვილი