„ პანდემიის გამო არც ტურისტები არიან, ხოლო ხალხის მსყიდველუნარიანობა შემცირდა. ჩვენს ეგზოტიკურ  ხილზე მოთხოვნაც ლოგიკურია, რომ დავარდა. დევს ჩვენი პროდუქტი „აგროჰაბში“, მაგრამ არავინ ყიდულობს,“ - ამის შესახებ „კომერსანტს“ „ლოლაძეების ფერმის“ მეპატრონე ლაშა ლოლაძე ესაუბრა.

ლოლაძეების ფერმა“ საქართველოს ბაზარზე ეგზოტიკურ სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებს უკვე 5 წელია აწარმოებს. საზღვარგარეთიდან ჩამოტანილი სანერგე და სათესლე ხილის ტექნოლოგიური დამუშავების შემდეგ,  ლაგოდეხში მოყვანილი ფერმის სხვადასხვა პროდუქცია მსხვილ სუპერმარკეტებში იყიდება. მინი კივი, ოკრა, პეპინო, კივანო, ფიზალისი -  ეს ის პროდუქტებია, რომლის განვითარებაც ფერმას უკვე დაწყებული ჰქონდა, ხოლო მალე ქართულ ბაზარზე მექსიკური შავი სიმინდის გაყიდვაც უნდა დაწყებულიყო.

როგორც „ლოლაძეების ფერმის“ დამფუძნებელმა ლაშა ლოლაძემ „კომერსანტთან“  აღნიშნა, პანდემიის გამო ხალხის მსყიდველუნარიანობა იმდენად დაეცა, რომ ეგზოტიკური ხილის ერთწლიანი კულტურების მოყვანას მომავალ  წელს აღარ აპირებს.

„შავი სიმინდის პროდუქტი არამომგებიანი აღმოჩნდა, ის ნაკლებშემოსავლიანია, რადგან ყოველგვარი ჰიბრიდიზაციის გარეშეა, ამასთან ძალიან ცოტა მოსავალი აქვს და საკმაოდ ძვირადღირებული გამოდის. ჯერჯერობით,  არ ვიცით რას ვიზამთ, მაგრამ სამრეწველო მიმართულებით ამ პროდუქტების განვითარებას ალბათ ვერ გავრისკავთ. ახლა ძვირადღირებული ეგზოტიკური პროდუქტებისთვისაც განსაკუთრებით მძიმე პერიოდია. ყველაფერი მოვიყვანეთ,  კივანოც დევს „აგროჰაბში“ მაგრამ არ იყიდება. მრავალწლიანი კულტურები, რაც გვაქვს იმას ვერაფერს ვუზამთ, მაგრამ ერთწლიან პროდუქტებს მომავალ წელს აღარ მოვიყვანთ,“ - განმარტავს ლაშა ლოლაძე.

„ლოლაძეების ფერმის“ მეპატრონემ ლაგოდეხის ცენტრში ცოტა ხნის წინ, რესტორანი „ლა ცენტრი“ გახსნა, სადაც ასევე ეგზოტიკური სასოფლო-სამეურნეო პროდუქტებისგან შემდგარი მენიუ იქნება. როგორც ლაშა ლოლაძე ამბობს,  თავის ფერმაში კივანოსა და სხვა ეგზოტიკურ ხილს მხოლოდ რესტორნის კერძებისთვის მინიმალური რაოდენობით მოიყვანს.

„გავხსენით რესტორანი ლაგოდეხში და მომავალ წელს მხოლოდ ჩვენი რესტორნისთვის მოვიყვანთ პროდუქციას, მაგრამ ჯერ ვერც მოვასწარით ამუშავება, ისე დაიხურა. ჩვენი ხილისგან ვაკეთებთ კოქტეილებს,  ვიყენებთ გაფორმებისთვის, გვაქვს სხვადასხვა რეცეპტი.  ეს არის ძალიან დიდი რესტორანი დარბაზითა და სხვადასხვა დატვირთვით, იმედია მალე იხილავს მომხმარებელი, როგორ შეიძლება სარესტორნო რეალობაში გადმოვიტანოთ ეგზოტიკური სასოფლო-სამეურნეო კულტურა“ - ამბობს ლაშა ლოლაძე.

საქართველოში დიდი გამოხმაურება მოჰყვა „ლოლაძეების ფერმის“ კივანოს პროდუქციას, რომლის მისი მოსავალი „აგროჰაბსა“ და „გუდვილში“ იყიდება.  კივანო, იგივე აფრიკული კიტრი გოგრისებრთა ოჯახს ეკუთვნის და წარმოშობით აფრიკიდანაა. დღეისთვის მას აწარმოებენ სამხრეთ ამერიკაში, ისრაელში, იტალიასა და ახალ ზელანდიაში. პროდუქტი გამოიყურება, როგორც 10–15 სმ სიგრძის ეკლებიანი გოგრა, მისი რბილობი მწვანეა და უმეტესად გრძელი, 5–10 მმ სიგრძის მქონე თეთრი თესლები აქვს. საკვებად გამოიყენება როგორც კოქტეილების, ისე ხილის სალათების დასამზადებლად. პროდუქტის ღირებულება 1 კგ-ზე 28 ლარია.

რაც შეეხება პეპინოს, „ლოლაძეების ფერმაში“ ეს ხილი წელს პირველად მოხვდა ტექნოლოგიურ დამუშავებაში. ოკრა კი ერთწლიანი კულტურაა.  მცირე ზომის უბუსებო მინი კივის პლანტაციები  ლაგოდეხში პირველად 15 წლის წინ დაირგო. მინი კივი ტრადიციულისგან არა მხოლოდ ზომით, არამედ გემო თვისებებითაც განსხავდება. ამასთან, პროდუქტს არ აქვს ბუსუსები და მისი დაგემოვნება კანითაც შესაძლებელია.

ფიზალისის, იგივე ოქროსფერი კენკრის წარმოება „ლოლაძეების ფერმაში“ 2019 წელს დაიწყო. ეს არის მრავალწლიანი მცენარე. ფიზალისს ხალხურ მედიცინაში მრავალი დაავადების სამკურნალოდ გამოიყენებენ, მდიდარია A, B და C ვიტამინებით. გარდა ამისა, მისგან ამზადებენ მარინადს. ფიზალისის მოყვანა უფრო რთულია და მცირე მოსავალსაც იძლევა, თუმცა ბაზარზე ერთი კილოგრამის ფასი, შესაძლოა 60 ლარიც იყოს.

მარიამ მორგოშია