2015 წელს ამერიკულმა კვლევითმა ორგანიზაციამ Stratfor-მა დაითვალა, რომ ყოველწლიურად ოკუპირებული აფხაზეთი რუსეთისგან დაახლოებით 300 მლნ. დოლარს, სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკა და არაღიარებული დნესტრისპირეთი 100-100 მილიონს, დონეცკი და ლუგანსკი კი 1-1 მლრდ. ევროს იღებენ.
თუმცა, ეს 2015 წელს იყო.
რა ხდება ამასთან დაკავშირებით დღეს?
ყველაზე მარტივია ინფორმაციის მოპოვება ოკუპირებულ აფხაზეთზე და სამხრეთ ოსეთის დე ფაქტო რესპუბლიკაზე. რუსეთმა მათი დამოუკიდებლობა აღიარა და შესაბამისად მათთვის დახმარება მეტ-ნაკლებად ღიად ხდება.
2021-2023 წლებში რუსეთი საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე საბიუჯეტო სფეროში ხელფასების ზრდას დააფინანსებს, რისთვისაც 48 მლნ. დოლარი გამოიყოფა.
ნაკლებად გამჭირვალეა არაღიარებული რესპუბლიკების ფინანსური დახმარება. მაგალითად, არაღიარებული დნესტრისპირეთის პარლამენტის სპიკერმა მიხაილ ბურლამ ჯერ კიდევ 2014 წელს განაცხადა, რომ მოსკოვის მათ ყოველწლიურად 1 მლრდ. დოლარით ეხმარება.
2020 წლის ოქტომბერში არაღიარებული რესპუბლიკის პარლამენტის პრეს-სამსახურმა განაცხადა, რომ 2008-2019 წლებში მოსკოვმა არაღიარებული დნესტრისპირეთის ბიზნესს 20 მლნ. დოლარის და 533 000 ევროს ოდენობის უპროცენტო სესხებით დაეხმარა.
კიდევ უფრო დიდი საიდუმლოა არაღიარებული დონეცკის და ლუგანსკის რესპუბლიკების დაფინანსება. ისინი კიევის მხრიდან სრულ ბლოკადაში იმყოფებიან და მათი არსებობა თითქმის მთლიანადაა დამოკიდებული რუსეთის ბიუჯეტზე.
ექსპერტული შეფასებებით, არაღიარებული დონეცკის და ლუგანსკის რესპუბლიკების ბიუჯეტები 80% დამოკიდებულია რუსეთზე.
იქნება თუ არა როდისმე რომელიც ეს რესპუბლიკა თვითკმარი?
დსთ-ს ქვეყნების ინსტიტუტის დირექტორის ვლადიმერ ჟარიხინის თქმით, დე ფაქტო სამხრეთ ოსეთზე მეურვეობა თავის თავზე ჩრდილოეთ ოსეთმა უნდა აიღოს, ოკუპირებულ აფხაზეთს კი რუსეთისგან ეკონომიკური დამოუკიდებლობის მიღწევის ყველა შესაძლებლობა აქვს.
„თუმცა აფხაზეთს ხელს უშლის კანონი, რომლის თანახმადაც, რესპუბლიკის ტერიტორიაზე ბიზნესის მფლობელი მხოლოდ აფხაზეთის მოქალაქე შეიძლება იყოს. ეს ასევე მიწებს და უძრავ ქონებას ეხება. ეს აფხაზეთში რუსული კაპიტალის შესვლას მნიშვნელოვნად აფერხებს. რამდენიმე წლის წინ რუსი ბიზნესმენები კომპანიებს აფხაზეთში მათ აფხაზი პარტნიორების სახელზე ხსნიდნენ, თუმცა, შემდეგ, ყველა ეს ბიზნესი მათ დაკარგეს“ - ამბობს ჟარიხინი.
მისი აზრით, ოკუპირეულ აფხაზეთს ადრე თუ გვიან ამ აკრძალვების მოხსნა მოუწევს, წინაამღდეგ შემთხვევაში არავითარი ეკონომიკური წინსვლა არ იქნება.
„დასაწყისში ეს ზომები რუსეთის მოქალაქეობის მქონე ქართველების წინაამღდეგ მოქმედებდა, თუმცა, კონსტიტუცია არ წერია რომ ინვესტირების უფლება ეთნიკურ ქართველებს არ შეუძლიათ - აკრძალვა ყველა უცხოელს ეხება“ - ამბობს დსთ-ს ინსტიტუტის დირექტორი.
პოლიტოლოგის ალექსეი მაკარკინის თქმით, რუსეთს ეს პრობლემები მემკვიდრეობით ერგო.
„სსრკ საქართველოთი და მოლდავეთით ტერიტორიებით მანიპულირებას და ამ გზით მათი ერთგულების მოპოვებას ცდილობდა. კავშირის დაშლის შემდეგ რუსეთმა ამ ტერიტორიების მხარდაჭერა ავტომატურად გააგრძელა - პოსტსაბჭოთა სივრცეზე თავისი გავლენის ზრდის და ინტეგრაციის წახალისებისთვის. ყველა ამ რეგიონში განსხვავებული ვითარებაა, აფხაზეთს დამოუკიდებლობის შენარჩუნება სურს, სამხრეთ ოსეთს ჩრდილოეთ ოსეთთან მიერთება. დნესტრისპირეთის დამოუკიდებლობას რუსეთი არ ცნობს. დონეცკში და ლუგანსკში კი ძალიან უცნაური სიტუაციაა, რუსეთი მათ უკრაინისთვის „შეტენვას“ ცდილობდა, ოღონდ კიევისთვის წამგებიანი პირობებით. უკრაინამ ამაზე უარი განაცხადა და საბოლოოდ ეს ტერიტორიები ისევ რუსეთის კმაყოფაზე დარჩნენ“ - ამბობს ექსპერტი.
მისი თქმით, არასწორია ამ ტერიტორიების მხარდაჭერის ეკონომიკასთან მიბმა.
„ეს მხოლოდ და მხოლოდ პოლიტიკური ამბავია“ - თვლის მაკარკინი.
mk.ru
თენგიზ აბლოთია
რუსეთი
