ფინანსთა სამინისტროს შემოსავლების სამსახურმა თავისუფალი ინდუსტრიული ზონების შესახებ მოქმედი საგადასახადო პრაქტიკა შეცვალა და სავაჭრო კომპანიებს მოგების გადასახადის გადახდას სთხოვს.

თავისუფალი ინდუსტრიული ზონების შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, თიზ-ში დასაშვებია ნებისმიერი საქონლის წარმოება, გადამუშავება ან მომსახურების გაწევა, გარდა კანონის მე-12 მუხლით განსაზღვრული საქმიანობისა, რომელშიც შედის: ა) იარაღის, საბრძოლო მასალის წარმოება, იარაღით, საბრძოლო მასალით ვაჭრობა; ბ) ბირთვული, რადიოაქტიური ნივთიერებების წარმოება, ბირთვული, რადიოაქტიური ნივთიერებებით ვაჭრობა; გ) ნარკოტიკული და ფსიქოტროპული საშუალებების შეტანა, შენახვა, წარმოება ან/და რეალიზაცია; დ) თამბაქოს ნაწარმის ან/და თამბაქოს ნედლეულის შეტანა, შენახვა, წარმოება ან/და რეალიზაცია, გარდა ამ მუხლის მე-2 პუნქტით გათვალისწინებული შემთხვევისა. შესაბამისად, ყველა სხვა საქმიანობა თიზ-ში ნებადართულია და  მოგების გადასახადისგან გათავისუფლებულია.

როგორც „კომერსანტთან“ თიზ-ების წარმომადგენლები აცხადებენ, მწარმოებელი კომპანიების მიმართ საგადასახადო უწყებას არ აქვს მოგების გადასახადის მოთხოვნა. თუმცა, ბოლო რამდენიმე თვეა აუდიტის დეპარტამენტი მოკვლევის მიზნით უკავშირდება  საქართველოს თიზ-ებში რეგისტრირებულ სხვადასხვა სავაჭრო კომპანიებს მოგების გადასახადის გადახდასთან დაკავშირებით.

ჰუალინგის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის აღმასრულებელი დირექტორი სოსო ნიბლაძე „კომერსანტთან“ განმარტავს, რომ თიზ-ში არსებული სავაჭრო კომპანიები, რომლებიც ექსპორტ-იმპორტს ახორციელებენ მოგების გადასახადს არასოდეს იხდიდნენ, თუმცა ბოლო პერიოდში მათ მიმართ შემოსავლების სამსახურმა დამოკიდებულება შეცვალა და მოგების გადასახადის გადახდას სთხოვს.

„მიდგომა, რაც 10 წელი იყო უცვლელი და სხვადასხვა საკანონმდებლო რეგულაციაშიც იყო გაწერილი, შეიცვალა. სავაჭრო კომპანიები, რომლებიც იმპორტ-ექსპორტით იყვნენ დაკავებულები, მათ მიმართ კანონმდებლობა ცალსახად საუბრობდა რომ ეს არ იყო აკრძალული საქმიანობა, თავისთავად რაც არ არის აკრძალული - ის ნებადართულია, ამიტომ გათავასუფლებული იყო მოგების გადასახადისგან და ეს პრაქტიკა მუშაობდა 10-12 წლის განმავლობაში. თუმცა, ახლა შემოსავლების სამსახურის მხრიდან დამოკიდებულება შეიცვალა და ისინი თიზ-ში კომპანიებთან რეკავენ და რეკომენდაციის სახით ეუბნებიან, რომ მოგების გადასახადი უნდა გადაიხადონ. თუმცა, როდესაც კომპანიები ეკითხებიან თუ რა კანონმდებლობაზე არის დაყრდნობილი ეს რეკომენდაცია, ამაზე სრულფასოვანი პასუხის გაცემა არ ხდება. არც კანონმდებლობაშია რაიმე ცვლილება დაფიქსირებული ამასთან დაკავშირებით.

აქ არის საუბარი უშუალოდ იმაზე, რომ თიზ-ის ნებადართულ საქმიანობებში არ არის ჩაწერილი სიტყვა ვაჭრობა, მიუხედავად იმისა რომ ის არც აკრძალულ საქმიანობაშია მითითებული. შესაბამისად ლოგიკური და სამართლებრივი პოზიცია არის ის, რომ რაც აკრძალულში არ წერია ითვლება ნებადართულად და რაც ნებადართულია კოდექსის მიხედვით განისაზღვრება როგორც მოგების გადასახადის არაქვემდებარე ოპერაცია. დამატებით თიზ-ის კანონი ამბობს, რომ საბაჟო-საგადასახადო კოდექსი არის ის იურიდიული რეგულაცია, რომელიც დამატებით განსაზღვრავს გადასახადების საკითხებს ჩვენთან მიმართებაში და როგორც გამიჯვნამდე, ისე მის შემდეგ საგასახადო-საბაჟო კოდექსში ცალსახად წერია ნებადართულ საქმიანობაში თიზ-ში პროდუქციის შეტანა, გატანა და ა.შ.“ - აცხადებს სოსო ნიბლაძე.

ჰუალინგის თავისუფალი ინდუსტრიული ზონის აღმასრულებელი დირექტორი თიზ-ების კანონის ცვლილების აუცილებლობაზეც საუბრობს და ამბობს, რომ შემოსავლების სამსახური უკვე თვითონაც აღიარებს, რომ კანონმდებლობა მოძველებულია და დასახვეწია.

„ამ თემასთან დაკავშირებით, მიმდინარებს კოორდინაცია ფინანსთა სამინისტროსთან. წლებია ვსაუბრობთ, რომ კანონმდებლობა ბევრი სხვა მიმართულებითაც დასახვეწია და ის მოძველებულია, აუცილებელია მისი ცვლილება, მაგრამ ადრე რეაგირება ნაკლები იყო. სტრუქტურა უკვე თვითონაც აღიარებს, რომ კანონმდებლობა დასახვეწია.

საქართველოში ყველა თავისუფალი ინდუსტრიული ზონა წლების განმავლობაში აქტიურად მუშაობდა სავაჭრო კომპანიების მოზიდვაზე, ამისთვის დიდი რესურსიც იხარჯებოდა, ასევე ინფრასტრუქტურული გამართვის კუთხით, მათ შორის სასაწყობე მეურნეობების განვითარების კუთხით, იქმნებოდა მნიშვნელოვანი ღირებულებები დასაქმების და პირდაპირი შემოსავლების კუთხით (საბაჟო დეკლარაციები და სხვა გადასახადები), ახლა კი ყველაფერი რთულდება, რადგან ყოველთვის როდესაც არის ორაზროვნება ეს ქმნის რისკებს, შესაბამისად როცა კომპანიამ იცის ეს არის მოცემულობა და კანონმდებლობა, მაგრამ გადის ამდენი დრო და პოზიცია უცებ იცვლება, ძალიან ცუდია. აშკარაა რომ თვითონ სტრუქტურა ინფორმირებული იყო რომ თიზ-ებში ასეთი კომპანიები ოპერირებენ, პროდუქციის დეკლარირება ხდებოდა და ა.შ. მაგრამ მოგების გადასახადის მოთხოვნის არც ერთი პრეცედენტი აქამდე არ დაფიქსირებული. გაუგებარია რატომ არის ასეთი შეცვლილი დამოკიდებულება თიზ-ების მიმართ ახლა და ასეთი გააქტიურება“, - აღნიშნავს სოსო ნიბლაძე.

ფოთის თიზ-ის გენერალურ დირექტორი დავით ებრალიძე „კომერსანტთან“ ამბობს: „დანამდვილებით შემიძლია გითხრათ, რომ მწარმოებელი კომპანიების მიმართ საგადასახადო უწყებას არ აქვს მოგების გადასახადის მოთხოვნა, თუმცა ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში შემოსავლების სამსახურის აუდიტის დეპარტამენტი მოკვლევის მიზნით უკავშირდება  საქართველოს თიზ-ებში რეგისტრირებულ სხვადასხვა სავაჭრო კომპანიებს მოგების გადასახადის გადახდასთან დაკავშირებით.

ყველანი ვთანხმდებით, რომ თიზ-ების კანონი არის მოძველებული, რომელიც დიდი ხანია საჭიროებს განახლებას და ცვლილებების შეტანას, რისთვისაც თიზ-ების ადმინისტრატორები მზად ვართ პირისპირ განვიხილოთ ყველა საკითხი ყველა შესაბამის სახელმწიფო სტრუქტურასთან, მათ შორის ფინანსთა სამინისტროსთან. ჩვენ ვიმედოვნებთ, რომ მიმდინარე საკითხი დადებითად გადაწყდება ორივე მხარისთვის უმოკლეს ვადაში“, - განმარტავს დავით ებრალიძე.

„კომერსანტი“ აგრძელებს თემაზე მუშაობას და დამატებით დეტალებს, მათ შორის შემოსავლების სამსახურის პოზიციას მოგვიანებით შემოგთავაზებთ.

ნინო თამაზაშვილი