საერთაშორისო უფლებადაცვითი ორგანიზაცია Freedom House-ის შეფასებით, ყაზახეთში ინტერნეტი არათავისუფალია, თუმცა, ამის მიუხედავად, ქვეყნის მთავრობამ ხელი სოციალურ ქსელ Facebook-თან „მავნე კონტენტთან ერთობლივი ბრძოლის თაობაზე ერთობლივ დეკლარაციას მოაწერა.
განცხადებაში ნათქვამია, რომ სოციალური ქსელი ხელისუფლებას კონტენტის მონიტორინგის ანგარიშთან სრულ წვდომას უზრუნველყოფს.
ყაზახეთის ინფორმაციის სამინისტრო ამაყობის იმით, რომ მისი ქვეყანა ცენტრალურ აზიაში პირველია, რომელიც ასეთი შეღავათებით ისარგებლებს.
Facebook, რომელსაც ადანაშაულებენ იმაში, რომ ის პრინციპებზე მოგების გამო უარს ამბობს, ყაზახეთთან ყოველგვარი გარიგების ფაქტი უარყო.
„ჩვენ კონტენტის ზედამხედველობის გააზრებული და ერთიანი პროცედურები გვაქვს,რომლებიც არც ერთ მთავრობაზე არაა დამოკიდებული, და ადამიანის უფლებების საერთაშორისო სტანდარტებს სრულად შეესაბამება. ყაზახეთში ეს პროცესი ისეთივეა, როგორც ნებისმიერ სხვა ქვეყანაში“- განაცხადა სოციალური ქსელის წარმომადგენელმა ბენ მაკკონაგი.
19-მილიონიან ყაზახეთში Facebook-ის და Instagram-ის მთავარი კონკურენტია რუსული ВКонтакте, რომელიც რუსეთის სპეცსამსახურების მიერ 2014 წლიდან სრულად კონტროლდება.
ყაზახეთის ხელისუფლება რუს კოლეგებს ბაძავს და უცხოურ სოციალურ ქსელებზე სახელმწიფო კონტროლის გაძლიერებისთვის სპეციალურ კანონზე მუშაობს. ოფიციალური ასტანა, ისევე, როგორც რეგიონის სხვა ქვეყნები, ცდილობს საპროტესტო გამოსვლები თავიდან აიცილოს.
კრემლი ადანაშაულებს ცენტრალურ აზიაში პოპულარულ სოციალურ ქსელებს იმაში, რომ ის წარმოადგენენ ინსტრუმენტს, რომელსაც ამერიკა რეგიონში ხელისუფლებების შეცვლისთვის იყენებს.
მოსკოვი სოციალურ ქსელებს დაბლოკვით ემუქრება, აჯარიმებს და მათ, (მაგალითად, YouTube-ს და Twitter-ის) გამტარუნარიანობას ზღუდავს. კრემლი ცდილობს საკუთარ მოსახლეობაში ადგილობრივი პლატფორმების, მაგალითად Rutube-ის პოპულარიზებას, თუმცა, მათი შესაძლებლობები YouTube-ზე გაცილებით მცირეა. პუტინის გუნდს ყველაფრის აწონ-დაწონვა მოუწევს - თუ ის YouTube-ის დაბლოკვას შეეცდება წინააღმდეგობა ძალიან დიდი იქნება.
კიდევ ერთმა შუააზიურმა დესპოტიამ, უზბეკეთმა, 3 ნოემბერს Telegram, Facebook და YouTube დაბლოკა, თუმცა, ქვეყნის პრეზიდენტმა შავკატ მირზიევმა მეორე დღეს, სავარაუდოდ, საერთაშორისო აღშფოთების ფონზე, პოზიცია შეიცვალა. მან დაითხოვა მაღალჩინოსნები, რომლებმაც ინტერნეტ-პლატფორმები დაბლოკეს, და სამივე ისევ ამუშავდა.
დღეს ამერიკულ ინტერნეტ-გიგანტებს პოსტ-საბჭოთა ქვეყნებში ორი განსხვავებული სტრატეგია აქვთ, Twitter და LinkedIn თავიანთი მონაცემების ლოკალიზებაზე უარს ამბობენ და სახელმწიფოების ბრძანებებს არ ასრულებენ. განსხვავებული მიდგომა აქვთ Facebook და YouTube, რომლებიც მთავრობის დიქტატს ზოგჯერ ემორჩილებიან.
მაგალითად, სექტემბერში, რუსეთის პარლამენტის არჩევნების წინ, Facebook-მა, YouTube-მა და Telegram-მა რუსი ოპოზიციონერის ალექსეი ნავალნის პროფილი დაბლოკეს.
ყაზახეთში და თურქმენეთში ოპოზიცია მათ ხელისუფლების მითითებების შესრულებაში და მათ გვერდების დაბლოკვაში ადანაშაულებენ. მათი აზრით, ცენზურა სხვადასხვა საბაბით ინიღბება, ისეთებით, როგორც „საავტორო უფლებების დარღვევა“ ან „პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის დარღვევა“. შესაძლოა ეს ნებსით, ან უნებლიედ ხდებოდეს, თუმცა ეს თამაშის წესები ჯერ საკმაოდ მისაღებია პოსტსაბჭოთა ავტორიტარული რეჟიმებისთვის.
წყარო: Le Monde:
ავტორი: თენგიზ აბლოთია
ინტერნეტ-გიგანტები
