ბოლო დროს ლარზე მოთხოვნის სწრაფი ზრდის დასაკმაყოფილებლად ეროვნული ბანკი კომერციულ საბანკო დაწესებულებებსა და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებს ჯამში 400 მილიონი დოლარის ეკვივალენტის ლიკვიდობას სვოპ სქემების მეშვეობით მიაწვდის.
ეროვნული ბანკის ინფორმაციით, აღნიშნული ღონისძიება, სხვა არსებული კონდიციების თანაბრობის პირობებში დროული და გონივრულია იმ ფონზე, რომ მთელმა რიგმა მყისიერმა აქტივობებმა შესაძლოა ბანკები მოკლევადიან პერიოდში ლიკვიდობის დეფიციტის წინაშე დააყენა.
„ლიკვიდობის მხარდაჭერის მიზნით, ეროვნულ ბანკი კომერციულ ბანკებს და მიკროსაფინანსო ორგანიზაციებს 200-200 მლნ (ჯამში 400 მლნ) აშშ დოლარის მაქსიმალური ლიმიტის მქონე სვოპ ოპერაციებით ლარის ლიკვიდობას მიაწვდის. სვოპის მთლიანი თანხა სქემის მონაწილეთა შორის ფინანსური ინსტიტუტის საბაზრო წილის პროპორციულად განაწილდება. ამასთან, ზედმეტი კონცენტრაციის თავიდან ასაცილებლად, ერთ ორგანიზაციაზე დაწესდება მთლიანი მოცულობის 25%-მდე ლიმიტი, რაც მცირე ზომის ფინანსური ინსტიტუტებისათვის რესურსების ხელმისაწვდომობას გაზრდის. სვოპ ოპერაციების ვადა განსაზღვრულია 1 თვით, შემდეგი 1 წლის განმავლობაში ყოველთვიური განახლების უფლებით“,- ნათქვამია ეროვნული ბანკის განცხადებაში.
„საქართველოს საბანკო ასოციაციის“ პრეზიდენტი ალექსანდრე ძნელაძე მიიჩნევს, რომ ბაზრაზე ლარის დეფიციტია, ამიტომ სვოპ ოპერაციების განხორციელება ძალიან მნიშვნელოვანია.
„სვოპ ოპერაციები ძალიან მნიშვნელოვანია და იმედი მაქვს რომ ეს მხოლოდ დასაწყისია საბანკო სექტორისთვის და ეროვნული ბანკი გრძელვადიანი და მოკლევადიანი ლარის რესურსების მიწოდებას შემდგომშიც მოახდენს. ბაზარზე გარკვეულწილად ლარის დეფიციტია იქედან გამომდინარე, რომ კრიზისულ პერიოდში ლარზე მოთხოვნა უფრო დიდია, ასევე კურსის ცვალებადობამ გარკვეული დანაზოგების უცხოურ ვალუტაში გადატანა გამოიწვია, აქედან გამომდინარე ესეც აწვება ლარს და მასზე მოთხოვნას ზრდის. გარდა ამისა სამთვიანი გადავადებები, რომელიც ბანკებმა კლიენტებს შესთავაზეს, გამოიწვევს იმას, რომ ისეთივე შემოსავლები ფინანსურ ინსტიტუტებს ვეღარ ექნება და ესეც გარკვეულწილად ლარის ლიკვიდობას აწვება. რაც შეეხება ამის გავლენას სავალუტო კურსზე, დარწმუნებული ვარ რომ სებ-ს აქვს გათვლა და ეს ლარის გაუფასურებაზე დამატებითი წნეხი არ იქნება. უფრო პირიქითაც, სვოპ ოპერაციების განუხორციელებლობამ, შესაძლოა ბაზარზე ლარის ლიკვიდობის პრობლემა გამოიწვიოს“, - განმარტა ალექსანდრე ძნელაძემ.
შეგახსენებთ, რომ სვოპ ოპერაცია წარმოადგენს ფულად-საკრედიტო პოლიტიკის ინსტრუმენტს, რომლის მეშვეობითაც ეროვნული ბანკი წინასწარ განსაზღვრული ვადით, აუქციონის წესით ყიდულობს უცხოურ ვალუტას სპოტ კურსით, მისი ფორვარდული კურსით უკან გაყიდვის პირობით.
ნინო თამაზაშვილი