მოსამართლეები ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის მექანიზმებზე - იციან თუ არა საქართველოში ქალებმა საკუთარი უფლებები

მოსამართლეები ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის მექანიზმებზე - იციან თუ არა საქართველოში ქალებმა საკუთარი უფლებები

access_time2022-12-08 21:25:37

ქვეყანაში ქალთა უფლებებსა და ქალთა მიმართ ძალადობის წინააღმდეგ ბრძოლის მექანიზმებზე მსჯელობდნენ დღეს რადიო „კომერსანტის“ ეთერში ნინო ლიპარტიას საავტორო გადაცემაში „ბიზნესი და სამართალი“. როგორც გადაცემის ერთ-ერთმა სტუმარმა თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლემ ქეთევან მამაცაშვილმა აღნიშნა, ქალთა მიმართ ჩაგვრასა და ძალადობასთან მიმართებით ქვეყანაში სამწუხარო ვითარებაა.


„მნიშვნელოვანია, რომ თავად ქალებმა იცოდნენ თუ რა უფლებები, რა ვალდებულებები და თავისუფლებები აქვთ. რას გულისხმობს ტერმინი ქალთა უფლებები? ეს გულისხმობს ნებისმიერი ასაკის ქალთა და გოგონათა უფლებებს და თავისუფლებებს. დამოუკიდებლად ქალთა უფლებების ასე გამოყოფა განპირობებული იყო ქალთა მიმართ სტერეოტიპული დამოკიდებულებით, ასევე გენდერულ ასიმეტრიისა და გენდერული უთანასწორობის აღმოფხვრის მიზნით. ქალთა უფლებები მოიცავს როგორ რეპროდუქციულ ისე სოციალურ, ეკონომიკურ, პოლიტიკურ უფლებას. უფლებას დასაქმებაზე, უფლებას განათლებაზე, უფლებას ჯანსაღ გარემოში ცხოვრებაზე, ასევე უფლებას სამშვიდობო პროცესებში ჩართვაზე. ყველაზე დიდი და პრობლემურ საკითხი, რომელიც დღეს საზოგადოების წინაშე დგას, ეს არის გენდერული თანასწორობა“- განაცხადა მამაცაშვილმა. მისივე განმარტებით, იმისათვის, რომ ვითარება გამოსწორდეს მნიშვნელოვანია, რომ ქალებმა იცოდნენ თავიანთი უფლებები.


„ქალთა მიმართ ჩაგვრასა და ძალადობასთან მიმართებით საქართველოში სამწუხარო ვითარებაა. მნიშვნელოვანია, რომ თავად ქალებმა იცოდნენ თუ რა უფლებები, რა ვალდებულებები და თავისუფლებები აქვთ. რას გულისხმობს ტერმინი ქალთა უფლებები? ეს გულისხმობს ნებისმიერი ასაკის ქალთა და გოგონათა უფლებებს და თავისუფლებებს. დამოუკიდებლად ქალთა უფლებების ასე გამოყოფა განპირობებული იყო ქალთა მიმართ სტერეოტიპული დამოკიდებულებით, ასევე გენდერულ ასიმეტრიისა და გენდერული უთანასწორობის აღმოფხვრის მიზნით. ქალთა უფლებები მოიცავს როგორ რეპროდუქციულ ისე სოციალურ, ეკონომიკურ, პოლიტიკურ უფლებას. უფლებას დასაქმებაზე, უფლებას განათლებაზე, უფლებას ჯანსაღ გარემოში ცხოვრებაზე, ასევე უფლებას სამშვიდობო პროცესებში ჩართვაზე. ყველაზე დიდი და პრობლემურ საკითხი, რომელიც დღეს საზოგადოების წინაშე დგას, ეს არის გენდერული თანასწორობა.


ძალიან კარგად ვიცით და არაერთმა სტატისტიკურმა კვლევამ დაადასტურა, რომ ძლიერი ქალი ეს არის ოჯახის და თემის გაძლიერების წინაპირობა. ასევე მომავალი თაობების პერსპექტივის გაუმჯობესებას უწყობს ხელს. ამას ცხადყოფს ძალიან ბევრი კვლევა, მაგრამ მიუხედავად ამისა ძლიერი ქალი რომელიც ასევე მნიშვნელოვანია სიღარიბის აღმოფხვრისათვის, ეკონომიკური გაძლიერებისათვის, მნიშვნელოვანია, რომ ქალის როლი გაიზარდოს ოჯახში და საზოგადოებაში. დაფასებული იყოს ქალის შრომა და ქალის როლი საზოგადოებაში. თვითონ გენდერული თანასწორობა ეს არის ყველა ადამიანის უფლება. ქალი უნდა ცხოვრობდეს ღირსეულად, ყოველგვარი შიშის გარეშე. მაგრამ გოგონათა და ქალთა მიმართ სტატისტიკური კვლევებიც აჩვენებს, რომ გოგონათა/ქალთა მიმართ დისკრიმინაცია გამოიხატება გენდერული ნიშნით. ასევე ეკონომიკური დისკრიმინაცია. ძალიან მნიშვნელოვანია ამ მხრივ შეფასებები და კვლევები. ასევე რეპროდუქციული უთანასწორობა ჯანდაცვის სფეროში და საზიანო ტრადიციული პრაქტიკა. რაც ეხება იძულებით ქორწინებას იძულებით აბორტებს“, - განაცხადა თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლემ.


ქეთევან მამაცაშვილმა აღნიშნა, პატრიარქალურ საზოგადოებაში გოგონათა/ქალთა მდგომარეობა ჯერჯერობით უთანასწორო მდგომარეობაშია, რაც გამოიხატება მასზეც, რომ უფრო მეტადაა გენდერული ნიშნით ძალადობა, მათ შორის ოჯახში ძალადობა ოჯახის წევრების მხრიდან.

„სწორედ ამას უკავშირდება ნაადრევი ან იძულებითი ქორწინება და იძულებითი აბორტები. იძულებითი აბორტები ეს არ არის გაცნობიერებული სურვილი თავად ქალბატონის, გოგონასი. არამედ ეს არის ოჯახის გადაწყვეტილება. შესაბამისად ძალია ხშირია სამედიცინო კუთხით ჩარევები სწორედ ამ თვალსაზრისით ისე, რომ თუ ეს ასე არ ხდება საბოლოო ჯამში ხდება ოჯახიდან გარიყვა, ეს პრობლემაა და ეს საზოგადოებას უდგას. საკანონმდებლო დონეზე ხდება რეგულირება გახსნილია არაერთი დახმარების ცენტრი ქალთა უფლებების თვალსაზრისით, სადაც შეუძლია უფასო მომსახურება მიიღოს და განაცხადოს გოგონამ/ქალბატონმა იძულებითი ქორწინების ან იძულებითი სამედიცინო ჩარევების შესახებ. თუმცა ყველაზე დიდი გამოწვევა დღეს საქართველოში არის ის, რომ ინფორმირებულობის ნაკლებობა არსებობს. ვგულისხმობ პატარ-პატარა დაბებს, სოფლებს სადაც ეს ინფორმირებულობა ნაკლებია. არაერთი ორგანიზაცია მუშაობს ამ კუთხით და რათა თავის უფლებებზე გაცნობიერებული იყოს ქალბატონი, რათა შემდგომ იბრძოლოს თავის უფლებებზე“ - აღნიშნა მოსამართლემ.



თბილისის სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლე ხატია არდაზიშვილი კი აცხადებს, რომ დამცავი და შემაკავებელი ორდერის გამოყენება მაშინ როდესაც საქმე გაქვს ოჯახში ძალადობასთან ან გენდერული ნიშნით ქალთა მიმართ ძალადობის დროს.




„ადმინისტრაციულ სამართლებრივ მექანიზმებს რაც შეეხება ძალადობის მსხვერპლმა გოგონამ ქალმა შეუძლია გამოიყენოს ადმინისტრაციული სამართლებრივი მექანიზმის სახით შემაკავებელი ან დამცავი ორდერი, რაღა დაცული იყოს მისი უფლებები მყისიერად. შემაკავებელი ორდერი ეს არის პოლიციის უფლებამოსილი თანამშრომლის მიერ გამოცემული აქტი, რომელიც ოპერატიული რეაგირების საფუძველზე გამოიცემა, ხოლო დამცავი ორდერი ეს არის პირველი ინსტანციის სასამართლოს მოსამართლის მიერ გამოცემული აქტი, რომელიც იცავს ძალადობის მსხვერპლ ქალს ან გოგონას და იცავს მათ უფლებებს.



გენდერული ნიშნით ქალთა მიმართ ძალადობა გულისხმობს ქალთა მიმართ ისეთი ღონისძიებების განხორციელებას, როდესაც ქალი განიცდის ფსიქოლოგიურ, ფსიქიკურ, სექსუალურ ძალადობას. იძულებას, იძულებულია რაღაც განახორციელოს მოძალადის სასარგებლოდ ან მოძალადისთვის მისი ნების საწინააღმდეგოდ“, - აღნიშნა ხატია არდაზიშვილმა.

თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ქეთევან მამაცაშვილი არსებულ სასამართლო პრაქტიკაზე დაყრდნობით ფიქრობს, რომ ამ ყველაფრის პრობლემა არის განათლების ნაკლებობა. მისი თქმით, ბევრ ქალს ამა თუ ის სოფელსა თუ დაბაში საშუალება არ აქვთ მიიღონ განათლება.



„მეორე პრობლემა არის ის, რომ არ მიიჩნევენ ქალებს დამოუკიდებელ პიროვნებად. შესაბამისად მას არ აქვს დამოუკიდებლად გადაწყვეტილების მიღების უნარი. საბოლოო ჯამში თუ მოხდა ოჯახის წინააღმდეგ წასვლა ამას მოსდევს ძალადობა არამხოლოდ ოჯახიდან, ნათესავების მხრიდან, თემიდან. საბოლოო ჯამში თუ გაბედა ქალმა, ხდება მისი თემიდან გარიყვა. საბოლოო ჯამში მე მაინც ვფიქრობ, როკ ეს არის სოციალური ყოფიდან გამომდინარე“, - აცხადებს ქეთევან მამაცაშვილი.


როგორც ვთქვი შემაკავებელი ორდერი პოლიციის თანამშრომლის მიერ გამოცემული აქტია. როდესაც ძალადობის ფაქტზე მიდის პოლიციელი მყისიერი რეაქცია ხორციელდება. ივსება შესაბამისი კითხვარი, რომელიც შს მინისტრის მიერაა დამტკიცებული. რისკის შეფასების შესაბამისად პოლიციელი ადგილზევე იღებს გადაწყვეტილებას გამოსცეს თუ არა შემაკავებელი ორდერი: რამდენად ქონდა ძალადობას ადგილი და რამდენად არსებობს რისკი რომ ძალადობა განმეორდეს და საჭირო იყოს მსხვერპლის დაცვა. შემაკავებელი ორდერი გამოიცემა 1 თვემდე ვადით. მოძალადეს აქვს უფლება გაასაჩივროს ეს შემაკავებელი ორდერი სასამართლოში. ყველა მსხვერპლი უნდა იყოს ცალსახად დაცული, მაგრამ პირს, კაცს არ უნდა მიენიჭოს მოძალადის სტატუსი თუ ის ამას არ იმსახურებს. ამიტომ სასამართლოში დავის უფლება ნებისმიერ პირს აქვს“, - განმარტავს თბილისის სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლე ხატია არდაზიშვილი.


წამყვანის კითხვაზე რამდენად ხშირად იყენებს სასამართლო მსხვერპლისა და მოძალადის განრიდებას და რა ხდება მაშინ, თუ მსხვერპლს არ აქვს სხვა საცხოვრებელი ადგილი.


თბილისის სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლე ამბობს, რომ თუ მსხვერპლი და მოძალადე ცხოვრობენ ერთად, ითვლება რომ მსხვერპლს აქვს საცხოვრებელი ადგილი, რადგანაც მიუხედავად იმისა, რომ ეს საცხოვრებელი ადგილი მოძალადის საკუთრებაა თუ მსხვერპლის, თუ სასამართლომ განარიდა მსხვერპლი და მოძალადე ერთმანეთს ეს ნიშნავს, რომ მოძალადე უნდა წავიდეს იმ სახლიდან მიუხედავად იმისა, სახლი მის საკუთრებაში არის თუ არა. შესაბამისად მსხვერპლს რჩება საცხოვრებელი ადგილი.


თუმცა ორდერის ვადის ამოწურვის შემდეგ, თუ კიდე არსებობს ძალადობის საფრთხე, მსხვერპლს შეუძლია კვლავ მიმართოს სასამართლოს დამცავი ორდერის გამოცემის მოთხოვნით და სასამართლო აფასებს რისკებს, არის თუ არა შესაძლებლობა იმის, რომ ძალადობა კვლავ განმეორდეს და უნდა გამოიცეს თუ არა დამცავი ორდერი.





„მომავალ შაბათს რომ საპარლამენტო არჩევნები ტარდებოდეს – ოცნება 19%, ენმ 14%, გახარია 3%“ – IRI

„მომავალ შაბათს რომ საპარლამენტო არჩევნები ტარდებოდეს – ოცნება 19%, ენმ 14%, გახარია 3%“ – IRI
access_time2023-04-25 14:00:33
საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტი (IRI) საზოგადოების აზრის კვლევას აქვეყნებს. კითხვაზე, ვის მისცემდნენ ხმას, საპარლამენტო არჩევნები მომავალ შაბათს რომ ტარდებოდეს, 19% ქართულ ოცნებას ასახელებს, 14% ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას.  მოქალაქეებს დაუსვეს კითხვა - საპარლამენტო არჩევნები რომ მომავალ შაბათს ტარდებოდეს, რომელ პარტიას მისცემდით ხმას? (თუ მისცემდით) / თქვენ მიერ არჩეული პარტია რომ ბიულეტენზე არ ყოფილიყო, სანაცვლოდ ვის მისცემდით ხმას? (თუ...

IRI-ის კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 91%-ს ყველაზე მეტად პატრიარქი, 52%-ს კახა კალაძე, ხოლო 48%-ის სალომე ზურაბიშვილი მოსწონს

IRI-ის კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 91%-ს ყველაზე მეტად პატრიარქი, 52%-ს კახა კალაძე, ხოლო 48%-ის სალომე ზურაბიშვილი მოსწონს
access_time2023-04-25 13:30:40
„საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტის (IRI)“ ახალი კვლევის თანახმად, გამოკითხულთა 91%-ს ყველაზე მეტად საქართველოს პატრიარქი ილია მეორე მოსწონს.   ამავე კვლევის თანახმად, რეიტინგში მეორე ადგილს თბილისის მერი კახა კალაძე იკავებს, რომელიც გამოკითხულთა 52%-ს მოსწონს, 48%-ით მესამე ადგილზეა საქართველოს პრეზიდენტი, სალომე ზურაბიშვილი, რომელსაც მოსდევს პრემიერ-მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი 43%-ით.   ცნობისთვის, IRI-ის კვლევა 2023 წლის 4-23 მარტის პერიოდში...

უკრაინამ სუდანიდან 138 ადამიანის ევაკუაცია წარმატებით განახორციელა, მათ შორის არიან საქართველოს მოქალაქეებიც

უკრაინამ სუდანიდან 138 ადამიანის ევაკუაცია წარმატებით განახორციელა, მათ შორის არიან საქართველოს მოქალაქეებიც
access_time2023-04-25 12:50:16
უკრაინამ წარმატებით ჩაატარა სამაშველო ოპერაცია სუდანის ტერიტორიიდან მოქალაქეების ევაკუაციის მიზნით. სულ გამოიყვანეს 138 ადამიანი, მათ შორის უცხოელები. ამის შესახებ უკრაინული მედია თავდაცვის სამინისტროს მთავარი სადაზვერვო სამმართველოს პრესსამსახურზე დაყრდნობით იუწყება. აღნიშნულია, რომ ოპერაცია უკრაინის პრეზიდენტის აპარატთან და საგარეო საქმეთა სამინისტროსთან კოორდინაციით დაზვერვის მთავარმა დირექტორატმა განახორციელა. „წარმატებული...

რომელ პარტიას არ მისცემდით ხმას: 39% „ნაციონალურ მოძრაობას“, 34 % კი „ქართულ ოცნებას“ ასახელებს“ - IRI

რომელ პარტიას არ მისცემდით ხმას: 39% „ნაციონალურ მოძრაობას“, 34 % კი „ქართულ ოცნებას“ ასახელებს“ - IRI
access_time2023-04-25 13:15:07
IRI-ს კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 39 პროცენტი აცხადებს, რომ ნებისმიერ გარემოებაში ხმას არ მისცემდა „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას“.   კითხვაზე რომელ პარტიას არ მისცემდით ხმას, ნებისმიერ გარემოებაში, შედეგები შემდეგნაირად გადანაწილდა, „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა – 39%; „ქართული ოცნება“ – 34%; „კონსერვატიული მოძრაობა – ალტ-ინფო“ -16%; „გირჩი მეტი თავისუფლება – ზურაბ გირჩი ჯაფარიძე“ – 13%; „პატრიოტთა ალიანსი, დავით თარხან-მოურავი და ირმა ინაშვილი“ – 13%; „გირჩი“ -13%;...

მიხეილ ლომთაძის Kaspi.kz-მა აშშ-ში ფასიანი ქაღალდების განთავსებისთვის მზადება დაიწყო

მიხეილ ლომთაძის Kaspi.kz-მა აშშ-ში ფასიანი ქაღალდების განთავსებისთვის მზადება დაიწყო
access_time2023-04-25 12:30:09
მიხეილ ლომთაძის Kaspi.kz-მა შეერთებულ შტატებში შესვლისთვის მზადება დაიწყო. ამის შესახებ ნათქვამია კომპანიის 2023 წლის პირველი კვარტლის ანგარიშში, რომელიც გამოქვეყნდა ორშაბათს, 24 აპრილს. ანგარიშის მიხედვით, ყაზახური ფინტექი მომზადების „ადრეულ ეტაპზეა“, „რადგან ნებისმიერი ტრანზაქცია, რა თქმა უნდა, ბაზრის პირობებზეა დამოკიდებული. ჩვენ ვხედავთ ბევრ პოტენციურ სარგებელს აშშ-ს სიაში, მათ შორისაა გაფართოება, უფრო მრავალფეროვანი აქციონერთა ბაზა და გაზრდილი სავაჭრო ლიკვიდობა“, -...


მსგავსი სიახლეები

up