„საკრედიტო-საგარანტიო სქემისთვის განსაზღვრული იქნება 300 მილიონი ლარი. ეს არის უაღრესად მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტი მეწარმეების დახმარებისთვის. ძირითადი მიმართულება და მიზნობრივის ჯგუფები იქნებიან მცირე და საშუალო მეწარმეები, რაც ნიშნავს იმას, რომ ჩვენ ამ ინსტრუმენტით შევძლებთ 2 მილიარდი ლარის საკრედიტო პორტფელის გამყარებას, რაც ნიშნავს იმას, რომ სახელმწიფო სესხის 90%-ზე  გარანტიის საშუალებას მისცემს, ეს არის უკიდურესად მნიშვნელოვანი, განსაკუთრებით იმ მეწარმეებისთვის, რომლებსაც დაწყებული აქვთ გარკვეული პროექტები და ამ კრიზისულ პერიოდში გაბედავენ და გადადგავენ ნაბიჯს ახალი მიმართულებებისა და ახალი ბიზნესების შესაქმნელად. თუმცა, იმ კომპანიებს, რომლებსაც აქვთ ძველი სესხები, რესტრუქტურიზაციის სახით, სახელმწიფო შეეხიდება 30%-ის გარანტირების ნაწილში“, - ამის შესახებ პრემიერ-მინისტრმა გიორგი გახარიამ უწყებათაშორის საკოორდინაციო საბჭოსთან არსებული ანტიკრიზისული ეკონომიკური ჯგუფის სხდომაზე განაცხადა, სადაც საქართველოს პრემიერმა ეკონომიკური გეგმა წარადგინა.

ISET-ის კვლევითი ინსტიტუტის მკვლევარი გიორგი მჟავანაძე „კომერსანტთან“ საუბრისას აღნიშნავს, რომ საკრედიტო-საგარანტიო სქემის შექმნით არსებობს იმის რისკი, რომ ბიზნესმა რისკიანი სესხების აღება დაიწყო.

„90% თანადაფინანსება ბიზნესისთვის ნიშნავს იმას, რომ ბიზნესების დიდ რაოდენობას, მათ შორის, იმას, ვისაც ლიკვიდობის პრობლემა არ აქვს, ექნება სურვილი, რომ ეს სესხი აიღოს. თუ გულისხმობენ იმას, რომ სესხის თანხის 90%-ის დაზღვევა ხდება, გამოდის რომ თუ ბიზნესი ვერ დააბრუნებს ამ სესხს, მთავრობა გარანტად უდგება და ბანკს თვითონ უხდის თანხას, ეს ბიზნესისთვის დიდი სტიმულია რომ თანხები აიღოს. ასევე გასათვალისწინებელია, რომ როდესაც ასეთ მაღალ თანადაფინანსებაზეა საუბარი, არსებობს დიდი შანსი, რომ ბიზნესმა რისკიანი სესხები აიღოს, ბანკისთვის კი ეს რისკებს ამცირებს, რადგან მისთვის სახელმწიფოა გარანტორი. გეგმას თუ ვნახავთ, საუბარია  2 მლრდ ლარის ღირებულების სესხებზე, რაც საკმაოდ სოლიდური და დღევანდელ პირობებში რელევანტური თანხაა. ბანკებისთვის რისკები მცირდება თუმცა, თუ სესხები გაფუჭდება ეს ბიუჯეტს დააწვება და მას ის 300 მლნ ლარი დაუჯდება. საბოლოოდ გამოდის, რომ საკრედიტო საგარანტიო სქემა საშუალებას იძლევა ბიზნესს ხელი შეუწყოს, ფინანსური სექტორის რისკები შეამცირონ და რისკის დიდი ნაწილი ბიუჯეტზე გადავიდეს“, - განმარტავს გიორგი მჟავანაძე.

მსგავს ინიციატივას ბიზნესისთვის დადებითად აფასებს ეკონომიკური ანალიტიკოსი მერაბ ჯანიაშვილიც, თუმცა, მიაჩნია, რომ პოსტკრიზისულ პერიოდში აუცილებელია ეკონომიკის სტიმულირებისთვის გამოყოფილი თანხები რეალურად ეკონომიკაში წავიდეს.

„საკრედიტო-საგარანტიო პროექტზე საუბარი ჯერ კიდევ 2 წლის წინ იყო, რის მიხედვითაც მცირე და საშუალო ბიზნესს საგარანტიო ფონდისგან დახმარება უნდა მიეღო, მაგრამ ეს საკითხი აქამდე გააჭიანურეს  და რატომღაც მხოლოდ ახლა მიხვდნენ, რომ ბიზნესს კრიზისის შემდეგ ძალიან გაუჭირდება და ეს დასჭირდება. თუმცა, ამ შემთხვევაშიც ძირითადად, ბანკები სარგებლობენ, რადგან სახელმწიფო ბიზნეს დაუდგება გარანტორად და ბიუჯეტიდან ფული ისევ ბანკებს უნდა გავუყოთ. ჩვენი ეკონომიკური გუნდის აზროვნება ისე არის მოწყობილი, რომ ვერცერთი სქემა ვერ მოიფიქრეს ისე თუ ბანკი არ ასარგებლეს. ვფიქრობ, რომ ეკონომიკის სტიმულირებისთვის გამოყოფილი თანხები რეალურად ეკონომიკაში წავიდეს“, - აცხადებს მერაბ ჯანიშვილი.

ექსპერტი გიორგი ცუცქირიძე მიიჩნევს, რომ 300 მილიონიანი საგარანტიო ფონდი იძლევა 9-ჯერ მეტი ფინანსური რესურსის მიღების საშუალებას საკრედიტო დაწესებულებებიდან, რაც უპრეცედენტოდ დიდი თანხაა.

„გაუგებარია, აბსურდამდე დასული პრეტენზიები თითქოს ეკონომიკის სტიმულირების გეგმა არასათანადოდ ითვალისიწინებდეს ბიზნესის და პირველ რიგში ადგილობრივი წარმოების მხარდაჭერას. სწორედ საკრედიტო-საგარანტიო სქემების გამოყენებით გახდა წარმატებული პრაქტიკულად ყველა ექსპორტზე ორიენტირებული ქვეყანა იქნება სამხრეთ კორეა, ვიეტნამი, კანადა, თურქეთი თუ ისლანდია. 300 მილიონიანი საგარანტიო ფონდი იძლევა 9-ჯერ მეტი ფინანსური რესურსის მიღების საშუალებას საკრედიტო დაწესებულებებიდან, რაც არის უპრეცედენტოდ დიდი თანხა და შესაძლებლობა ადგილობრივი წარმოებისათვის“, - აცხადებს გიორგი ცუცქირიძე. 

რისკიანი გადაწყვეტილებად მიიჩნევს ამ ინიციატივას და განსხვავებული მოსაზრება აქვს ეკონომიკის დოქტორს მიხეილ თოქმაზიშვილს. მისი თქმით, სავარაუდოდ, მთავრობას არ აქვს დათვლილი რამდენად გაწვდება ამ თანხებს ქვეყნის ბიუჯეტი და დონორებისგან მისაღები თანხების იმედად არის.

„ვფიქრობ, დათვლილი არაფერი არ აქვთ, ეს არის მხოლოდ ჰაერიდან მოტანილი რიცხვები. არსებობს საერთაშორისო პრაქტიკა, რომ ყველაზე უკეთესია მეწარმეს დაუფინანსო არა კრედიტის თავი, არამედ საპროცენტო განაკვეთი და დანარჩენი თვითონ უნდა დაფაროს, მაგრამ მთავრობა როგორც ჩანს ახლა არკვევს რა შესაძლებლობები აქვს და რა არა. მოლოდინი აქვთ, რომ 3 მლრდ-ს მიიღებენ საერთაშორისო ორგანიზაციებიდან, მაგრამ ეს მხოლოდ მოლოდინია, დამტკიცებული არაფერია, მნიშვნელოვანია რამდენ ხანში მიიღებენ ამ თანხებს. ვფიქრობ, ეს საკმაოდ რისკიანი გადაწყვეტილებაა, რადგან არა მგონია დათვლილი ჰქონდეთ რეალურად გაწვდება თუ არა ამას ჩვენი ბიუჯეტი“, -  ამბობს მიხეილ თოქმაზიშვილი.

ნინო თამაზაშვილი