პანდემიისა და გლობალური ეკონომიკური კრიზისის პარალელურად ამერიკული ელექტრომობილების გიგანტი - Tesla ახალ რეკორდებს ხსნის. ბირჟაზე ბოლო ვაჭრობის შედეგად, კომპანიის აქციათა ფასები კიდევ 1.27%-ით $650-მდე გაიზარდა. Tesla-ს საბაზრო კაპიტალიზაციამ კი $623 მლრდ-ს გადააჭარბა, რაც ნებისმიერ, მასზე ბევრად დიდ სხვა ავტომწარმოებლის ღირებულებას მნიშვნელოვნად აღემატება.
წლის დასაწყისში Tesla მხოლოდ $76 მლრდ ღირდა. შედარებით მოკრძალებულად გამოიყურებოდა მისი დამფუძნებლის ილონ მასკის ქონებაც. ის $25 მლრდ-ს ფლობდა და Forbes-ის სიაში 31-ე ადგილს იკავებდა. დღეს მასკის ქონება $145 მლრდ-ს შეადგენს და მეორე ადგილზე იმყოფება. წელიწადზე ნაკლებ დროში, $120 მლრდ-ის გამომუშავება, მულტიმილიარდერთა სამყაროშიც კი უჩვეულო მოვლენად ითვლება. ეს წამში $4 000-ის მიღებას ნიშნავს, რაც საქართველოში საშუალო წლიურ ხელფასზე მეტია.
Tesla ილონ მასკმა 2003 წელს კალიფორნიაში დააფუძნა. პირველი ელექტრომობილი Tesla Roadster მან 2008 წელს გამოუშვა. გაყიდვების მხრივ მას დიდი გარღვევა არ მოუხდენია. ის უფრო ცნობილი 2018 წელს მას შემდეგ გახდა რაც თავისი პირველი ელექტრომობილი, თავისივე რაკეტით - Falcon Heavy-ით მარსზე გააგზავნა. 2012 წელს ბაზარზე ლაქშერი კლასის Teslamodel S გამოჩნდა, 2015 წელს კი ასევე ლაქშერი SUV Teslamodel X. ნამდვილი წარმატება 2018 წლიდან Teslamodel 3-ის გაყიდვებში ჩაშვებიდან დაიწყო. 2020 წელს დაგეგმილი იყო 40 ტონიანი სატვირთოს TeslaSemi-სა და სუპერქარ TeslaRoadster-ის გამოშვება. პანდემიამ გეგმები 1 წლით გადასწია. მასკი ირწმუნება, რომ ახალი TeslaRoadster 0-დან 100 კმ/სთ-მდე 1.9 წამში აჩქარდება, მაქსიმალურ სიჩქარეს 400 კმ/სთ-ს განავითარებს და 1 დამუხტვით 1000 კმ-ს გაივლის და მხოლოდ $200 000 ეღირება, რაც ამ მონაცემების სხვა შიდაწვის ძრავიან კონკურენტებთან შედარებით 10-ჯერ ნაკლებია.
გეგმების შეცვლის მიუხედავად წელს ტესლას გაყიდვები მაინც გაიზარდა. თუ გასული წლის პირველ 3 კვარტალში ტესლამ ბაზარს სულ 255 ათასი ელექტრომობილი მიაწოდა, წელს ეს რიცხვი 318 ათასამდე გაიზარდა. განსაკუთრებით შთამბეჭდავი იყო მესამე კავარტალი, რა დროსაც 24%-იანი ზრდა დაფიქსირდა და გაყიდვებმა 139 000-ს გაააჭრბა. წინასწარი მონაცემებით მნიშვნელოვანი ზრდა ფიქსირდება ოქტომბერ-ნოემბერშიც. 2020 შეიძლება იყოს პირველი წელი, როდესაც ტესლას გაყიდვები 0.5 მლნ-ს გადააჭარბებს. გლობალურ ავტოწარმოებაში ეს რიცხვი 0.5%-ზე ნაკლებია, მაგრამ ელექტრომობილების ბაზარზე 15%-ზე მეტი. სწორედ ეს აძლევს ტესლას განსაკუთრებულ ღირებულებას. შედარებისთვის Toyota-მა გასულ წელს 10 მლნ-ზე მეტი მოდელის რეალიზება შეძლო, მაგრამ მისი ღირებულება დღეს $230 მლრდ-ია, Tesla-ზე 2.7-ჯერ ნაკლები.
საინტერესოდ გამოიყურება ელექტრომობილების მთლიანი ბაზარიც. მარტ-ივნისის ოთხთვიანი ჩავარდნის შემდეგ ივლისიდან უკვე მნიშვნელოვანი ზრდა ფიქსირდება. გლობალურმა გაყიდვებმა 10 თვის ჯამში 2.127 მლნ-ს მიაღწია, რაც გასული წლის ანალოგიური პერიოდის მაჩვენებელს 21%-ით აღემატება, მხოლოდ ოქტომბერში რეკორდული - 127%-იანი ზრდა დაფიქსირდა. ფლაგ ინ ჰიბრიდების ჩათვლით ახალ ავტომობილებში ელექტრომობილების წილი 3.5%-მდე, მხოლოდ ბატარეაზე მომუშავე ელექტრომობილების წილი კი 2.4%-მდე გაიზარდა.
გიორგი ელიზბარაშვილი