ზუსტი ციფრები რთულ დასადგენია, თუმცა, სხვადასხვა შეფასებებით, 2020 წლის აგვისტოს საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგების გამო აგორებული საპროტესტო ტალღის ჩახშობის შემდეგ, ბელარუსი 15-დან 50 000-მდე ადამიანმა დატოვა.
საუბარი არაა მხოლოდ ოპოზიციურ პოლიტიკოსებზე - ათასობით რიგითი ბელარუსი, რომელიც მიტინგებზე დადიოდა, დღეს რეპრესიების მანქანის პოტენციური მსხვერპლია. მათ მიმართ დევნა დღემდე გრძელდება. ამიტომ სულ უფრო მეტი ადამიანი ცდილობს, უსაფრთხო გარემო უცხოეთში ეძებოს.
2020 წლის სექტემბრამდე 28 წლის კატია სახელმწიფო ტელევიზიაში მუშაობდა. როდესაც არჩევნების გაყალბების საწინაამღდეგი მოძრაობა დაიწყო, ის მიტინგებზე აქტიურად დადიოდა, იმის მიუხედავად, რომ რისკებს თავიდან ბოლომდე აცნობიერებდა.
„სამსახურიდან ძალიან მალე გამიშვეს, როგორც კი თამამი სიუჟეტების გაკეთება ვცადე. სცენარი თავიდანვე ვიცოდი - ციხე ან ემიგრაცია. განაცხადები გავაგზავნე რამდენიმე ევროპულ უნივერსიტეტში, და ქვეყანა დავტოვე“, - ამბობს კატია.
ზოგჯერ გაქცევა სასწრაფოც ხდება. 36 წლის ალექსეი უცხოეთში შუაღამისას გაემგზავრა, თებერვალში.
„სპეცსამსახურების თანამშრომლებმა კედელთან მიმაყენეს - მათთან თანამშრომლობას მაიძულებდნენ, იმავე ღამეს კიევში სასწრაფოდ გავფრინდი, 2 თვე იქ ვიყავი, შემდეგ საფრანგეთში გავემგზავრე“, - ყვება ის საკუთარ თავგადასავალს.
ბელარუსები სამშობლოდან დღესაც მასობრივად გარბიან. ყველაზე ხშირად ისინი ლიეტუვაში ან პოლონეთში მიემგზავრებიან. 2020 წელს მხოლოდ პოლონეთში ბინადრობის უფლება 28 000 ბელარუსმა მიიღო.
ადამიანები, რომლებმაც ქვეყანა იძულებით სექტემბერ-ოქტომბერში დატოვეს, თავიანთ ემიგრაციას მოკლევადიანად მიიჩნევდნენ, და ფიქრობდნენ რომ სულ მალე დაბრუნებას შეძლებდნენ. მაგრამ ყველაფერი სულ სხვაგვარად მოხვდა - ისინი მიხვდნენ, რომ რევოლუციას ბევრი დრო სჭირდება და სამშობლოში დაბრუნებაც აშკარად გაჭიანურდება.
ბელარუსის ევროპელი მეზობლები პოლიტმიგრანტებს ყველანაირად ეხმარებიან - ვიზების გაცემის პროცედურებს უმარტივებენ, ბინადრობის უფლების გარეშე მუშაობის უფლებას აძლევენ, ასევე ამოქმედდა სპეციალური პროგრამები, რომლებიც ბელარუსებს ახალ ადგილზე დამკვიდრებაში ეხმარებიან.
თუმცა, თავად ბელარუსების დიდი უმრავლესობა ევროპაში საფუძვლიანად დამკვიდრებას არ გეგმავს - ისინი მომავალ რევოლუციას ყველანაირად ეხმარებიან და ლუკაშენკოს რეჟიმის მოცილების შემდეგ სამშობლოში აუცილებლად დაბრუნდებიან.
„2020 წლამდე ევროპაში ბელარუსული დიასპორა არ არსებობდა. ყველა თავისთვის იყო, დღეს კი სულ სხვანაირადაა“, - ამბობს მინსკელი ნადეჟდა, რომელიც პოლონეთში ჯერ კიდევ 2008 წელს ჩავიდა.
თუმცა, ხშირად ემიგრაციაც არაა უსაფრთხოების გარანტია. მთელმა მსოფლიომ ნახა, მინსკში სამგზავრო თვითმფრინავი როგორც დასვეს და იქ მყოფი ბელარუსი ოპოზიციონერი დაიჭირეს.
ასეთი რეზონანსული შემთხვევები იშვიათობაა, თუმცა, შანტაჟი და დაშინება უკვე ჩვეულ მოვლენად იქცა.
მაგალითად, ლიეტუვაში მცხოვრები დამოუკიდებელი ჟურნალისტი არინა მალინოვსკაია მძიმე არჩევანის წინაშე დააყენეს - ან მინსკში დაბრუნება, ან ბელარუსში დარჩენილი ახლო ნათესავების დაპატიმრება. მან ლიეტუვაში დარჩენა გადაწყვიტა.
პოლონეთის ხელისუფლება ბელარუს აქტივისტებს სიფრთხილის გამოჩენას ურჩევს - აღმოჩნდა, რომ ბელარუსის უშიშროების სამსახურებმა მათი მონაცემები პოლონელ ნეონაცისტურ დაჯგუფებებს გადასცეს და მათზე ნადირობაა გამოცხადებული.
ალექსეის თქმით, ბელარუსის მეზობელ ქვეყნებში ყოფნა უკვე საშიში ხდება, ამიტომაც უმჯობესია შედარებით შორეულ ქვეყნებში გადაბარგება - მაგალითად, საფრანგეთში, სადაც ბელარუსის სპეცსამსახურების კვალი გაცილებით ნაკლებია.
წყარო: liberation.fr
ბელარუსი
